Ginkgo Biloba Nedir? Ginkgo Biloba’nın Faydaları ve Zararları nelerdir?
Hafıza deyince akla gelen en etkili bitkilerden biri olan Ginkgo Biloba diğer adıyla Mabet Ağacı, dinazor çağlarından günümüze kadar varlığını sürdüren hiçbir yakın türü veya benzeri bulunmayan, tamamıyla kendine özgü bir ağaçtır. Radyasyona karşı tek ayakta kalabilen Ginkgo Biloba hakkında geniş bir bilgi yazısı hazırladık. Yazımızda Ginkgo Biloba Nedir? Özellikleri Nelerdir? Ginkgo Biloba’nın Biyokimyasal Yapısı ve Besin Analizi, Ginkgo Biloba’nın Tarihçesi, Ginkgo Biloba Bitkisi ile yapılan Tıbbi Araştırmalar nelerdir? Ginkgo Biloba’nın Faydaları | Yararları nelerdir? Ginkgo Biloba’nın Zararları nelerdir? Kimler Ginkgo Biloba Kullanamaz? Ginkgo Biloba Nasıl Kullanılmalı? Nasıl Tüketilmeli? sorularının cevaplarını bulduğumuz kaynaklardan cevap vermeye çalışacağız.
Ginkgo Biloba Nedir? Ginkgo Biloba’nın Faydaları ve Zararları nelerdir?
Türkçede Japon eriği, mabet ağacı, kız saçı, gümüş kayısı, Çin yelpazesi, fil kulağı olarak bilinen ginkgo bilo- ba, bitki ailesinin bilinen en yaşlı üyesi; yaklaşık 200-300 milyon yıllık bir geçmişe sahip. Bu nedenle yaşayan fosil olarak bilinir. Ayrıca çok uzun yaşar. Anavatanı olan Uzakdoğu’da bin yaşının üzerinde olduğu tahmin edilen ginkgo ağaçlarına rastlamak olası. Bu ağaç, 1730’dan beri Avrupa’da, 1784’ten beri ABD’de yetiştiriliyor.
Ginkgo Biloba Nedir? Özellikleri Nelerdir?
Ginkgo biloba, açık tohumlular (gymnospermae) olarak anılan, başka bir deyişle tohumları bir meyve tarafından koruma altında olmayan ilginç bir ağaç türüdür.
Ginkgo Biloba ağaçları, 20-35 metre yüksekliğine ulaşabilen (Çin’deki bazı ginkgoların boyu 50 metreyi aşabilmektedir) orta ile geniş arası boyutlarda mevsimsel yaprak döken ağaçlardır. Bitkisel hastalıklara karşı aman vermeyen, gövdeleri asalak hayvanları haşeratları barındırmayan, doğasal felaketlerle başa çıkan, yaklaşık 2500 sene dayanabilen bu bitkiler, yaprakları uzun ve dağınıktır. Ginkgo Biloba ağaçları dalları, çoğu ağaçlar gibi, uzunlamasına apikal tarzda denilen, muntazam yapraklı uzun sürgünler halinde büyümektedir. Yaşlı Ginkgo Biloba ağaçları, gelişen yüzey kökleri (chichi) (Japonca’da “meme”) geniş dalların alt kısmında belirir ve aşağıya doğru büyürler. Chichilerin büyümesi son derece yavaş olup, yüzlerce yıl sürebilir.
Ginkgo Biloba diğer isimleri; Abricot Argente Japonais, Adiantifolia, Arbre aux ekü, Arbre aux Quarante ekü, Arbre du Ciel, Arbre fosil, Bai Guo Ye, Baiguo, Extrait De feuille de Ginkgo, Extrait de Ginkgo, Fosil Ağacı, Ginkgo biloba Ginkgo özü, Ginkgo Folium, Ginkgo Yaprağı Extact, Ginkgo Tohum, Graine de Ginkgo, Herba Ginkgo Biloba, Japon Gümüş Kayısı, Kew Ağacı, maidenhair Ağaç, Noyer du Japon, Pei Go Su Ye, Salisburia Adiantifolia, Yen Xing, Yinhsing.
Ginkgo Biloba ağaçları yaprakları yelpaze şeklindedir ve uçlara uzanan damarları bulunmaktadır. Bu damarlar bazen birbirleriyle kesişmekte, ancak hiçbir zaman düzgün bir ağ oluşturmamaktadırlar. Boyutları 5-10 santimetre arasındadır (çok nadiren 15 santimetreye kadar uzayabilmektedirler). Ginkgo Biloba ağaçlarının yapraklarından yapılan ekstreler tıbbi amaçlı kullanılır.
Ginkgo Biloba ağaçları dayanıklılık derecesi Hiroşima’da görülmüştür. Atom bombasının patladığı noktaya 1-2 kilometre mesafede yer alan dört ginkgo ağacı, bu alanda patlamadan sağ çıkan ve hayatiyetini bugün de sürdüren yegane canlı türüdür.
Ginkgo Biloba, ilginç bir özelliği kentsel ortama (başka bir deyişle hava kirliliğine) en dayanıklı ağaçlardan biri olması, başka ağaçların yaşayamayacağı şartlarda dahi büyüyebilmesidir. Kentsel ortama dayanıklılıkta dünyada sadece Cennet ağacına yada Kokarağaç ile eşdeğerdir. Kokarağaç gibi kötü kokmaz. Bu nedenlerden ve estetik özelliklerinden dolayı, Ginkgo Biloba ağaçları büyük şehir parklarında ve cadde boylarında tercih edilen bir ağaç haline gelmiştir. Ginkgoların Ekilen tohumlarının kolay bir bakım süreci içinde büyüyebilmektedirler.
Ginkgo (Ginkgo biloba) yaşayan en eski ağaç türlerinden biridir ve onun yaprakları kullanımı günümüzde en çok çalışılan otlar arasındadır. Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri’nde, ginkgo takviyeleri en çok satan bitkisel ilaçlar arasındadır. Bu süreklilik ve Fransa ve Almanya öngörülen bir üst ilaç olarak yer alıyor.
Ginkgo Biloba Çin’de uzun zamandır yetiştirilen bir ağaçtır. Bazı tapınaklara dikilmiş ginkgoların 1500 yaşını geçkin oldukları tahmin edilmektedir. Budizm ve Konfiçyüs dinlerinde, kutsallığı nedeniyle Çin’in yanı sıra Japonya ve Kore’de de geniş ölçekte ginkgo dikilmiş, bu arada ginkgo neslinin bir nebze ehilleştirilmesi veya doğal ormanlarda diğer ağaç türlerinin komşuluğunda melezleşmesi söz konusu olmuştur.
Ginkgo Biloba Ağaç yaprakları haricinde yenen tohumları meyve etini ve kabuğu çıkartılıp pişirildikten sonra yenebilmektedir. Genelde kalabalık bir topluluk için hazırlanmış bir yemeğe sadece birkaç tohum atılmaktadır. Gingko meyvesi yan ürün olarak hidrojen siyanid salgıladığından yemeklerde fazla miktarlarda kullanılması zehirlenmelere yol açabilir. On kadar çiğ ginkgo meyvesinin bir çocuğun ölümüne yol açabilecek derecede zehir bulundurduğu iddia edilmişse de, bunu kanıtlayacak bir vakaya rastlanmamıştır.
Ginkgo Biloba meyvesi içindeki cevizimsi çekirdekler Asya ülkelerinde ve Asya dışı ülkelerin gurmelerince gayet beğenilmektedir ve geleneksel bir Çin düğün yemeğinin (konjii) ana malzemelerindendir. Sağlığa iyi geldiği ve afrodizyak özellikleri olduğu düşünülmektedir. Japonlar ginkgoyu chawammushi gibi yemeklerde kullanırlar ve pişmiş tohumları pek çok kez diğer yemekler yanında bir çerez olarak servis ederler.
Ginkgolar penjing veya bonsai tarzı ağaç yetiştirmeye de müsaittirler. Yapay yöntemlerle boyutları küçük tutulabilmekte ve gerekirse yüzyıllarca muhafaza edilebilmektedirler.
Ginkgo Biloba Bitkisinin en önemli ögesi yapraklarıdır
Ginkgo Biloba Bitkisinin en önemli öğesi yapraklarıdır. Yaprak özü flavonoid glükozidleri içermektedir ve ginkgolidler (Ginkgo özü bazlı ürünler) eczacılıkta giderek daha yaygın şekilde kullanılmaktadır. Mevcut bilimsel araştırmalar Alzaimer (Hafıza Kaybı, Unutkanlık) rahatsızlıklarında, hafıza güçlendirmede, başdönmesini önlemede ve zihinsel konstantrasyon arttırmada gingko özünün mutlak yararları bulunduğuna işaret etmekte olup, olası diğer faydalarına ilişkin çalışmalar sürmektedir.
Ginkgo Biloba kan hastalıkları tedavi etme ve bellek yani hafıza geliştirmek için geleneksel ilaç olarak kullanılmıştır. Yıllar boyunca Bilimsel çalışmalarda, bu iddiaları destekleyen kanıtlar buldular. Ginkgo özellikle demans (Alzheimer hastalığı da dahil olmak üzere) ve aralıklı klodikasyon veya bacak zayıf dolaşım problemlerinde yardımcı olabilir. Ayrıca yaşlılarda bellek arttırıcı olacağını göstermektedir. Laboratuar çalışmaları ginkgo biloba kan damarları genişletici ve kan trombosit yapışkanlığını azaltarak kan dolaşımını artırır özelliğini göstermiştir.
Ginkgo Biloba yaprakları güçlü antioksidan özelliğini veren içindeki kimyasallarıdır. (flavonoidler ve terpenler) Hücre zarlarının hasarı, DNA lara sabotaj ve hatta hücre ölümüne neden olduğu serbest radikallerin düşmanı antioksidanlar, Ginkgodaki bu maddelerin özelliğidir. Serbest radikaller kalp hastalığı ve kanser gibi hatta Alzheimer hastalığı dahil diğer formları, sinir sistemi, sindirim sistemi dahil olmak üzere bir çok sağlık sorunlarına katkısı vardır. Böylece ginkgo da bulunan antioksidanlar serbest radikalleri nötralizede yardımcı olabilir ve hatta neden oldukları bazı hasarları önlemeye yardımcı olabilir.
İlgili Link: Antioksidan nedir? Antioksidanların yararları nelerdir?
Demans (Bunama) ve Alzheimer için doğal çözüm
Ginkgo Biloba genellikle Alzheimer hastalığı da dahil olmak üzere bellek bozuklukları için kullanılır. Aynı zamanda, özellikle yaşlı insanlarda, beyinde düşük kan akışı ile bağlı olduğu hastalıklara yakalanmaması için tavsiye edilmektedir. Bu rahatsızlıklardan bazıları hafıza kaybı, baş ağrısı, kulak çınlaması, baş dönmesi, konsantrasyon güçlüğü, ruh bozuklukları ve işitme bozuklukları sayılabilir.
Bazı insanlar zayıf kandan dolayı yürürken aksaması bacak ağrısı da dahil olmak üzere vücuttaki akışı, ve (özellikle el ve ayak parmaklarında soğuğa acı bir yanıt) Raynaud sendromu ile ilgili diğer sorunlar için kullanabilirsiniz. Ginkgo yaprağı da düşünmek için kullanılır Lyme hastalığı ve depresyon ile ilişkili bozukluklarda etkilidir. Yüzyıllardan beri Bazı insanlar cinsel performans problemlerini tedavi etmek için ginkgo kullanır. Bazen SSRI olarak bilinen bazı antidepresanlara eşlik edebilir cinsel performans sorunlarını tersine çevirmek için kullanılır. Ginkgo glokom, diyabetik göz hastalığı ve yaşa bağlı maküler dejenerasyon (AMD) gibi göz problemleri için araştırılmıştır.
Ginkgo biloba dünyanın en uzun yaşayan ağaç türlerinden biridir. Gingko ağaçları bin yıl süre yaşayabilir. üretim yılında, ginkgo yaprağı ekstresi kozmetikte kullanılır. Kavrulmuş ginkgo tohumu, Japonya ve Çin’de yenir fakat yanlış kullanımı yan etkilere sebep olabilir.
Okumadan Geçme: Beyin gücüyle çalışanların kesinlikle alması gereken bitki: Ginseng
Ginkgo Bilobanın Biyokimyasal Yapısı | Besin Analizi
Ginkgo ağacının 40’dan fazla bileşenleri tespit edilmiştir. Fakat 2 ana çatı olarak flavonoidler ve terpenoidleri açıklayacağız. Flavonoidler bitki bazlı antioksidanlardır. Laboratuvar ve hayvan çalışmaları flavonoidler sinirler, kalp kas, kan damarları ve hasardan retinada korumak olduğunu göstermiştir. Terpenoidler (örneğin ginkgolides gibi) kan damarlarını genişletici ve trombosit yapışkanlığını azaltarak kan akışını kolaylaştırır.
Ginkgo biloba ekstresi yani özünü ele almak gerekirse, onun yeşil yapraklardan elde edilir. Yetiştirilmesi, ekimi ve ekstre elde etme yöntemleri dikkatli kontroller altında yapılması gerektirmektedir ve standardize edilmiş ekstrelerin kullanımı tercih edilmelidir. Standardize edilmesi ortalama Vücut kitle indeksine göre tanımlanmış ölçümlere verilen terimdir. Standardize edildikten sonra ilaç, kapsül, tablet haline getirilir.
Ginkgo yapraklarının aktif bileşenleri ginkgo flavon glikozitleri yada ginkgo heterozitleri, terpen molekülleri (ginkgolitler ve bilobalid) ve organik asittir.
Standardize edilmiş Ginkgo biloba ekstresi içinde %24 flavonoid glikozitleri içerir. Ginkgo’nun en önemli farmakolojik etkisi flavonoid glikozitlerden kaynaklanmasına rağmen diğer bileşenleri de önemlidir. Ginkgo biloba’nın 2 önemli maddesi flavonoidlerden bazıları quersetin, kamferol ve isoramnetin‘dir.
Ginkgo biloba bitkisinden elde edilen ekstresinde dikkat çekici yönü Antioksidan tabir edeceğimiz flavonoid bileşeni proantosianidinlerdir. Ginkgo Bitki ana terpen molekülleri yüzde 8 oranında, ginkgolitler ve bilobalidlerdir. Bu maddeler ginkgoya özeldir ve diğer bitkilerde bulunmaz. Bu özellik diğer tıbbi içerik içeren bitkilerden özgün kılar.
Ginkgo Biloba’nın Tarihçesi
Ginko Biloba ismi Çincede gümüş ve kayısı anlamına gelen (銀杏 yín xìng) iki harfle yazılır. Japonca’ya ginkyo şeklinde geçmiştir. 17. yüzyılda 1690 tarihinde bu ağaç ile karşılaşan ilk Avrupalı olan Engelbert Kaempfer’de ismi başlangıçta Japonca telaffuzuna göre kaydetmiş, sonradan Ginkgo olarak benimsenmiştir. Çağdaş Japonca’da (kanji karakterleri aynı kalmakla birlikte) ichō veya ginnan olarak anılmaktadır. Kabuklu tohumlarına çağdaş Çince’de 白果 (bái guo), “beyaz meyve” denmektedir.
Ginko Biloba ağacı Türkiye’de gümüş kaysı, fil kulağı, kız saçı, Çin yelpaze çamı gibi isimlerle de anılmaktadır.
Ginkgo Biloba yaşayan tarihtir. Permian (270 milyon yıl önce) çağından kalma Ginkgo Biloba fosilleri ile günümüzdeki Ginkgo Biloba arasında kolaylıkla bağ kurulabilmektedir. Dolayısıyla dinozorlarla yan yana yaşamıştır.
Orta Jurassik ve Krestase çağlarında ginkgo türleri çeşitlenmişler ve Laurasia anakıtası boyunca yayılmışlardır, ancak sonraları nadir bir tür haline geldikleri görülmektedir.
Paleosen çağına varabilmiş tek ginkgo türü Ginkgo Adiantoides olup, Kuzey Yarımküre de bulunmakta, Güney Yarımküre belirgin farklılıklar taşıyan (ve üzerinde henüz yeterince bilgi edinilememiş) bir türdeşi bulunmaktaydı. Pliosen çağının sonuna gelindiğinde, ginkgo fosilleri, merkezi Çin’de günümüz yaban ginkgolarının yetiştiği küçük bir bölge hariç, dünyanın her yerinde ortadan kaybolmuştur.
Ginkgophyta fosilleri aşağıda belirtilen familyalara ve türevlerine ayrılmıştır. Sırasıyla ;
- Ginkgoaceae,
- Arctobaiera,
- Baiera,
- Eretmophyllum,
- Ginkgo,
- Ginkgoites,
- Sphenobaiera,
- Windwardia,
- Trichopityaceae,
- Trichopitys.
Ginkgo Biloba Türkiye’de yetişiyor mu?
İstanbul’da ginko biloba ağacı vardır. Ihlamur Kasrı girişinde bulunan Ginkgo Biloba ağacı 1855 yılında dikilmiştir.
İ.Ü. Orman Fakültesi, Bahçeköy Orman İşletmesi Bahçesi ile Atatürk Arboretumu’nda güzel gelişmiş dişi ve erkek ginkgo ağaçları vardır.
Baltalimanı, İstanbul Üniversitesi Sosyal Tesisleri’nin bulunduğu bahçede asırlık ginkgo ağacı bulunur. Ayrıca İstanbul Üniversitesi Botanik Bahçesi’nde iyi gelişmiş ve mükemmel formda dört adet örneği de mevcuttur. Buradaki ağaçlardan verimli tohumlar alınıp kısıtlı miktarda da olsa üretim de yapılmaktadır.
Kanlıca’da Sabancı yalısının bahçesinde ve Büyükdere’de Rus elçiliği korusunda Ginkgo Biloba ağaçı bulunmaktadır. İstanbul’da bu ağacın görülebileceği yerler arasında Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi’de vardır.
Trabzon’da ise K.T.U Orman Fakültesi önünde bulunmaktadır.
Ankara’da Kore Bahçesi’nde oldukça erişkin bir örneği görülebileceği gibi; Meclis yanındaki Egemenlik Parkı’nda da bir erkek ve bir dişi Ginkgo Biloba ağaçı bulunmaktadır.
İzmir Ege Üniversitesi’nin botanik bahçesinde de Ginkgo Biloba ağaçı bulunmaktadır. İzmir Bornova Büyük parkın karşısında 7-8 tane bulunmaktadır.
Manisa ili Ulupark’ta bir erkek bir dişi Ginkgo Biloba ağaçı bulunmaktadır.
Balıkesir’de şehir içinde Savaştepe yol ayrımından önce refuj bitkisi olarak oldukça çok sıra halinde dikilmiş olarak ta vardır.
Yalova’da Çiftlik köyde, Ginkgo Biloba tıbbi bitki üretim amaçlı kurulmuş küçük bir bahçede mevcuttur.
Ginkgo Biloba Bitkisi ile yapılan Tıbbi Araştırmalar
Ginkgo Biloba bitkisi, hayvanlar ve insanlarda yapılan çalışmalara dayanarak, aşağıdaki hastalıklar için kullanılır:
1. Ginkgo Biloba ve Alzheimer hastalığı (Deamans)
Ginkgo Biloba Fransa ve Almanya başta olmak üzere yaygın demans tedavisi için Avrupada kullanılır. Ginkgo beyine giden kan akışını arttırır. Beyin hasarlarında hücre yapılanması kan akışına bağlı olacağı için bu özelliği ile doğrudan Alzheimer hastalığında hasar gören sinir hücrelerinde etkili olabileceği düşünülmüştür. Bir dizi çalışmada görülen ginkgonun Alzheimer ya da vasküler demans olan kişilerde hafıza ve düşünme üzerinde olumlu bir etkisi olduğu bulunmuştur.
Klinik çalışmalarda Ginkgo Biloba, Alzheimer hastalığı olan kişiler için aşağıdaki faydaları yönünden önerilir.
- Düşünme İyileştirme, (kognitif fonksiyon) öğrenme ve hafıza,
- Günlük yaşam aktivitelerinde düzelme,
- Toplumsal davranışlarda iyileştirme,
- Depresyon duygularını azaltma.
Çeşitli çalışmalar ginkgo demans semptomları geciktirilmesi yanında Alzheimer ilaçı olarak reçete mahiyetinde olunabileceği ile ilgili deliller görülmektedir. Çünkü yapılan 3 bin’den fazla yaşlı katılımcılar ile 2008 yılında uzun ve iyi tasarlanmış (GEM çalışması) çalışmalardan birinde, ginkgo Alzheimer belirtileri azaltmada plasebodan daha iyi olduğu görüldü.
Ayrıca Bakınız: Bunama (Demans) nasıl anlaşılır? Bunamanın aşamaları ve Hasta Bakımı
Ginkgo, Alzheimer ve demans önlemek için tavsiye edilir ve Almanya’da bazı çalışmalarda yararlı olabileceği görülmüştür.
Ginkgo biloba Yaşlılarda Bilişsel Gerileme Önleme hakkında yapılan bilimsel araştırma orjinal makalesi.
2. Ginkgo Biloba ve Aralıklı Klodikasyon
Ginkgo kan akışını artırır, çünkü bacaklara düşük kan akışının neden aralıklı topallama veya ağrısı olan insanlar üzerinde bir dizi test yapılmıştır. Aralıklı topallama olan insanlar aşırı ağrı hissi olmadan yürüme de zorlanırlar. Yapılan çalışmada bu tip rahatsızlığı olan grubun yarısına plasebo diğerlerine ginkgo verildi. Gingko alanların Plasebo alanlara göre 34 metre daha çok yürüdüğü gözlemlendi. Düzenli olarak kullanılırsa, doktor kontrolünde, ciddi iyileşmeler görülebilir.
3. Ginkgo Biloba ve Glokom
Küçük bir çalışmada 8 hafta boyunca günde 120 mg ginkgo alan Glokomlu kişilerde iyileşmeler olduğunu buldu.
4. Ginkgo Biloba ve Hafıza Güçlendirme
Ginkgo yaygın olarak “beyin otu” olarak lanse edilmektedir. Onu bunama olan kişilerde hafızaları artırabilir olup olmadığını görmek için bir dizi araştırma yapıldı. Normal ve sağlıklı insanlarda da, yaşa bağlı hafıza kaybı oluyor.
Yapılan çalışmada, 240 mg Ginkgo takviyesi alarak, zihinsel performansın açıldığı görüldü. Eğer dengeli ve sağlıklı beslenip, alkolsüz içecekler kullanılmaz ise etkinin uzun zamanda çoğalacağı tahmin edilmektedir.
5. Ginkgo Biloba ve Makula Dejenerasyonu
Ginkgo içinde bulunan flavonoidler bazı retina problemleri, (gözün arka kısmı ) durdurmak veya azaltmaya yardımcı olabilir. Genellikle yaşa bağlı makula dejeneresansı veya ARMD denilen Makula dejenerasyonu, retinayı etkileyen bir göz hastalığıdır. Bu sürede yetişkinlerde ciddi etkileme söz konusudur.
Makula Dejenerasyonu, ABD’de körlüğün bir numaralı nedeni olmakla beraber, ilerleyen ve dejeneratif bir göz hastalığıdır. Bazı çalışmalar Ginkgo ile, gözün korunabileceği düşünülmektedir.
6. Ginkgo Biloba ve Tinnitus ( Kulak Çınlaması)
Sinir hasarı ve bazı damar hastalıkları kulak çınlaması, uğultu, zil sesi gibi problemlere yol açabilir. Kulak çınlaması ile 1,121 kişi de dahil olmak üzere iyi tasarlanmış bir çalışma sonucu, ginkgo tinnitus semptomların giderilmesinde plasebodan daha iyi olduğu bulunmuştur. Genel olarak, kulak çınlaması tedavi etmek için çok zor bir sorundur.
7. Ginkgo Biloba ve Raynaud Fenomeni
İyi tasarlanmış bir çalışmada 10 haftalık bir süre içinde ginkgo biloba alan, Raynaud fenomeni olan insanlar plasebo almış olanlardan daha az semptomlar saptandı.
8. Ginkgo Biloba ve Radyasyon
Fareler üzerinde yapılan yeni bir araştırmada Cep telefonlarının beyine yaymış olduğu dalgalara karşı Ginkgo Biloba’nın faydası olduğu deneyler sonucu ortaya çıkmıştır.
Radyasyon denilince ilk akla gelen Hiroşima ve Nagasaki’de patlayan atom bombalarıdır. Hayat eseri kalmayan tek yerde sağlam bekleyen tek ağaç Ginkgo bilobadır.
Ginkgo Biloba’nın Faydaları | Yararları Nelerdir?
- Ginkgo Biloba alzheimer hastalığını ve diğer serebral yetmezlik belirtileri taşıyan yaşlı hastaları tedavi etmek için kullanılmaktadır. Vertigo, kulak çınlaması ve diğer dolaşım problemleri içinde bitkisel destek olarak kullanılmaktadır. Ginkgo biloba aynı zamanda enerji eksikliği ve zihinsel yorgunluk gibi etkileri de olan yaşlanma belirtilerine karşı yardımcı olabilmektedir.
- Ginkgo Bilobanın tıbbi etkileri flavonoidler ve terpenoid adlı bileşiklerden kaynaklanmaktadır. Flavonoidler bitkisel kökenli antioksidanlardır. Laboratuvar ve hayvan çalışmalarında flavonoidlerin kalp, kas, kan damarları ve retinayı koruyucu etkisi görülmüştür. Terpenoidler ise kan akışını geliştirici özelliktedir.
- Ginkgo Biloba güçlü bir antioksidandır ve serbest radikallerin vücutta okside olmasına yardımcı olmaktadır.
- Ginkgo Biloba, Stres ve kötü beslenme ile fazlalaşan trombosit aktivitesi faktörünü baskılama konusunda da faydalıdır. Trombosit aktivitesi faktörünün fazlasıyla uyarılması, beyin hasarı, kardiyovasküler hastalıklar, işitme bozuklukları ve diğer inflamatuvar hastalıklara neden olabilir.
- Ginkgo Biloba, Bunama (demans) tedavisi için Avrupa’da kullanılmaktadır. Bazı çalışmalarda gingko’nun Alzheimer ya da vasküler demans olan kişilerde hafıza ve düşünme üzerinde olumlu etkisi olduğu görülmüştür. Ginkgonun Bunama (demans) ve Alzheimer hastalığının nedeni olarak gösterilen beta-amiloid oluşumunu engellebileceğine dair bazı kanıtlar vardır. Alzheimer hastalığında Amiloid plakları, “beta amiloid” adı verilen bir peptidin anormal birikimiyle oluşuyor.
- Bir çok çalışma tıbbi olarak hazırlanmış Ginkgo Biloba, kan damarlarında genişlemeye neden olduğunu, kanı inceltip yapışkanlığı azaltarak dokuların kanlanmasını arttırdığı, beyin ve diğer dokuların oksijen taşınmasında artış göstermektedir. Özellikle beyne giden kan dolaşımını artırarak beyne bol oksijen gitmesini sağlar. Beyin hücrelerini korur.
- Bacaklardaki düşük kan akışının neden olduğu ağrı nedeniyle aksak kişilerde ağrısız yürüme süresini arttırır. (Bitkisel tedavi periferik arter tıkayıcı hastalığında ağrısız yürüme mesafesi 200 m’den fazla ise tek başına yarar sağlayabilir. Ağrısız yürüme mesafesi 200 m’den az ise kısmi bir yarar görülebilir. Dinlenmede ağrı ya da ülserasyon, nekroz, kangren gibi durumlarda bitkisel tedavi uygulanmaz.)
- Ginkgo bilobanın aktif bir maddesi olan ginkgolidesin, anafilaktik şok ve astım gibi alerjik reaksiyonları kontrol altına aldığı görülmüştür.
- Ginkgo Biloba, damar sertliği ile ilişkili olan kolesterolün lezyona dönüşümünün kontrol edilmesine yardımcıdır.
- Ginkgonun retina bozulmasını yavaşlattığı ve ayrıca yaşlı hastalarda işitme kaybını engellediği; yapılan çalışmalarda bulgulanmıştır.
- Küçük çaplı bir çalışmada 8 hafta boyunca günlük 120 mg ginkgo kullanan glokomu hastalarının görüşünde iyileşmeler olduğu tespit edilmiştir.
- Alman Sağlık Bakanlığının, bitkisel preparatların hazırlanması ve ruhsatlandırılmasından sorumlu E Komisyonu bu bitkinin baş dönmesi, kulak çınlaması ve yaşlı unutkanlıkların da kullanımını onaylamıştır.
- Astım ve bronşit için kullanımı ginkgo M.Ö 2600 yılında tanımlanmıştır. Solunum Yolu hastalıklarında serbest radikallare karşı savaşır.
Ginkgo Biloba’nın Zararları | Kimler Ginkgo Biloba Kullanamaz?
Ginkgo Bilobanın Zararları Nelerdir?
- Ginkgo Bitki Ürünleri, yüksek dozda kullanılmamalı. Gastroentestinal sorunlar, kanama, ishal ve mide bulantısı gibi yan etkiler meydana gelirse kullanımına son verilmelidir.
- Ginkgo Biloba’nın kanın pıhtılaşmasını önleyici etkisi olduğundan kan sulandırıcı ilaçlarla beraber kullanılmamalıdır.
- Ginkgo bitkisi, Romatizma ilaçları, idrar söktürücü ilaçlarla, MAO inhibitör antidepresanlarla birlikte alınmamalıdır.
- Ginkgo biloba ekstresi ürünleri, Procardia adlı tansiyon ilacıyla etkileşime gireceğinden beraber alınmamalıdır.
- Ginkgo biloba’nın kan sulandırıcı özelliği olduğu için herhangi bir ameliyat öncesi bu tür bitkilerin kullanımına son verilmiş olması gerekir.
- Ginkgo’nun hamilelerin kullanmaması önerilir.
Ginkgo Biloba İlaçlar ile Etkileşimi | Kimler Ginkgo Biloba Kullanamaz?
Ginkgo Biloba, özellikle kan dolaşımı bozuklukları bireyler için, istenmeyen etkilere neden olabilir. Kan Pıhtılaşmasını sağlayan ve kan inceltiren ilaçlar ile alınması yan etkiler yapabilir. Gingko kan pıhtılaşmasını yavaşlatabilir. Ayrıca pıhtılaşma morarma ve kanama olasılığını arttırabileceği yavaşlatan ilaçlar ile birlikte ginkgo alınmamalı. Örnek gösterebileceğimiz Bazı ilaçlar; aspirin, klopidogrel (Plavix), dalteparin (Fragmin), enoksaparin (Lovenox), heparin, indometazin (Indocin), tiklopidin içerdiğini (Ticlid), varfarin (Coumadin) ve diğerleri.
İbuprofen ile Gingko alımı, kan pıhtılaşmasını yavaşlatabilir. İbuprofen da kan pıhtılaşmasını yavaşlatabilir. Ibuprofen ile ginkgo alarak çok fazla kan pıhtılaşmasını yavaşlatır ve morarma ve kanama olasılığını artırabilir.
Warfarin (Coumadin) kan pıhtılaşma yavaşlatmak için kullanılır. Gingko ayrıca kan pıhtılaşmasını yavaşlayabilir. Warfarin (Coumadin) birlikte ginkgo alınması morarma ve kanama olasılığını artırabilir. Kan düzenli olarak kontrol ettirin emin olun. Lütfen warfarin dozu (Coumadin) değiştirilmesi gerekebilir.
Ginkgo monoamin oksidaz inhibe özelliği ve bu nedenle Antidepresanlar bazı türlerini alan kişiler tarafından kullanılmamalıdır. Kanama olası riski, gastrointestinal rahatsızlık, bulantı, kusma, ishal, baş ağrısı, baş dönmesi, kalp çarpıntısı ve huzursuzluk gibi yan etkiler görülebilir.
Ayrıca Aşağıdaki İlaç kombinasyonları için dikkatli olunmalı ve bilgisiz kullanılmamalıdır.
- Alprazolam (Xanax), Alprazolam ile birlikte ginkgo alarak alprazolam etkilerini azaltmak olabilir. Buspirone’un (Buspar) gibi Ginkgo da beyni etkilediği görüldüğünden aynı anda kullanılamaması gerekir.
- Efavirenz (Sustiva), HIV enfeksiyonunun tedavi etmek için kullanılır. Ginkgo ekstresi ile birlikte efavirenz (Sustiva) alarak efavirenz (Sustiva) etkilerini azaltmak olabilir. HIV için ilaç alıyorsanız ginkgo kullanmadan önce mutlaka doktorunuzla konuşun.
- Fluoksetin (Prozac), ginkgo biloba alımı, sinirli gergin ve heyecanlı hissetmenize neden olabilir. Bu duruma Hipomani olarak adlandırılır.
- Karaciğer Tedavisi gören ve dolaylı olarak Karaciğer sorunları olan, ilaç kullanan kişilerin doktorlarına sormadan kesinlikle Ginkgo ürünleri kullanmaması gerekir. Bu ilaçlara örnek; amitriptilin (Elavil), generic (Soma), sitalopram (Celexa), diazepam (Valium dahil), lansoprazol (Prevacid), omeprazol (Prilosec), fenitoin (Dilantin), varfarin (Coumadin), Klozapin (Leponex), cyclobenzaprine (Flexeril), fluvoksamin (Luvox), haloperidol (Haldol dahil ), imipramin (Tofranil), meksiletin (Mexitil), olanzapin (Zyprexa), pentazosin (Talwin), (Inderal) takrin (Cognex), teofilin, zileuton (Zyflo), zolmitriptan (Zomig), zileuton (Zyflo), selekoksib (Celebrex) içerir diklofenak (Voltaren), fluvastatin (Lescol), glipizid (Glucotrol), ibuprofen (Advil, Motrin), irbesartan (Avapro), losartan (Cozaar), fenitoin (Dilantin), piroksikam (Feldene), tamoksifen (Nolvadex), tolbutamid (Tolinase ), torsemidin (Demadex), varfarin (Coumadin), kodein, desipramin (Norpramin), donepezil (Aricept dahil ), fentanil (Duragesic), flekainid (Tambocor), fluoksetin (Prozac), meperidin (Demerol), metadon (Dolophine), metoprolol (Lopressor, Toprol XL), olanzapin (Zyprexa), ondansetron (Zofran), tramadol (Ultram) trazodon (Desyrel), lovastatin (Mevacor), klaritromisin (Biaxin), (Neoral, Sandimmune) siklosporin, diltiazem (Cardizem), indinavir (Crixivan), triazolam (Halcion’a) ve diğerleri.
- Diyabet ilaçları (antidiyabetik ilaçlar) kullanan kişiler dikkat etmeli. Ginkgo Tip 2 diyabetlilerde insülin ve kan şekeri artabilir veya azalabilir. Diyabet ilaçları ile birlikte ginkgo alarak ilacın etkisi düşebilir. Bu yüzden doktor tavsiyesi dikkate alınmalı. Diyabet hastalarının kullandığı bazı ilaçlar glimepirid (Amaryl), gliburid (DiaBeta, Glynase PresTab, Micronase), insülin, pioglitazon (Actos), rosiglitazon (Avandia), klorpropamid (Diabinese) içerir glipizid (Glucotrol), tolbutamid (Orinase) ve diğerleri.
- Nöbetler (Antikonvülsanlar) engellemek için kullanılan ilaçlar, Gingko ile kullanımı nöbetleri önlemek için kullanılan ilaçların etkinliğini düşürebilir bir şekilde beyindeki kimyasal etkiler. Nöbetleri önlemek için kullanılan bazı ilaçlar; karbamazepin fenobarbital, primidon (Mysoline), valproik asit (Depakene), gabapentin (Neurontin) içerir (Tegretol), fenitoin (Dilantin) ve diğerleri.
- Kan Basıncı problemli hastaların (Hidroklorotiyazid) kullandığı ilaçlar ile Ginkgo ile birlikte alınmamalı. Eğer yüksek tansiyon için ilaç alıyorsanız ginkgo kullanmadan önce mutlaka doktorunuzla konuşun.
- Omeprazol (Prilosec) ve Ginkgo ile kullanımında hız artar. Omeprazol (Prilosec) ile ginkgo almak tehlikeli olabilir.
Ginkgo Biloba Nasıl Kullanılmalı? Nasıl Tüketilmeli?
Ginkgo kullanımı önerilen doz günde 3 kez 40-80 mg’dır. Ginkgo biloba alırken dikkat edilmesi gereken en önemli husus ürünün içeriğindeki Terpen laktonları ile Flavon glikosidlerinin miktarı ve oranlarıdır.
Ginkgo biloba’nın faydalı olabileceğini gösteren klinik araştırmalarda %24 flavon glikozidi ve %6 terpen laktonu içeren standardize ürünler kullanılmıştır.
Ginkgo, Alman E Komisyonuna göre; yalnızca Ginkgo biloba yaprağından ekstrakt edilmek suretiyle elde edilen, %22-27 flavon glikozitleri, %5-7 terpenik laktonlar ve en fazla 5 ppm ginkgol asidi içeren standardize kuru ekstre (EGb 761) tedavide kullanılmalıdır.
Ginkgo Biloba çay olarak içmenin faydası yoktur. Allerjen etkisi olan ginkgol asidi içerdiği için kapsül yada tablet olarak kullanılmalıdır.
Ginkgo Bloba enerji içeceklerine sıklıkla katılmakta ise de, maliyeti nedeniyle içeceklerde kullanılan oran çok düşük kalmakta, dikkate değer bir etki yaratmamaktadır. Enerji içecekleri etiketlerinde bazen anılan ginkgo bağlantılı yararları, genellikle plasebo etkisi ile aynı özelliktedir.
Plasebo nedir?: Deneylerde ilaçların etkileri araştırılırken, deneklerden bazılarına ilacın içi şekerden ibaret plasebo denen sahte ilaçlar verilir. Fakat bu deneklere söylenmez. Böylece ilacın yararı araştırma sonucu plasebo kullanan ve gerçek ilaç kullanan arasında sonuçlar alınarak anlaşılır.
Aşağıdaki dozlar bilimsel araştırmalarda incelenmiştir ve denenmiştir. Alınan Ginkgo Blioba ekstrelerinin standardize edilen ürünlerin sağlık kuruluşlarının bilir kişilerince verilmiştir. Kullanım kesinlikle doktor kontrollü olmalıdır.
- Bunama (Demans) sendromları için: iki veya üç doza bölünmüş ginkgo yaprağı ekstresi günde 120-240 mg dozunda.
- Sağlıklı genç insanlar, kognitif fonksiyon iyileştirilmesi için: Günde 120-600 mg dozlar.
- Raynaud hastalığı için: üç doz halinde bölünmelidir ginkgo yaprağı ekstresinin günde 360 mg, bir dozu.
Zayıf kan dolaşımı (topallama, periferik damar hastalığı) olan ve yürürken ağrısı olan kişiler için: iki ya da üç doz bölünmüş ginkgo yaprağı ekstresi günde 120-240 mg dozunda, kullanılmakta olan, ancak yüksek doz daha etkili olabilir. - Vertigo için: ginkgo yaprağı ekstresinin günde 120-160 mg dozajlar, iki ya da üç doz halinde bölünmelidir.
Sonraki döngü beşinci gününe kadar menstrüel siklusun onaltıncı günü başlayan günde iki kez 80 mg, - Normal tansiyonlu glokom tedavisi için: ginkgo yaprağı dört hafta günde 40 mg 3 kez alınlamı.
Tüm kullanımlar için, gastrointestinal (Gİ) yan etkilerinden kaçınmak için günlük toplamda 120 mg’dan daha düşük dozlarla başlanır. Zamanla alınan cevaplar ile gerektiğinde belirtilen dozlara çıkılmalıdır.
Ginkgonun kökleri, tohum yada yapraklarını ham olarak tüketmek tehlikeli olabilir. İçeriklerinde toksin etki gösterebileceğini, şiddetli alerjik reaksiyonlara çevirebileceğini unutmamak gerekir.
Ginkgo genelde çocuklar için kullanılmaz.
Kaynaklar ve Dış Bağlantılar
- Emerit I, Ogansian N, Sarkisyan’ın T, ve ark. Çernobil kazası kurtarma işçilerin plazma klastojenik faktörler: Ginkgo biloba ekstresi anticlastogenic etkisi.
- Bilim ve Teknik Dergisinde yayınlanan bir makalede Doç.Dr. Ferda Şenel, Ginkgo Biloba ve Hafıza,
- Szczurko O, Kesme N, Taddio A, vitiligo vulgaris tedavisi için Boon H. Ginkgo biloba: Açık etiketli pilot klinik çalışma. BMC Kompleman Altern Med 2011,
- Ihl R, Tribanek M, Bachinskaya N. Temel nöropsikiyatrik semptomlar Ginkgo biloba ekstresi (EGb 761) nöropsikiyatrik özellikleri ile demans tedavisinde etkisi değiştiricileri vardır. Randomize kontrollü bir çalışma retrospektif veri analizleri. J Neurol Sci 2010,
- Lister RE. Fibromyalji sendromunda Ginkgo biloba ekstresi ile birlikte koenzim Q10 potansiyel faydalarını değerlendirmek içinçalışma. J Int Med Res 2002,
- Kuller LH, Ives DG, Fitzpatrick AL, et al. Ginkgo biloba kardiyovasküler olay riskini azaltır mı? Circ Damar Elemeleri Sonuçları 2010,
- Doruk A, Uzun O, Özşahin A. ginkgo biloba ekstresi bir plasebo kontrollü bir çalışmada tedaviye dirençli şizofreni hastalarında klozapin eklendi. Int Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 2008,
- Kudolo GB, Wang W, Javors M, Blodgett J. non-diyabetik ve tip 2 diyabetik hastalarda-çift kör, plasebo kontrollü, çapraz bir çalışmada, metformin farmakokinetiği üzerine Ginkgo biloba ekstresi (EGb 761) alımını etkisi. Clin Nutr 2006,
- Kohler S, Funk P, zamanı ve pıhtılaşma kanayan Ginkgo biloba ekstresi özel EGb 761 ile 7 günlük tedavi Kieser M. Etkisi: Sağlıklı gönüllülerde yapılan bir randomize, plasebo kontrollü, çift kör bir çalışma. Blood Coagul fibrinoliz 2004,
- Wesnes KA, Ward T, McGinty A, Petrini O. sağlıklı orta yaşlı gönüllüler bir Ginkgo biloba / Panax ginseng kombinasyonu hafıza artırıcı etkileri Psikofarmakoloji (Berl) 2000,
- Scholey AB, Kennedy DO. Ginkgo Biloba, Panax ginseng ve sağlıklı genç gönüllülerde bunların kombinasyonu Akut, doza bağımlı bilişsel etkiler: bilişsel talebi ile diferansiyel etkileşimleri. Hum Psikofarmakoloji Bülteni 2002,
- Solomon PR, Adams F, gümüş A, ve ark. Hafıza geliştirme için Ginkgo: randomize kontrollü çalışma. JAMA 2002,
- Evans JR. Yaşa bağlı makula dejenerasyonu için Ginkgo biloba ekstresi. Cochrane Database Syst Rev 2000,
- Haguenauer JP, Cantenot F, H Koskas, Pierart H. Ginkgo biloba ekstresi ile denge bozukluklarının [Tedavisi. Çok merkezli, çift kör plasebo ilaç çalışması]
- İtil TM, Eralp E, I.Ahmed, Kunitz A, Demans hastalarının beyin ginkgo biloba, bir bitkinin özü, farmakolojik etkileri Psvchopharmacol Bull 1998,
- Mix JA, Ekipler WD Jr bilişsel bozulmamış yaşlı yetişkinlerin nöropsikolojik işleyişi hakkında Ginkgo biloba ekstresi EGB 761 etkinliğinin incelenmesi. J Altern Kompleman Med 2000,
- Brautigam MR, Blommaert FA, Verleye G, et al. Randomize, çift kör, plasebo-kontrollü bir çalışma: Gingko biloba ekstresi ile yaşa bağlı hafıza şikayetlerin tedavisi. Phytomedicine 1998,
- Oken BS, Storzbach DM, Kaye JA. Alzheimer hastalığında kognitif fonksiyonlar üzerine Ginkgo biloba etkinliği. Arch Neurol 1998,
- Fessenden JM, Wittenborn W, Clarke L. Gingko biloba: laparoskopik kolesistektomi gelen ameliyat sonrası bitkisel ilaç ve kanama olgu sunumu. 2001,
- Matthews, MK. Intraserebral kanama ile Ginkgo biloba Derneği. Neurology 1998,
- Benjamin J, Muir T, Briggs K, Pentland B. Beyin kanaması ve Ginkgo biloba, 2001,
- Drew S, kulak çınlaması tedavisinde Ginkgo biloba Davies E. Etkinliği: çift kör, plasebo kontrollü bir çalışma. BMJ 2001,
- Paick J, Lee J. insan ve tavşan kavernöz dokusunda ginkgo biloba ekstresinin etkisi deneysel bir çalışma. J Urol 1996,
- Ashton AK, Ahrens K, Gupta S, Masand PS. Antidepresan bağlı cinsel işlev bozukluğu ve Ginkgo biloba, Psikiyatri 2000,
- http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/druginfo/natural/333.html