Bir çok kişinin hiç tahmin edemeyeceği en çok tüketilen gıda ham maddesi Un, uzun araştırmalar sonunda zehirleme nedeni olabileceği belirlendi. Zehirlenmeler hayati kayıplara neden olabileceğinden dolayı özellikle Çocukların sağlığı için, yazımızda Un Zehirlenmesi nedir? Undan Zehirlenme nasıl anlaşılır? Un nasıl kullanılmalı? Un ne zaman zehirli olur? Bozuk Un nasıl anlaşılır? Sorularının yanıtını vermeye çalışacağız.

Un Zehirlenmesi nedir? Undan Zehirlenme nasıl anlaşılır?

Un, Buğday, Arpa, Mısır, Çavdar, Pirinç, Kestane, nohut, Yulaf, Karabuğday, soya, patates, ararot, gölevez, meşe palamudu gibi birçok tahıl ürünün öğütülmesi sonucu elde edilen tozdur. Özellikle en çok tüketilen Ekmek, pasta, krakerler, kekler, börekler Undan yapılmaktadır. Bazı özel soslar ve pudinglerin yapımında da un çeşitleri kullanılmaktadır.

Unun zehirli olabileceği düşüncesi ilk defa 2015 yılı Aralık ayında meydana gelen bir salgın. Bu tür salgınlar tekrarlamaya başlamıştı.Bu salgında ortak olan 3 özellik vardı. Bunlar, kusma, kanlı ishal ve koliform bakterisiydi.

Aynı bölgede olmuyordu. 20’den fazla eyalette aynı tip olaylar meydana geliyordu. ABD’de Salgın Hastalıkları Önleme Merkezi yani kısaca CDC, bu tip zehirlenmenin 10 kişide görüldüğünü açıklaması sonrası, diğer eyaletlerden de aynı tip olayların görüldüğü ortaya çıktı.

Koliform Bakterisi Nedir?

Koliform Bakterisi kesinlikle yenilen bir şeyden alınmıştı ama bu neydi? Bunun çözümünü bulmak için bir grup uzman detektif gibi ince araştırma yapması için görevlendirildi.

Un Zehirlenmesi nedir? Undan Zehirlenme nasıl anlaşılır? | Un en çok tüketilen gıda ham maddesidir

Aslında Koliform Bakterisi içilen su ve yenilen gıdalarda ki oranları o gıdanın güvenirliği hakkında bir göstergedir. Çubuksu bir yapısı olan normal insan vücudu sıcaklığında yani 35 yada 37 derecede laktoz fermantesi ile asit ve gaz üretirler. Sıcak kanlı hayvan dışkılarında çokça bulunur. Bunun haricinde sulak alanlarda, toprakta ve bitkilerde de bulunmaktadır. Bu tip bakteriler genelde bir hastalığa neden olmaz ama çok kolay çoğalabilirler. Çoğalıp bir kültür oluşturduklarında içlerine zararlı bakteri, virüs, protozoalar ve parazitler de bulunabilir.

Toplu gıda zehirlenmelerinin ciddiyetle ele alınması gerekir. Araştırmayı yapacak görevliler bu salgının kaynağına inip, neden olabilecek tüm detayları incelemesi gerekecekti. Gıda paketlemesinde yada et kesim yerlerindeki hijyen kuralları yerine getirilmemiş olabilirdi. Acaba günü geçmiş bozuk gıdalar mı yenmişti? Salgının kaynağı neydi?

En önemli ipucu Koliform Bakterisiydi. Araştırmayı üstlenen görevliler tek tek hastaları evlerinde ziyaret etti. Hastalanmadan önce ne yemiş ne içmişlerdi? Dışarıdan yemek yemişler miydi? Son alışveriş listelerinde neler vardı? Yaklaşık olarak her hasta için fiziksel olarak 40 dakikaya varan bir liste hazırlandı ve sordu cevaplarını alarak hepsinin ortak noktasına bakılacaktı.

İşin ilginç tarafı ise salgına maruz kalan kişilerin 10’da 8’i Kadındı. Fakat araştırma sonunda kayda değer bir şey bulunamadı. İş fizikselde çözülememişti. ABD’de Salgın Hastalıkları Önleme Merkezi yani kısaca CDC, bunu bilimsel yöntemlerle bulmaya çalışacaklardı.

Un Zehirlenmesi nedir? Undan Zehirlenme nasıl anlaşılır? | Un tüketirken açık yada patlak paketler alınmamalı

Koliform Bakterisinin DNA’sı inceleniyor

Salgın Hastalıkları Önleme Merkezi bu sefer hastalardaki koliform bakterisinin tek tek genomlarını tespit etti ve bakterinin DNA’larının birbirlerine benzer olduklarının sonucuna vardı. Demek ki salgını yapan her neyse kaynakları aynıydı. Peki bu ne olabilirdi?

Benzer vakalar her hafta da gelmeye devam ediyordu. Haftada 5 kişi bu salgından muzdaripti. Her hafta bu sayı gittikçe artıyordu. CDC, bunun bir market malzemesi olabileceğini ve rafta kalıpta, uzun ömürlü cinsten olabileceğini tahmin ediyordu.

Yüz yüze anketler, artık işi daha dedektif tarzı hale çevirecekti. Hastalar çapraz sorguya çekilmedi ama hastaların ailelerine tüm alışkanlıkları hakkında bilgi vermeleri istendi. Bu tarz birebir sorgular daha önce işe yaramıştı. Daha önce çocuklarda salmonella zehirlenmesinin nedeni bulunmuştu. Bunun nedeni ise tüm çocukların evinde ortak olan akvaryum kurbağası olan Afrika Cüce Kurbağasıydı. Beslenen bu kurbağalar, bu salgınının nedeni idi.

Peki şimdi aynı yol işe yarayacak mıydı?

Koliform Bakterisi, Kalın bağırsakta enfeksiyona sebep oluyordu. Hastaların alışkanlıkları incelendiğinde, özellikle mağdur olan kadınlar sık sık fırında unlu mamulleri pişirdikleri anlaşıldı. Hepsinin ortak kümesi unlu mamüllerden olan çörek yada kurabiyeyi evde yapıyorlardı.

Un Zehirlenmesi nedir? Undan Zehirlenme nasıl anlaşılır? | Koliform Bakterisi

Uzmanların biraz kafası karıştı. Koliform sebze ve etlerde görülmesi mümkün ama Unda olabilir miydi? Un paketlerinden geldi dense bile, mesela kek yapmak için un bir kabın içine boşaltılıp, onun içinde hamuru elde ediliyordu.

Evlerde ise ikinci ipucu bulundu. Birer gün aralıklarla Gold Metal adında bir marka un, hastaların evinde paket olarak duruyordu. Hatta bu hastalar farklı eyaletlerde olmasına rağmen. Başka bir hasta çocuk, Meksika yemekleri yapan bir restoranda oynamaları için verilen hamuru yemişti. Restorana gidildi ve hangi marka un kullanıldığı soruldu. Cevap şaşırtıcıydı: Gold Metal unu!

Kansas City’deki bir un fabrikasında öğütülen Gold Medal marka un, General Mills Un fabrikasında üretiliyordu. Sağlık Bakanlığı harekete geçti ve o ay içinde bu marka alınan unların iade edilmesi için müşterilere bilgiler verildi. Sorun bulunmuştu. 63 kişiyi zehirleyen unun içinde Koliform Bakteri oranı çok yüksekti ve büyük bir şans ile kimse ölmemişti. Firma tüm mağduriyeti karşıladı ve dosya kapandı.

Un Zehirlenmesi nedir? Undan Zehirlenme nasıl anlaşılır? | Çiğ hamur yenmemeli!

Un Zehirlenmelerine nasıl önlem alınmalı?

Öncelikle marka un alırken güvenilirliği 2 kat düşünülmeli. Açık un ve gıda sertifikası olmayan ürünler alınmamalı. Ayrıca bu sektörle bağlantısı olan dağıtıcı ve paketleyici şirketlerin unun hastalık yapabileceğini göz önünde bulundurarak standartlarını geliştirmesi gerekir. Aldığı üreticileri kontrol etmelidir.

Özellikle Çocukların çiğ hamur yemeleri engellenmeli. Normalde un pişirilerek yenir ve kimse mutfakta tezgaha serpilen çiğ unun sorun yaratacağını düşünmez. Ama nihayetinde un ham bir tarımsal üründür ve bu buğdayların üretildiği çiftliklerde bu bakteriyi yayabilecek hayvanlar da barınıyor olabilir.

Çiftliklerde kirlenmeler sonucu Un bir çok üreticiden alınıp, ambarlara alınıyor. Bunun çok dikkat edilmesi gerekir. Unu potansiyel bir tehlike olarak görüp kirlenmenin önüne geçecek tedbirler almaları yerinde olacaktır.

Un paketlerinin yırtık ve açık olanlarını kesinlikle marketlerden almayınız. Son Tüketim tarihi kullanımınıza göre hesaplayıp, öylece alınmalıdır.

Kusma, kanlı ishal bir çok zehirlenmelerde belirtidir. Bunun sebebi Kalın bağırsakta yaşanan sorunlardır. Koliform bakterisi, Un zehirlenmelerinde ayrı olarak dışkı tahlillerinde görülür.