2017 Haziran ayında Dünyanın bir çok yerinde beklenen mevsim sıcaklarının üstünde olması Avrupa ülkeleri ve Türkiye’de hissedilmeye başlandı. Artan sıcaklıklara bağlı olarak Orman yangınları da eklenince olayın boyutları daha ciddi boyutlara taşınıyor. Artan orman yangınlarının nedeni ve Dünyayı kasıp kavuran sıcaklıkların nedeni Küresel Isınma! Bu yazımızda Küresel ısınma nedir? Küresel ısınmanın nedenleri? Küresel ısınmanın verdiği zararlar nelerdir? Küresel ısınma dünyanın sonunu mu getirecek? Küresel ısınmanın sonuçları nelerdir? Aşırı Sıcakların nedenleri nelerdir?

Dünyayı kasıp kavuran sıcaklıkların nedeni Küresel ısınma!

Dünyayı kasıp kavuran sıcaklıkların nedeni Küresel Isınma! | Dünyanın yaşam ömrü gittikçe kısalıyor

Küresel ısınma Nedir?

Küresel ısınma denildiğinde ilk başta akla gelen Sera gazlarıdır. Dilerseniz önce Sera Gazları Nedir? Sera Etkisi ne demektir? Bu soruların cevabını verdikten sonra Küresel ısınma daha iyi anlaşılacaktır.

Dünya atmosferi içinde bir çok gaz vardır. Bunların içinde az da olsa asal gazlar bulunmaktadır. Güneş ışınları dünyaya geldiğinde, gezegenin etrafını saran ve gaz ile buluttan meydana gelen atmosferden geçer ve değdiği yüzeyler ile oluşan yansımalarla sıcaklık oluşturur. Atmosfer hem Güneş ışığını geçirirken hemde dünyanın sıcaklığını kaybetmemesi için farklı bir işleyişi vardır. Isıyı tuttuğu için Denizlerdeki sıcaklık dengede kalmaktadır. Atmosferin 7 katmanı olup, her bir katmanın farklı özellikleri bulunmaktadır. 14 asır önce Atmosferle ilgili en iyi açıklamalardan biri Kur’an’da geçen “Görmüyor musunuz; Allah, yedi göğü birbirleriyle bir uyum (mutabakat) içinde yaratmıştır?” (Nuh Suresi, 15) ayetinde de yaratılış nizamına göre bilimsel olarak her kilometre ayrımında gerçekten birbirleriyle uyumu şaşırtıcıdır. Bilim insanları her katmanın adeta akıllıca kendi görevlerini yaptıklarını belirlemişti.

Atmosfer sıcaklığı eğer sabit tutmasaydı, ısı gündüz gelip, gece gidecekti. Böylece nehirler ve göller her gece donacak, gündüz tekrar eriyecekti. Ne kadar tutarsız bir yaşam olurdu değil mi?

Atmosferde bulunan, ısıyı kontrol eden gaz bileşiklere, Sera gazları denmektedir. Sera gazlarının yaptığı bu etkiye de Sera Etkisi denmektedir. Tıpkı bitkileri yetiştirmek için kullanılan seralarda aynı mantıkta yapılmıştır.

Dünyayı kasıp kavuran sıcaklıkların nedeni Küresel Isınma! | Güneşten gelen ışınım artan sera gazları ile , tekrar uzaya gönderilemiyor ve içeride kalan ısı dünyaya yayılıyor

Sera Gazlarının en çok miktarları  %36 ile 70 Su buharı, %9 ile 26 Karbon dioksit, %4 ile 9 Metan ve %3ile 7 ile Ozon bulunmaktadır. Fakat Sera gazlarının asıl sıkıntılı kısmı ise insanlar tarafından üretilir. İnsan eğer doğal sera gazlarının normal oranını değiştirecek biçimde, sera gazlarının doğal formları su buharı, karbondioksit, metan, nitroz oksit ve ozon miktarını değiştirdiğinde eklenen gazlar sera etkisini meydana getirir.

Atmosferde devamlı bu gazların ölçümleri yapılmaktadır. Bu gazlar hesaplanırken Küresel Isınma Potansiyeli (Global Warming Potential (GWP) değerleri baz alınır. GWP gaz sıralaması değerlerine göre şöyledir;

1. Karbon dioksit (CO2),
2. Metan (CH4),
3. Nitröz Oksit (N2O),
4. Hidroflorür karbonlar (HFCs),
5. Perfloro karbonlar (PFCs),
6. Sülfürhekza florid (SF6).

GWP değeri gördüğünüz gibi en çok Karbon dioksit (CO2) ve Küresel ısınma sorununun başlıca sorumlularından biridir.

Sera gazları ve sera etkisini anladığımıza göre şimdi Küresel ısınma nedir? sorusuna cevap verebiliriz.

Atmosferde bulunan doğal sera gazlarının miktarlarında, insan eliyle artan oranlarla oluşan sera etkisinin, yıl içinde dünyadaki hava, kara ve deniz sıcaklıklarındaki artışına, Küresel ısınma diyoruz. Küresel ısınma normal olarak Güneş’te oluşan patlamalar ile de değişirken, asıl önemli sebeplerinden biri olan insanoğludur.

Bilim insanları son zamanlarda yapılan araştırmalar neticesinde Küresel ısınmanın en az 10 yıl içinde etkilerini çok fazla göreceğimiz de hem fikir.

2017 Haziran Ayında yaşanan tüm dünyada anormal derecede sıcaklıkların artmasının nedeni ise İklim ve Çevre Bilimi Laboratuvarı’ndan Robert Vautard çok iyi bir şekilde açıkladı. “Eğer sera gazlarını azaltmazsak Haziran ayında yaşadığımız aşırı sıcaklar yüzyılın ortasına geldiğimizde normal sıcaklıklar olacak” uyarısında bulundu. Yani Sera gazlarının GWP değerine göre gördüğünüz gibi en çok Karbon dioksit (CO2) salınımı düşürülmezse termometrelerde görülen 38-42 dereceler artık normal olacak.

Dünyayı kasıp kavuran sıcaklıkların nedeni Küresel Isınma! | Karbon salınımının deniz ve karada işleyişi

Küresel ısınma nasıl artıyor? Küresel ısınma ne zaman başladı?

Dünyanın ilk zamanlarındaki buz devrinden sonra anormal artan sıcaklıklar zamanla rutin bir şekilde düzenli bir şekilde artmıştır. Küresel ısınma doğal bir olay gözükse de son yüzyılda ciddi oranlarla artmaya devam etmiştir. Fark ederseniz Doğal alanların azalması, ormanların yok oluşu, fosil yakıtlarının kullanımı insanoğlunun hep daha çok isteme arzusu ile birleşmesi sonucu kendi bindiği dalı kesmesine doğru gitmektedir.

Artık gelişen teknoloji ve uyduların yardımı ile dünyada değişen sıcaklıklar tespit edilebiliyor. Özellikle kutuplardaki sıcaklığın arttığı ve buzulların çözüldüğü son yıllarda daha iyi tespit edilmeye başlandı.

Isı ölçümleri yıllardır hatta neredeyse 150 yıldır yapılıyor. İlk Küresel ısınma anlaşıldığı zaman yani zaman 1860 ile 1900 arası sıcaklığın denizde ve karada ortalama 0,75 derece (°C) arttığı gözlemlendi. 1979’da ise yapılan incelemede Kara sıcaklığının, deniz sıcaklığına göre iki katı hızda arttığı açıklanmıştı.  Sıcaklıkların, 1850’den önceki 1000 ile 2000 yıllık dönemler boyunca, Orta Çağ Ilıman Dönemi ve Küçük Buz Çağı gibi kısmi dalgalanmalar dışında, nispeten kararlı bir seyir izlediğine inanılmaktadır.

Uydudan yapılan sıcaklık ölçümlerine göre Atmosferin yere temas eden en alt katmanı troposferdeki sıcaklık 1979’dan beri, her on yıllık dilimde, 0.12 ile 0.22 derece (°C) arasında yükselmiştir.

1880 yılından beri Dünya Meteoroloji Organizasyonu ve NASA’nın hesaplamalarına göre, en sıcak yıl 2016 yılı olduğu açıklanmıştı.

Güneşte oluşan patlamalar ve gelen radyasyon, doğal sera gazları yani Karbondioksit, su buharı, metan gibi gazların yapay yollarla daha çok artması ile gelen zararlı radyasyonu yansıması yerine yani uzaya göndermediğinden aksine içeriye alarak, gezegenin ısınmasına yol açmaktadır.

Aslında doğal olarak güneşten gelen ışınları atmosferin katmanlarında bir kısmı emilir diğerleri ise yansıtılarak uzaya kaçar. Atmosferin yere temas eden en alt katmanı troposfer bu enerjiyi yerküreye dağıtır. Fazlalık Atmosfer tarafından emilir ve bu enerji dünyanın soğuk kesimlerine aktarılır. İşte oluşan Küresel ısınma’da önemli nokta da burada gözükmektedir. Atmosfer içindeki gazların artması ile daha çok ışınım geçirerek, yerküreye dağıtır. Buda gereğinden fazla sıcaklığın artmasına neden olur.

Atmosferin içindeki en sıkıntılı sera gazı karbondioksittir. Fosil yakıtların kullanımı ile atmosfere yayılan bu gaz özellikle küresel ısınmanın ana faktörlerinden biridir. Fakat bundan 20 kat tehlikeli metan gazı bulunmaktadır. Şayet Sibirya’da buzlu göl ve bataklıklarda çözünme başlarsa hapsedilmiş metan gazı havaya karışabilir. İşte bundan sonra küresel ısınmanın en kötü sonuçlarından biri olan sıcaklık ve kuraklık ciddi bir şekilde artar. Diğer taraftan sıcaklığı artan deniz diplerinde metan hidrat atmosfere karışır. Ardından karbon avcısı Ormanlar yok olur ve insanoğlunun sonu gelir.

Dünyayı kasıp kavuran sıcaklıkların nedeni Küresel Isınma! | Dünyanın ısı artış haritası

Küresel ısınmanın sonuçları nelerdir?

1. Bitki Türleri ve Hayvan türleri yok olacak

Artan sıcaklıklar tıpkı Buz Devri animasyon filmindeki gibi hayvanların göç etmesine benzemeyecek.

ABD’deki Arizona Üniversitesi bilim insanları 266 bitki ve hayvan türünün ısı değişikliğine adapte olamadıklarını belirledi.

Bunun anlamı ise yani bir yerden bir yere göç edecek durumda olmayan hayvan ve bitkiler. Özellikle Tropik bölgelerdeki türler daha risk altında olacak. Bazı hayvanlar sıcaklığa karşı belki yer değiştirebilir ama Dağlarda ve adalarda yaşayan hayvanların bu şanslarının olmadığı açıklandı.

Araştırma özellikle Küresel ısınma değişikliği ile türlerin nasıl hayatlarını değişiterebildiğini görmek amacıyla yapıldı. Çalışma için böcekler, amfibi hayvanlar, kuşlar, memeliler ve sürüngenlerin dahil olduğu 266 bitki ve hayvan nüfusu incelendi.

Araştırmada bir çok hayvan ve bitki türü iklim değişikliği hızına ayak uyduramadığı gözlemlendi.

Arizona Üniversitesi’nden Tereza Jezkova ve John Wiens incelenen memeliler ve kuşların vücut ısılarını ayarlayabildiğini, amfibi hayvanlar ve sürüngenlerden daha fazla hayatta kalma şansı olduklarını belirtti.

Dr. John Wiens ” Bazıları yüksek enlemlere çıkabilmek için uğraşacak ama Ama pek çok organizma için bu bir seçenek değil” dedi.

2. Alerjiye etkisi

Bazı bitkiler polen dönemi uzayacağı görüldü. 2011 yılında Kuzey Amerika kıtasın da  yapılan bilimsel çalışmada Ambrosia bitkisinin polen dönemi Kuzeye gidildikçe uzadığı gözlemlendi. Bu durumun diğer bitkiler içinde benzer olacağı düşünülüyor.

3. Sıcaklık artacak, Su kaynakları azalacak

Fransa’nın başkenti Paris’te Birleşmiş Milletler’in hazırlayıp, sunduğu raporda geleceğe dönük ciddi tehlikeleri gösterdi..

• Küresel ısınma’da +2 °C’lik Artış: Su sıkıntısı başlayacak. Çölleşme artacak. Tarım alanları azalacak. Canlı türlerinin azalması neredeyse yüzde 30’u bulabilecek. Mercan kayalıkları yavaş yavaş yok olup, deniz seviyesi bir kaç metre yükselecek.
• Küresel ısınma’da +5 °C’lik Artış: Yiyecek stokları gittikçe eriyecek. Denizler 5 metre yükselecek. Açlık ve Kuraklık artacak.
• Küresel ısınma’da +6 °C’lik Artış: İnsanlar ülkelerini terk edip, daha yaşanabilir yerler bulmaya çalışacaklar. Bu rakamlar yüz milyonları geçecek. İnsan ölümleri artmaya başlayacak.

Dünyayı kasıp kavuran sıcaklıkların nedeni Küresel Isınma! | Küresel ısınmanın en kötü 2 sonucu: Kuraklık ve çölleşme

4. Yeni Maden Kaynakları çıkacak!

Küresel ısınma ile bazı ülkelerin kullanılmayan buzul bölgeleri de çözülecek ve bir çok alan elde edecekler. Buna örnek verebileceğimiz ülkeler arasında Kutup ülkelerinden Kanada, Rusya başta geliyor.  Buzul topraklarda Altın, gümüş, kurşun, elmas, çinko gibi madenlerin çokça bulundukları yeraltı zenginlikleri bu ülkelere ciddi ekonomik destek verecek. Tabii yaşam daha da kötüleşme girince paranın ne faydası olabilir? diye sormakta haklısınız.

5. Ticaret Yolları kısalacak

Kutup bölgelerinde erimeler ile yeni ticaret yolları oluşacak. Batı Avrupa, Doğu Asya ve Kuzey Amerika limanları 5 bin ile 15 bin kilometreye varan kısalmalar ile birbirine yakınlaşacak.

6. Su Savaşları Başlayacak

Katolik dünyasının dini lideri ve Vatikan devlet başkanı Papa Francesco 2017 yılında yaptığı ilginç açıklama ile tüm dikkatleri başka bir konuma çekti. Vatikan’daki Papalık Bilim Akademisi’nde tartışılan konu “su hakkı” seminerinde suyun insanlık hakkı olduğunu ve su aslında ülkelerin bir numaralı konusu olması gerektiğini açıkladı.

Su insanlar hatta tüm canlılar için en elzem ihtiyaçlardan biri. Suyun var olduğu topraklar hayat buluyor, diğer taraftan ise suya ihtiyaç olan ülkeler, suyun varlığı olan yerleri almak uğruna, tıpkı zamanında Petrol savaşları gibi sebebi belli olmayan savaşlar çıkabileceği görülmekte.

Su şu anda bile bir çok Afrika ülkesinde özellikle çocukların ölüm nedeni iken, kürsel ısınma ile doğal su kaynakların azalacağı düşünülürse, endişe verici bir sorun olacak gibi görülüyor.

Dünyayı kasıp kavuran sıcaklıkların nedeni Küresel Isınma! | Küresel ısınma karbon salınımı ile tetikleniyor. Termik Santraller bu konuda etken.

Küresel ısınma nasıl önlenir?

Kyoto Protokolü 2006’ya girerken 180 ülke tarafından ortak kararlar alınarak imzalandı.  Amaç altı sera gazının karbon dioksit, metan, nitröz oksit, kükürt heksaflorür, HFC’ler ve PFC’lerin salınım değerlerini düşürmekti. Dünyada en çok bu gazları üreten ülkelerin başında Çin, Hindistan gelmektedir. Karbon üretimi özellikle Termik ve Nükleer santrallerde dikkat edilmesi gereken unsurlardır. Anlaşma özellikle Karbon vergisi getirerek her ülkenin buna uyması istenmektedir.

Sera gazı salımını kontrol etmek için bireysel olarak günlük hayattaki bazı önlemler alınabilir. Dilerseniz bunları sıralayalım;

• Kömür yakılmamalı. Fosil yakıtlar tam bir karbon üreticisidir.
• Daha az et yemek. Özellikle Büyük baş hayvanlar Karbon üretiminde ciddi pay sahipleridir.
• Evlerin ısı yalıtımı yapılmalı. Çünkü ısınmak için gereken elektirik enerjisi ya Termik Santrallerden yada Nükleer Santrallerden elde edilmekte.
• Standart ampullerin yerine LED ampulü ile değiştirmeli.
• Benzin yada mazotlu yani fosil yakıtlı arabaların kullanımı azaltılmalı.
• Ev ve iş yerlerinde kullanılan suların ısıtılarak kullanılmasını azaltmalıdır. Suyu ısıtmada ciddi enerjiler kullanılmakta. Özellikle duş alımlarında buna dikkat etmelidir.
• Her yıl bir ağaç dikmeli, her ağacın 1 ton karbondioksitin emilimini yaptığını unutmamak gerekir.
• Güneş ve Rüzgar enerjileri yani yenilenebilir enerji kaynakları kullanılmalıdır.
• İçinde gaz barındıran deodarant gibi ürünlerin kullanımını azaltmak.

2017 yılında ABD başkanı Donald Trump, iklim şartnamesine uymayacağını söyleyerek, fosil yakıtlardan enerji üreteceğini açıklamıştı. Amaç yeni teknolojiler yerine mevcut kaynaklardan hala para kazanmayı hedeflemekte. Fakat Küresel ısınma Dünya yaşamının sadece bir bölgesini etkileyecek diye bir mantık doğru olmaz. Küresel ısınma tüm insanları etkileyecektir.

Bu nedenden dolayı bireysel olarak elimizden geleni yapmak gerekir.

Dünyayı kasıp kavuran sıcaklıkların nedeni Küresel Isınma! | Küresel ısınma büyük şehirlerdeki yaşamı etkilemeye başlayacak

Aşırı Sıcakların sebebi Küresel ısınma!

Bilim insanları Haziran ayında İngiltere ve Batı Avrupa’yı etkileyen aşırı sıcakların iklim değişikliği nedeniyle daha yoğun hissedildiğini açıkladı.

2017 Temmuz ayında Türkiye’de İzmir ve Muğla’da başlayan Orman Yangınları ve benzeri Portekiz’de onlarca kişinin yaşamını yitirmesine yol açan orman yangınları gerçekleşirken Fransa, İsviçre ve Hollanda’da aşırı sıcaklar nedeniyle özel önlemler alındı. İngiltere 1976’dan beri en sıcak Haziranını yaşadı. İsviçre’de ise 1864’ten beri en sıcak ikinci Haziran yaşandı. Dikkat edildiğinde geçen seneki Haziran ayı sıcaklıkları ile aynı seviyede olması artık bundan sonra her Haziran ayının böyle geçeceği gibi görülmekte.

Araştırmacılar, insan kaynaklı küresel ısınmanın Avrupa’nın belirli bölgelerinde sıcaklık rekoru kırılma sıklığını 10 kat artırdığını söylüyor.

Bu yıl Haziran ayı boyunca kıtanın batısında ortalama sıcaklık, normal değerlerin 3 derece üzerinde seyretti.

Araştırmayı yürüten ekipte yer alan Oxford Üniversitesi’nden Frederike Otto, insan kaynaklı küresel ısınmanın dikkate alındığı iklim modelleri ve göz ardı edildiği modeller arasında fark oluşmaya başladığını belirtti.

Hollanda Kraliyet Meteoroloji Enstitüsü’nden Geert Jan van Oldenborgh ise ısınma trendinin tahmin ettiklerinden daha hızlı olduğunu söyledi.

Araştırmacılara göre atmosfere karbon salımını azaltmak için acil önlemler alınmadığı takdirde benzer aşırı sıcaklar daha da sık yaşanacak.

Ayrıca Bakınız

• Buzullar eridikçe donmuş virüsler tekrar canlanmaya başlıyor!
• Dünyanın tatlı su kaynakları ne kadar kaldı? Su kaynakları tükeniyor mu?