Yaban Mersininin Faydaları ve Zararları Nelerdir? Bilimsel Araştırmalar
Antioksidan meyvelerin en başında yazılabilecek, Süper Besinler grubuna giren Yaban Mersini tatlı ve ekşi arasında mayhoş tadında, kalorisi meyve bazında düşük, şifalı bitkiler sınıfının yıldızlarından bir meyvedir. Sizlere neden şifalı olduğuna dair Yaban Mersini hakkında yapılan bilimsel neticeleri paylaşacağız. Ayrıca yazımızda Yaban Mersini Nedir? Yaban Mersini Türleri ve Çeşitleri nelerdir? Yaban Mersini Tarihçesi, Yaban Mersini Biyokimyasal Yapısı, Besin analizi nedir? Yaban Mersini İçindeki Fitokimyasallar nelerdir? Yaban Mersininin Yararları | Faydaları nelerdir? Yaban Mersininin Zararı var mı? Yaban Mersinini Kimler Kullanamaz? Kanseri önler mi? Yaban Mersini Zayıflatır mı? Yaban Mersini nasıl tüketilmeli? sorularına yanıt vermeye çalışacağız.
Yaban Mersininin Faydaları ve Zararları Nelerdir? Bilimsel Araştırmalar
Yaban Mersini Nedir?
Latincesi Vaccinium myrtillus olan Yaban Mersini, fundagiller (Ericaceae) kızılcık ile aynı aile çalı familyasına ait, ılıman iklimlere adapte olmuş bir üzümsü meyve türüdür. Özellikle Kuzey Yarımkürenin serin ve dağlık bölgelerinde yetişen birçok Yaban Mersini türü vardır.
Yaban Mersini, Kuzey Avrupa, Amerika’daki Rocky Dağları ve Türkiye’de, Karadeniz Bölgesi bölgesinin rakımca yüksek olan fundalık ve ormanlık bölgelerinde yetişebilmektedir.
Yaban Mersini ülkemizde yıllardır yetişmektedir. Fakat sağlık açısından değeri son 5 yıla damgasını vurmaktadır. Yurdumuzda Yaban Mersini nedir? diye sorsak belki bilinmez ama Ardahan’da Mosi, Rize’de Likapa, Trabzon’da Ligarba, Karakavuz’da Çalıçileği, Rize Pazar ilçesinde Kaskanaka, Rize Ardeşen ilçesinde Çera (Çela), Artvin’de Morsvi, Mahabak, Mesi, Giresun’da Çalı Çiçeği, Ordu’da Cırtlık Çileği, Yozgat’ta Köpek Üzümü nedir diye sorarsak bir çok kişi bu meyveyi tarif edecektir. Dilimize Yaban Mersini olarak giren bu üzümsü meyve puslu veya parlak mavi rengi ile Mavi Altın (blue gold) olarak nitelendirilmektedir. Sağlık meyvesi olarak tanınmaktadır.
Yaban Mersini Türleri ve Çeşitleri Nelerdir?
Yaban Mersini bir çok çeşidi vardır ama Sağlık açısından ilgili türü 3 çeşittir.
- Highbush Yaban mersini: Bu türler, yaban mersini en sık ekili formlarıdır. Doğal (işlenmemiş) yüksekliği 12 metre gibi yüksekliğe çıkabilen highbushtan, ancak ekildiğinde 4-7 metre aralığında uzayabilmektedir. Highbush yaban mersini ayrıca yerel bahçe mağazaları ve bitki fidanlıklardan satın alınabilir bulmak için en olası türüdür. ABD’li tüketicilerin tercih ediyorlar daha büyük çilek üretmek için bu türü tercih ediyorlar.
- Yaban mersini Lowbush: Lowbush türler highbush türüne göre daha küçük boyuttadır. Yabani olarak en çok görülen türüdür. Merketler bu türü satmaz.
- Tavşan gözü Yaban mersini: Bu türler Güney Amerika yetişip, yüksekliği 20 metreye kadar büyüyebilir. Bitkinin genellikle 4-10 metre yüksekliklere kadar büyür.
Yukarıda açıklanan yaban mersini türleri Asya’dan Akdeniz’e mutfaklarından parçasını oluşturmaktadır. Bazı çeşitler başlangıçta Avrupa ve Kuzey Amerika’dan Asya’ya götürüldü, ancak yaban mersini yerli çeşitleri sadece 3 kıtada doğal olarak yetişebilmektedir.
Yaban Mersini, genelde mayıs ayında çiçek açan, dik ama bazen secde şeklinde çalıların uzun boylu 4 metre (13 feet) 10 cm (3,9 feet) arasında değişen boyutlarda bulunmaktadır. Ticari yaban mersini üretimi, küçük türler “vahşi yaban mersini” olarak bilinen ve büyük türler “yüksek çalı yaban mersini” olarak bilinir.
İngilizce adı Blueberry olan Yaban Mersini genellikle büyüme mevsimine göre, yükseklik ve enlem olarak bulunduğu yerel koşullardan etkilenir. Bu nedenle bitki yüksekliği, bu koşullara bağlı olarak Mayıs ile Ağustosta değişebilir. Sonbahara doğru olgunlaşır, olgunlaştığında meyveleri mavi renklidir. Meyvesinin dışında “yapısında bulunan maddelerden dolayı” mat bir görüntü mevcuttur. Bu görüntü içeriğindeki yüksek tanenleşmeden dolayıdır.
Yaban Mersini Tarihçesi nedir? Yaban Mersininin Anavatanı neresi?
Yaban mersini yetiştirilmesi Kuzey Amerika’daki Kızılderili kabileleri arasında yaygındı. Avrupalının Yaban mersini öğrenmesi sömürgecilikle olmuştur. Avrupa’da yaban mersini ticari yetiştiriciliği 20. ve 21. yüzyıl ile sınırlı görece yeni bir fenomen olmuştur. Avrupa’da, Orta Avrupa’da özellikle Almanya’da geniş ıslah çalışmaları Alman ıslahçı Dr. Heermann tarafından yapılmıştır. Dr. Heermann araştırmaları sonucu ilk olarak Blauewiss-Goldtrauble ve Blauweiss-Zuckertraube isimli çeşitleri üretime kazandırmıştır.
Yaban Mersini, Güney Yarımkürede artan ekimi sayesinde de Güney Afrika, Yeni Zelanda ve Avustralya, Şili, Arjantin ve Uruguay gibi Güney Amerika ülkeleri de dahil olduğunda, yıl boyunca mahsul alınmaktadır.
Yaban mersini, 1997 yılında ABD içinde önemli ölçüde tüketimi artmıştır. 1997’de Ortalama Amerikan erişkin yılda yaban mersini yaklaşık 13 gram tüketiyordu. On yıl sonra, 2007 yılında, bu miktarın yaklaşık iki katına ve 22 gram ortalama seviyesine ulaştı. ABD içinde yaban mersini artan tüketimle ABD’de arazi yaklaşık 100.000 dönümlük yaban mersini yetiştiriciliği başlamış ve ABD’de en çok yenen meyve olarak ikinci sıraya yükselmiştir.
Yaban mersininin köken formları ilk olarak ABD’de elde edilmişlerdir. 1906 yılında Dr. Coville ve Miss E. Whirete yabani olarak yetişen Vaccinium australe türünden küçük meyveli rubel çeşidini selekte etmişlerdir. Sistematik olarak başlayan bu ıslah çalışmaları gittikçe artan bir hızla gelişmiş ve 1920 yılında yeni çeşitlerle ABD’de ilk ticari bahçeler kurulmuştur. Günümüzde kültür çeşitlerinin çoğu yapılan melezmeler sonucu ortaya cıkmıştır. ABD’de yetiştirilen yabanmersini milyar dolara çıkan ihracatı ile göz kamaştırıyor. Maine, Michigan, New Jersey, Oregon ve Kuzey Carolina eyaletleri yetiştirmede ilk sıraları aldılar.
Osmanlı Devleti Yaban Mersininin değerini anlayamadı!
Yaban Mersinini kendi keşfeden ülkelerden biri olan Osmanlı Devleti, 1879 tarihli Osmanlıca bir belgede, henüz bugünkü çay bitkisinin yetiştirilmediği bir tarihte, Rize’deki ormanlarda, kırlarda ve halkın bazılarının bahçelerinde bol miktarda keşfedilen bir tür çay ağacından bahsedilmektedir. Bu belgeye göre yöre halkı bu bitkiyi, emek ve akça sarfederek terbiye edip yapraklarını kilosu on mecidiye karşılığında satmaktadır. O zamanın hükümeti tarafından gümrük vergisi alınan bu çaya benzeyen bitkiden, ayrıca orman vergisi de alınmak istenmektedir. Rusya Hükümeti bu bitkiden vergi namına bir şey almadığından bu çayların kaçak olarak yurt dışına çıkacağından endişe duyulmaktadır. Trabzon valiliğinin yazısı üzerine Osmanlı Hükümeti bu bitkiden örnekler istiyor. Orman Bakanlığı’nın da kontrolünde olmak şartıyla bunun yararlı olup olmadığı araştırılıp ondan sonra tarımının yapılmasına ve yaygınlaştırılmasına teşebbüs edilmesi tavsiye olunmuştur. Fakat bu neticeye bağlanmamış ve yaban mersini o yıllardan beri ülkemizde bir sır gibi kalmıştır. Çaydan daha fazla kar getiren bu ürün, fındık yerine yöresel olarak yetiştiriciliği başlamıştır.
Yaban mersini yüz yıllardır bilinen bir meyvedir ve kayıtlarda 1862’lere kadar uzanan bir geçmişi vardır. Askeri olarak 2. dünya savaşı sırasında uçak pilotlarının görme yeteneklerini artırdığının anlaşılmasıyla kullanmıştır. Yaban mersini hakkında 1960’lardan sonra çeşitli laboratuar ve klinik deney araştırmaları yapılmıştır. Araştırmaların sonuçlarını sizlerle paylaşacağız.
Yaban Mersini Biyokimyasal Yapısı Nedir? Yaban Mersini Besin Analizi
Yaban Mersini diğer bütün şifalı bitkilerden daha fazla oranda antioksidanlar vardır. Güçlü Antioksidanları olması onu gerçekten şifa bitkisidir demek için yeterli kanıttır. Yaban Mersini Kimyasal içerikleri aşağıda gruplanmıştır.
- Antosiyanidinler,
- Tanenler,
- Alkoloidler(myrtine, epimyrtine),
- Fenolik asitler,
- Glikozitler.
Yaban Mersini İçindeki Fitokimyasallar nelerdir?
- Antosiyaninler,
- malvidins,
- delphinidins,
- pelargonidins,
- cyanidins,
- peonidins,
- Hidroksisinnamik asit,
- kafeik asitler,
- ferulik asitler,
- kumarik asitler,
- Hidroksibenzoik asitler,
- kumarik asitler,
- Hidroksibenzoik asitler,
- gallik asit,
- procatchuic asit,
- Flavonollar,
- kaempferol,
- quercetin,
- myricetin,
- Pterostilbene
- Resveratrol
Yaban Mersininin Ana Besin Değerleri
Yaban mersini 148 gram Besin Değeri = 84.36 kalori | ||||
Besin | Miktar | DV (%) |
Besin Yoğunluk |
Dünyanın sağlıklı gıdalar Değerlendirme |
---|---|---|---|---|
K vitamini | 28.56 mcg | 35.7 | 7.6 | mükemmel |
manganez | 0.50 mg | 25.0 | 5.3 | çok iyi |
C vitamini | 14.36 mg | 23.9 | 5.1 | çok iyi |
lif | 3.55 g | 14.2 | 3.0 | iyi |
Yaban Mersininin Yararları | Faydaları nelerdir?
Yaban Mersininin yazacağımız faydalardan yararlanmak isteniyorsa, kesinlikle organik ve yaş yada kuru meyve olarak tüketmeliyiz. Eğer yaban mersini antioksidan yararlarını maksimize etmek isteniyorsa, organik alınması gerekir.
Yakın tarihli bir çalışmada, Organik olarak yetiştirilen yaban mersini geleneksel olarak yetiştirilen yaban mersini göre toplam fenol antioksidanlar ve toplam antosiyanin antioksidanlarında daha yüksek konsantrasyonlarda olduğu, değer olarak çok üstündeydi. Çok sayıda spesifik antioksidan antosiyan delphinidins, malvidins ve petunidins dahil olmak üzere yapılan çalışmada Antioksidan flavonoid olan quercetin de ölçüldü.
Şimdi Yaban Mersininin faydalarını listeleyelim;
- Yaban Mersini Tüm Vücuda Antioksidandır.
- Yaban Mersini ilaç sektöründe kullanılmaktadır. Özellikle kuru meyvesi, çiçek, kök ve yaprakları kullanılır.
- Göz yorgunluğu, miyopluk, katarakt, karasu (Glokom), şeker hastalığından kaynaklanan görme bozuklukları (Diyabetik retinopati), gece körlüğü, gece görüşünü artırıcı, kamaşma, retinayı güçlendirici, kılcal damar çatlamalarını önleyici ve tavuk karası (retinitis pigmentosa) hastalığının ilerlemesini engeller. Gözün retinası vücudumuzda eşsiz bir yerdir ve aynı zamanda oksidatif stres riskinden etkilenmesi çok yüksektir. Antioksidanların fitokimyasal açısından benzersiz olan bu gıdalardan Yaban Mersini, oksijenin hasar verdiği retinanın korunmasına yardımcı olmak için inanılmaz yeteneği bulundu. Laboratuvar hayvanları üzerinde ön çalışmalarında, yaban mersini içinde antosiyanin istenmeyen oksijen hasarından retinayı korumaktadır. İlginçtir, onlar da güneş ışığından zarar gelen retinanın korunmasına yardımcı olmak için tespit edilmiştir. Kanserden korunma alanında olduğu gibi, biz insan göz sağlığı ve güneş ışığından ve oksidatif stres hasar görmesini insan gözünü korumak için yaban mersini alımı hakkında gelecekteki araştırmalar için sabırsızlanıyoruz.
- Kabızlık, bulantı, mide krampları, ülser önleyicidir.
- Kan şekerini düşürücü, iltihaplanma, kolajenin (collagen) stabilize edilmesini sağlar, kan temizleyicidir.
- Pıhtılaşmanın azaltılması, damar sertliği oluşumunun engellenmesi ve antioksidandır.Yaban mersini antioksidan aktivite liderdir. Yaban mersini, (ORAC değeri) yani antioksidan aktivite değeri, ABD Tarım Bakanlığına (USDA) göre, yaban mersini üst kısmında bulunmaktadır. Antioksidanlar serbest radikallerin nötralize etmek için kanserli hücreler, kardiyovasküler hastalık ve Alzheimer gibi diğer yaş ile ilgili koşulların gelişmesini engeller. Yaban mersini içindeki maddelerin özellikle meyve, mavi renk veren antosiyaninler, polifenol antioksidan aktiviteye katkı sağlamaktadır. Araştırmalara göre günde bir kase yaban mersini, yaşlılık nedeniyle oluşan tahribatı önleyip hafızayı güçlendiriyor.
- Varis, basur (hemoroid) ‘e karşı iyileştirici özelliği olabilir.
- Yeni keşfedilen bir özelliği de somon balığı, yumurta, yulaf, barbunya, bezelye ve ay çekirdeği ile beraber zekayı geliştiren 7 besinden biri olduğu yönünde bilimsel veriler vardır.
- Yaban mersini manganezin mükemmel bir kaynağıdır. Manganez kemik gelişimi ve enerji için, protein, karbonhidrat ve gıda yağları dönüştürme önemli bir rol oynamaktadır.
- Potasyum değeri yüksek içeriğinden dolayı, iltihaplar için dezenfektan özelliği taşır.
- Yaban mersini içinde diyet lifi dinamolar vardır. Araştırmalarda çoğu kişi beslenmede yeterli lif alamadığını biliyoruz. Lif oranı yüksek gıdaların kalp sağlıklı ve kolesterolünüzü kontrol altında, düzenli tutmaya yardımcı olacaktır. Yaban mersini Bir avuç günlük lif ihtiyacını karşılamak yardımcı olabilir. Ayrıca lifli yiyecekler Bağırsak metabolizmasını düzenler.
- Yaban mersini C vitamini ile dolu olduğundan, Günlük ihtiyacının neredeyse yüzde 25 ini karşılar. Sadece bir porsiyon olarak, C vitamini 14 mg alabilirsiniz. C vitamini kolajen oluşumunu yardımcıları ve sağlıklı dişetleri ve kılcal damarları korumaya yardımcı olur. Ayrıca demir emilimini ve sağlıklı bir bağışıklık sistemi teşvik eder.
- Kansere karşı savaşan ELLAGIC-ASİT değeri oldukça yüksektir. Kansere karşı vücudu koruyan enzimleri aktive etmektedir.
- Yaban Mersini Ağız içi yaralarını iyileştirme de etkilidir.
- Yaban Mersininin yaprak ve kuru meyvelerinden yapılan çay ishal giderici özellik taşımaktadır.
- Yaban mersini çayının adet ağrıları ve adet düzensizliğini dengeler.
- Yaban Mersini hafıza ve konsantrasyon bozukluğu dahil, özellikle beyin gücü çalışanların tüketeceği, 70 yaş sonrası kesinlikle tüketilecek harika bir besin kaynağıdır.
Yaban mersini, antioksidan sinir sistemi ve beyin sağlığı için potansiyel yararları üzerine yapılan yeni araştırmalar dikkat çekmektedir. Yaşlı erişkinlerde (76 yıllık bir yaş ortalaması ile), günlük yaban mersini tüketiminin 12 hafta kapsayan bir çalışmada Günde 2 yada 3 bardak yaban mersini suyundan içen kişilerde, ileride yaşanacak hafıza kaybını engellediği eskiye nazaran dikkatlilik arttığı, bilişsel sorunların ertelenmesinde faydalı olduğu açıklanmıştır. - Yaban Mersini Ani Kalp Durmaları olaylarında, Dolaşım Sisteminin eNos’larının aktivitesinde yer almaktadır. Nos sistemi yapılan arabalarda nasıl bir etki ile hızlandırıyorsa, Kardiyak yani Ani Kalp Krizlerinde Vücutta etkisi aynıdır.
- Yaban Mersininin Kan Basıncına olumlu etkisi vardır. Erkek yada Kadın, birçok farklı yaşlardaki katılımcılar üzerindeki araştırmada, rutin yaban mersini alımı sağlıklı kan basıncı desteklediği gösterilmiştir. Yüksek kan basıncı olan kişilerde, yaban mersini alımı belirgin sistolik ve diyastolik kan basınçları her ikisini sağlık durumlarına göre azalmıştır.
- Tip 2 diyabetli , metabolik sendrom ve insülin direnci ile teşhisi konmuş kişiler kan şekeri dengesi ile ilgili özel bir sorun vardır. Birçok durumda, obezite tanısı kişiler de dengeli bir kan şekeri seviyesini korumak çok zordur. Bu kişiler (veya bazen de çok düşük aşağı bırakarak) çok yüksek spiking kendi kan şeker seviyesini düşük tutmakta zordur. Kan şekeri dengesi ve yaban mersini alımı ile ilgili yapılan Araştırmada tip 2 diyabetlilerde, metabolik sendrom ve insülin direncini doğal yollarla uyumlu hale getirdiği görüldü.
- Yaban Kanseri ve Anti-kanser Faydaları vardır. Anti kanserojen özelliği içindeki var olan besin ögeleriyle pekişir ilerki dönemlerde kanser hücrelerinin oluşmasını engeller fakat var olan kanserli hastalarda, meme kanseri, kolon kanseri, özofagus kanseri ve ince bağırsak kanseri üzerine araştırmalar devam etmektedir.
Yaban Mersini üzerinde yapılmış Bilimsel Çalışmalar
1. Yaban Mersini Dondurularak Kullanımı ve Antioksidanlar
Yaban Mersini yeni çalışmalarda dondurulduğunda antioksidanlarından antosiyaninlerin özelliklerini kaybetmemesidir. Bu mutlu haber ile yaban mersini meyvesini dondurarak kış boyu da kullanılabileceği olmasıdır. Yaban mersini içinde bulunan birçok antioksidanlar, hassas doğası hakkında bilgi yoktu. Bu antioksidanlardan antosiyaninler birçok farklı türde doğadaki meyvelerde bulunmakta, birçok gıdada mavi, mor ve kırmızı onların harika tonları vermek renkli pigmentler içermektedir.
Yaban mersini °F (-17 °C) dondurarak, 3-6 ay arasında zaman dönemleri içindede saklanarak korunması, araştırmacılarca toplam antioksidan kapasitesi veya antosiyanin konsantrasyonlarında (Antosiyaninler malvidins, delphinidins, pelargonidins, cyanidins ve peonidins) değer olarak bozulmamıştır.
Artık yetişen alıyor! yada mevsiminde yenmeli sözlerinin yaban mersini için bir anlamı kalmamıştır. Tüm yıl boyunca dondurucu ürünlerinden de kullanılabilir.
2. Yaban Mersininin Glisemik Değeri İncelenmesi
Yaban Mersini glisemik indeksi (GI) açısından düşük kabul edilmektedir. GI yani glisemik indeks, tüketilen besinlerin sindiriliminde kan şekerine potansiyel etkisini tanımlayan yaygın bir yoldur. Genel olarak, 50 veya daha düşük bir GI içeren gıdaların kendi glisemik indeks değeri açısından “düşük” olarak kabul edilir. Yaban Mersini, Diğer meyveler ile karşılaştırıldığında, yaban mersini kendi GI açısından özellikle düşük değildir. GI Çalışmaları sürekli 30 ve 40 daha yakın böğürtlen, ahududu ve çilek gibi meyveleri, 40-53 aralığında yaban mersini bulunmaktadır. Ancak düşük GI meyveleri ve yaban mersini dahil yeni bir çalışmada yaban mersini, açıkça tip 2 diyabet tanısı konmuş kişiler kan şekeri regülasyonu üzerinde olumlu etkiye sahip olduğu bulunmuştur.
Günde düşük GI meyveler (yaban mersini dahil) son 3 porsiyon tüketilen çalışmaya katılanlar zaman üç aylık bir süre içinde kan şekerinin kendi düzenlenmesinde önemli bir gelişme görüldü. (Glikozile hemoglobin veya HgA1C Onların kan düzeyleri bu çalışmada ölçüm standardı olarak kullanıldı.)
Okumadan Geçme: Glisemik İndeks nedir? Glisemik Yük Nedir? Bazı Gıdaların Glisemik İndeks ve Yük Değerleri Nelerdir?
3. Yaban Mersini ve Ani Kalp Krizi
Son araştırmalar, yaban mersini ve kardiyak-ani kalp krizi anlayışımız için başka bir faktör ekledi. Bu faktör nitrik oksit sentaz (NOS) olarak adlandırılan bir enzim içerir. NOS çalışmaların çoğu indüklenebilir NOS veya iNOS denilen NOS bir form üzerine odaklanmıştır. INOS Aşırı formasyonu genellikle iltihaplanma riski ile ilişkilidir.
Ancak, endojen NOS veya kısaca ENOS denilen NOS’un ikinci bir formu vardır. İyi bir dolaşım sistemi ENOS aktivitesi artmış ise mükemmel bir dengede çalışır. Son çalışmalar günlük yaban mersini alımı, ENOS aktivitesinin artışına neden olduğu görülmüş. Bu sonuç kardiyovasküler sistem dolaşım sistemi için yaban mersini, benzersiz sağlık yararlarından biridir.
4. 2009 yılında Deneysel Biyoloji toplantısında sunulan bir araştırma
Michigan Kardiyovasküler Merkezi’nde yapılan çalışmada, karın yağ ve risk faktörleri kalp damar hastalıkları ve metabolik sendromlarında yaban mersini azaltmaya yardımcı olabileceğini düşünülmektedir.
2009 Deneysel Biyoloji toplantısında sunulan bir araştırmaya göre, yaban mersini alımında,kan basıncı düşürür kolesterol sonraki riskini azalttığı, kan şekeri kontrolü ve insülin duyarlılığını artırırken seviyesi kalp hastalığı ve diyabet problemlerinde etkili olduğu açıklanmıştır.
Şimdi bu araştırmanın sonuçlarını listeleyelim.
- Yaban Mersini Antioksidandır. Tüm taze meyvelere göre yüksek antioksidan kapasitesi olan Yaban Mersini, anti oksidanlar antosiyanin gibi C vitamini, B kompleks, E vitamini, A vitamini, bakır (çok etkili bir bağışıklık oluşturucu ve anti-bakteriyel), selenyum , çinko, demir (kandaki hemoglobin ve oksijen konsantrasyonu yükselterek bağışıklık geliştirir) vb, bağışıklık sistemi korumak ve enfeksiyonları önlemek, soğuk algınlığı, ateş çiçeği, bütün bu kötü viral ve bakteriyel bulaşıcı hastalıklar yakalanma riskini azaltır.
- Vücutta hastalık ve yaşlanmayı tetikleyen Serbest radikalleri nötralize eder.
- Yaban Mersini Yağ Yakımını hızlandırır. Michigan Üniversitesi düşük bir diyetle yaban mersini kullanarak abdominal yağlarından kurtulabileceğini açıkladı. Daha fazla araştırma insanlarda bu sonuçları doğrulamak için gerekli olmasına rağmen, aynı konferansta sunulan ilgili bir çalışma üç hafta boyunca yaban yabanmersini suyu içti kalp hastalığı için risk faktörleri mevcut olan erkeklerde glukoz ve insülin kontrolü hafif iyileşmeler gösterdi. Kardiyovasküler Merkezi’nde çalışmada yaban mersini, kardiyovasküler hastalık ve metabolik sendrom için karın yağ ve risk faktörleri azaltmaya yardımcı olabileceğini düşündürmektedir.
- Yaban Mersini, İdrar Yolu Sağlığında etkilidir. İdrar yolları sağlığını artırmaya yararlıdır. idrar yolu iç duvarları boyunca b-coli gibi bazı bakteri kolonilerinin idrar ve diğer komplikasyonların yanma hissi, inflamasyon ile sonuçlanan bu enfeksiyon sorumludur. Burada Yaban Mersini şaşırtıcı yararlı olabilir. Bakterinin idrar yolu duvarlarında konuşlanmasını engellemek için adeta bir antibiyotik özelliğiyle, duvarları dezenfekte eden büyük molekül polimer yapı moleküllerine yardımcı olarak ,enfeksiyonu yok ederler.
- Yaban Mersini Göz dostudur. Antosiyanosit adlandırılan bileşikler yüksek Blueberry özü, Görme Kaybını yavaşlatmak için klinik çalışmalarda bulunmuştur. Her yaşa bağlı makula dejenerasyonu, katarakt, miyopi ve antioksidan özellikleri nedeniyle ve hipermetropi, kuruluk ve özellikle enfeksiyon, retina ile ilgili olanlar gibi göz sorunları önleme veya geciktirebilir. Yaban Mersini içerisindeki özel bir Karotenoidler denilen antioksidanlar grubu (lutein, zeaksantin gibi), Flavonoidler (rutin, resveritrol, quercetin gibi), bu vitamin C, vitamin E ve A vitamini, selenyum, çinko gibi diğer ek ve içeren fosfor göz sağlığı için çok yararlı ve gereklidir. Yayınlanan bir çalışmada bildirilen Archives of Ophthalmology veriler, günlük 3 veya daha fazla porsiyon yeme % 36 oranında, yaşa bağlı maküler dejenerasyon riskini (YBMD), Günde 1.5 porsiyon yenmesi yaşlılarda görme kaybının düşürülmesinde birincil sebebidir.
- Yaban Mersini Beyin Sağlığında etkilidir. Yaban Mersini içindeki, Antosiyanin, selenyum, vitamin A, B kompleks, C ve E, çinko, sodyum, potasyum, bakır, magnezyum, fosfor, manganez, vb besin öğeleri, Nöronlarda nevrotik bozukluklar önlemek ve iyileşmek için, dejenerasyon önleyerek, beyin-hücre ölümü, merkezi sinir sisteminin sağlığı için gereklidir.
- Yaban Mersini Kalp Hastalıklarında tedavi sürecinde destekleyicidir. Yaban mersini içeriğinde Yüksek lif içeriği ve yüksek antioksidanlar, ‘kötü kolesterol’ birçok kalp hastalıklarının tedavisi için ideal bir besin takviyesidir. Yayınlanan bu çalışmada, Tarım ve Gıda Kimyası Dergisi Araştırmacıları, yaban mersini ile elde edilen bir içeceğin koruyucu özelliğine onay verdi.
- Yaban Mersini Kabızlık gibi Sindirim sorunlarına yardımcıdır. Yaban Mersini içinde lif, vitaminler, sodyum, bakır, fruktoz ve asitler olması sindirim sistemini düzenleyerek kabızlık sorunlarına yardım eder.
- Yaban Mersini kanserde etkilidir. Yaban Mersini içindeki pterostilbene gibi bazı bileşiklerin (kolon ve karaciğer kanseri için mükemmel bir ilaçtır) ve Ellagic Asit içeren için, kanser hastaları için büyük mutluluk olduğunu ispat edebilecekleri, antosiyanin ve C vitamini ve bakır gibi diğer anti oksidanlar ile uyum içinde, olması kanser çalışmalarında üzerine çalışılmaktadır. Yayınlanan Laboratuvar çalışmaları Tarım ve Gıda Kimyası Dergisi yaban mersini fenolik bileşiklerin engellediğini, kolon kanseri hücre çoğalmasını engelleme ve apoptozis (programlı hücre ölümü) nedenlerine çözüm olarak görmektedir.
5. Pterostilbene ve Yaban mersini
Pterostilbene adlı bir kimyasal bileşik Yaban Mersini içeriğinde bulundu. Rangaswami Nagmani ve Dennis Feller tarafından yapılan deneylere göre Bu bileşik Denek Sıçan karaciğer hücrelerinde, pterostilbene PPAR-alfa (peroksizom proliferatör aktive) reseptörüne bağlanır. Bu reseptör kolesterol ve diğer türlerinin sayısını azaltmada önemli lipid lerkan dır. Aslında, pterostilbene gibi eylem aynı mekanizma paylaşmak için düşünülen fibratlar kolesterol düşürücü ilaçların bir sınıfıdır. Yaban Mersini tıpkı bu tıbbı ilaca benzer.
Elde edilen sonuçlar şu ana kadar pozitif olarak görünmektedir. Sıçanlarda yapılan çalışmalarda, pterostilbene etkili kolestrolü düşürür. Belirli bir reseptör (PPAR-alfa) için belirli olduğundan, bu diğer fibrat ile görülen yan etkileri düşürebilir olduğu düşünülmektedir. Ayrıca, önceki çalışmalarda pterostilbene etkili bir anti-diyabetik ajan olduğunu göstermiştir. Bu, diğer meyve ve sebzelerde bulunan antioksidanların yapılan çalışmalarda karşılık gelir. Bu kimyasallar anti-kanser, hafıza geliştirme ve kalp sağlığı dahil olmak üzere birçok olumlu özelliklere sahiptir.
Pterostilbene İlgili Bazı Olumsuz Yönler şimdiye kadar rapor edilmemiştir. Ne yazık ki, herhangi bir çalışma insanlarda yapılmamış ancak, hayvanlarda kanıtlanmıştır. Ana soru, insanlarda pterostilbene etkilerinin yanı sıra, insanlarda tedavi edici etkilerini görmek için tüketmek gerekir.
Hayvan çalışmalarını yapan, Mississippi Üniversitesi’ndeki bilim adamı Rimando ve meslektaşlarıyla, Kaliforniya Albany ARS Kullanıcı İşlenmiş Gıdalar Araştırma Birimi kimyacı Wallace H. Yokoyama ile yapılan deneylerde Pterostilbene maddesinin kolestrol düşürücü ve kalp hastalıklarını önleyebileceği duyuruldu.
Yaban Mersini ve İçerisindeki Polifenol Hakkında Yapılan Bilimsel Çalışma için tıklayınız.
7. Yaban Mersini Oksidatif stresi azaltır ve Anti-inflamatuar Özelliği
Yapılan araştırma sonucu Yaban mersini etkisi, doğal öldürücü hücre sayısı, oksidatif stres üzerinde iyileştirici olduğu görülmüştür. Orjinal Rapor
Yaban Mersini Nasıl Tüketilmeli? Nasıl yenmeli?
Yaban mersini, taze meyve olarak kullanılabildiği gibi kurutulmuş olarak da kullanılabilir. Diğer yandan marmelat olarak oldukça yaygın olarak tüketilmektedir. Aktarlardan elde edilen genelde kurutulmuş meyveler çay şeklinde demlenip içilebilmektedir.
Yaban mersini Taze meyveleri çok kırılgandır. Ksa yıkanmalı ayrıca organik değilse dikkatli ve yavaşça okşanarak temizlenmeli. Zamanından önce deri yüzeyinde bulunan koruyucu maddelerden kullanımdan hemen önce meyveleri yıkayarak kurtulmalıdır. Eğer vahşi yaban mersini yada organikliğini biliyorsanız kurutup silin ve yiyin.
Yabanmersini besleyici öğeleri Vitaminler, antioksidanlar ve enzimler de dahil olmak üzere pişirmede kullanılan sıcaklık (350 ° F/175 ° C ve daha yüksek) maruz kaldığında etkilerini yitirir.
Pişirme gerektirmeyen tarifleri dondurulmuş çilek kullanırken, iyi çözünmesi ve kullanmadan önce boşaltın.
- Yaban Mersini taze meyve olarak yenilebilir.
- Yaban Mersini meyve suyu olarak; tek başına veya diğer meyve sularıyla kokteyl yapılarak içecek olarak kullanabilirsiniz.
- Yaban Mersini dondurma, yaban mersini içeren süt veya yoğurt yapılabilir.
- Yaban Mersini Meyveli ekmek, çörek, kek, puding ve pastalarda kullanılabilir.
- Yaban Mersini Meyve salatalarında eklenebilir.
- Yaban Mersini Ev yapımı Reçel, marmelatlarınızda kışında yenebilir.
- Yaban Mersini Kurutularak yaprak yada meyvesini çay olarak kullanabilirsiniz.
Yaban Mersininin Zararları nelerdir?
Yaban Mersini bilinen bir zararı yoktur. Fakat Yaban mersini nadiren bazı duyarlı kişilerde ciddi alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Blueberry alerjisinin en yaygın belirtilerden bazıları şişme ve ağız, dudak ve dil, egzama, ürtiker, deri döküntüsü, baş ağrısı, burun akıntısı, gözlerde kaşıntı, hırıltılı solunum ve gastrointestinal bozukluklar kızarıklık olabilir. Bu meyve alerjisi şüpheli kişiler bunları yemekten kaçınmalıdır.
Hipoglisemik ilaç kullanan, Hebatit hastalarının doktor kontrolünde izinle kullanması önemle bilinmelidir.
Yaban Mersinini Kimler Kullanamaz?
Oksalatlar, Oksalik asidin tuzlarına verilen addır. Kalsiyumla birleşerek emilemeyen kalsiyum tuzları oluşturur. Oksalatlar idrarla atılırlar. Bazen idrar yolunda taş oluşturabilirler. Bu nedenle zaten var olan ve tedavi edilmemiş böbrek veya safra kesesi sorunu olan hastaların yaban mersini yemekten kaçınmalıdır.
Kaynaklar ve Dış Bağlantılar
- Adams LS, Phung S, N Yee | Blueberry Fitokimyasallar Kanser Araş. 1 Mayıs 2010,
- Basu A, Du M, Leyva MJ et al. Yaban mersini Metabolik Sendromu Olan Obez Kadın ve Erkek Kardiyovasküler Risk Faktörleri azaltır. Beslenme Dergisi. Bethesda: Sep 2010,
- Hurst RD, Wells RW, Hurst SM ve ark. Yabanmersini meyve polifenolikin vitro oksidatif strese bağlı iskelet kas hücre hasarını önlemek. Mol Nutr Gıda Arş. Mar 2010,
- Jenkins DJA, Ssrichaikul K, Kendall CWC ve ark. Tip 2 diyabet, koroner kalp hastalığı için glisemik kontrol ve risk faktörlerine glisemik indeksi düşük meyve tüketim ilişkisi. Diabetologia. 2011 Şubat,
- Krikorian R, Shidler MD, Nash TA ve ark. Blueberry Takviyesi Yaşlılarda Hafıza geliştirir. J Agric Food Chem. 2010 Nisan,
- Lohachoompol V, Srzednicki G, ve Craske J. Yaban mersini ve Kurutma ve dondurulması sonra Onların Antioksidan Etkisi Toplam Antosiyaninlerin değiştir. J Biomed Biotechnol. 2004 Aralık,
- Mannal P, McDonald D ve McFadden D. pterostilbene ve tamoksifenin vitro meme kanserine karşı ek bir etki göstermektedir. Am J Surg. 2010 Kasım,
- Mizuno CS ve Rimando AM. Yaban mersini ve Metabolik Sendrom. Silpakorn Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi Yıl: 2009 Cilt: 3 Sayı: 2 Pages / record No: 7-17. 2009.
- Mississippi Tıp ve Eczacılık Üniversitesi , Chicago Illinois Üniversitesi ve Rimando Kimya Grubu 2006/2010
- Agnes M. Rimando, Ph.D. ABD Tarım Bakanlığı, Rangaswamy Nagmani, Ph.D., ve Dennis R. Feller
- Sablani SS, Andrews FK, Davies NM ve ark. Geleneksel ve organik olarak yetiştirilen meyveler fitokimyasallar üzerinde termal tedavilerin etkisi. Nis 2010,
- Standart Referans için Ulusal Besin Veritabanı. 2006 Tarım-ARS 23 US Department
- Medline Plus Medikal Sözlük Online. ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi. NIH.
- A vitamini, K vitamini, Arsenik, Bor, Krom, Bakır, İyot, Demir, Mangan, Molibden, Nikel, Silisyum, Vanadyum ve Çinko için Diyet Referans girişleri. Bilimler (2001) National Academy. Institute of Medicine. Gıda ve Beslenme Kurulu,
- Seçilen Gıdaların Oksijen Radikal Absorbans Kapasitesi (ORAC) – 2007,
- Biyoteknoloji Bilgi Ulusal Merkezi , Tıp ABD Ulusal Kütüphanesi,
- Beslenme ve Sağlık Yönetimi Bölümü, Appalachian State Üniversitesi, Boone, NC 28608, ABD 2011.