Uydu Sistemi Nedir? Uydu Sistemlerinin Çalışma Prensipleri Nelerdir?

Çağımızın en büyük teknolojilerinden birisi olan uydu sistemlerinden bahsedeceğiz. Peki nedir bu uydu sistemi? Uydu sistemlerinin çeşitleri nelerdir?Uydu sistemlerinin çalışma prensipleri nelerdir? Dünyanın binlerce kilometre üstünde onlarca hatta binlerce ayna vardır. Bir yerden alınmış olan bir veriyi başka bir nokta üzerine ulaştırma işlemini sağlayan bu aynalar, dünya üzerindeki insanlar bunları göremese de insanlık için kahraman bir şekilde görevlerini üstlenmektedir.

Dünya üzerinde insanların ayakları altına sunulan çok sayıda işlevin yapılmasında büyük rol oynayan bu aynalar, sadece görevlerini yaparak insanlığa hizmet etmektedirler. Siz başınızı kaldırıp gökyüzüne baksanız da onları göremeseniz de onlar sizin tepenizde baktığınız noktadadırlar. Kuşlar gibi aslında dönüp dururlar. Bu verdiğimiz örnek ve işlevlerden neyden bahsettiğimizi anlamışınızdır umarım, evet uydulardan bahsediyoruz.

Dünya üzerinde uzay çağında yaşıyoruz aslında. Artık Dünya üzerindeki insanlar belli bir noktadan sonra yetersiz gelmeye başlıyor. Eskilerden beri sıkça duyduğumuz Ay’da yaşam var mı, Mars’ta su bulundu mu tezleri ortaya atarken şimdilerde ise uzay turizmi yavaş yavaş gündeme gelmeye başladı. Bu söylentilerden ötürü yapılan araştırmalar sayesinde de uzayda bulunan uydularında görevlerinin daha da artması beklenmektedir . Dünyada artan arzu ve talep dengesine göre uydu sistemleri ve uzay araştırmaları da farklılık gösterebiliyor. Dünyadaki ülkelerin Uzay istasyonları tarafından da fırlatılan uydular giderek artıyor. Şu anda çoğu ülkenin amacı dünya üzerinde kendi uyduları ile söz sahibi olunmasının peşinde. Şu anda askeri olayların bile uzayda bulunan uydular tarafından izlenildiği bir dönem yaşıyoruz. Uzayda bulunan uydular sayesinde araçların plakalarını okuyabilen uydu gözleri, sesle takip edilebilen uydu kulakları , ülkelerin devlet politikalarını belirlemesinde etkili oluyor.

Uydu sistemlerini biraz daha genele vurmamız gerektiğini düşünürsek sizlere biraz daha detaylı bir şekilde olaya yaklaşabiliriz. Uydu kelimesini duyduğunuzda aklınıza ilk olarak sadece televizyon izlemek için yardımcı olan bir sistem gelmesin. Ortalama son 15 yılda dünya üzerinde her tarafı sarmaşık yapı şeklinde saran uydu sistemleri , sadece televizyon kanalları için kullanılan bir basit cihazdan ibaret değildir. Sırayla uydu sistemlerinin günümüz teknolojisine uyarlanma şekillerini inceleyelim.

Uydu Sistemi Nedir? Uydu Sistemlerinin Çalışma Prensipleri Nelerdir? | Next marka Uydu Alıcı Sistemi Görseli

Uydular ve Televizyon Yayınları

Uydu kanallarını izleyebilmek için Uzaya fırlatılan uydular, Dünya’dan ortalama olarak 35.784 kilometre yükseklikte bulunuyor. Dünya üzerinden gelen sinyalleri alarak istenen kapsama alanına ulaşma aşaması oluşturuluyor. Dünya üzerine basit bir ayna görevi gibi işlev sağlayan uydular Dünya’nın yörüngesinde bulunurlar, ve Dünya ile aynı zamanda dönerler.  Üzerlerinde bulunan uydu bir gaz itme görevi görür. Uyduların üzerinde bulunan ve iki yana açılan dev paneller ile güneş enerjisi sağlanır. Uzaya atılan uyduların ömürleri ortalama olarak 12 yıldır. Yani uyduların içindeki gazlar da bitince ömürleri de tükenmiş oluyor. 12 yıl boyunca kullanılan bu uydu artık eski bir teknoloji gibi görüldüğü için günümüzde kullanılan yeni teknolojik uydular ile yer değiştiriyor. Aklınıza gelen bir çözüm olan  gazları biten uyduların tekrardan gaz ile doldurulup tekrardan fırlatılması mümkün değildir ki gaz yenileme işlemi yapılmayacak bir işlemdir.

Televizyon yayınlarında, sinyal verici ve alıcı ortamlarında bulunan ve “ çanak anten” olarak bilinen tencere kapağı görünümlü cihazlar, televizyon yayınlarının gösterime girmesi için önemli bir faktördür. Bu uydular üzerlerinde bulunan çanak antenler sayesinde dağlık arazilerde bile uydunun görüntüsünün olması şartı ile her türlü televizyon yayınını izlemek, radyo yayınını dinlemek mümkün olabiliyor. Farklı ülkelerin uydularından da yayın alabilmek için aracı kurumlara ihtiyaç vardır. Örnek olarak Amerika’da bulunan bir televizyon kanalını Bartın’da izlemek mümkün değildir. Bunun için izlemek istediğiniz yayını başka uydulardan alan gerçekten boyutları devasa olan antenlere ihtiyaç duyulması gerekmektedir. Bir başka yol da bu yayını izleyebilecek sistemlere sahip dijital yayın firmalarına abone kaydınızı oluşturarak bulunduğunuz yerden, izleyemediğiniz uydulardaki yayınları izleme imkanı bulabilirsiniz.

Uydu yayınlarının sinyallerini alabilmek için çanak anten dışında “recevier” olarak bilinen sinyal alıcısı bir cihaza ihtiyaç vardır. İlk zamanda büyük olan bu sinyal alıcı cihazları günümüzdeki teknoloji sayesinde elinizin avucu kadar küçüldü. Günümüzdeki teknoloji sayesinde de yeni nesil televizyonların içerisine koyulmuş dahili uydu alıcıları bulunuyor.

Uydu Sistemi Nedir? Uydu Sistemlerinin Çalışma Prensipleri Nelerdir? | Merkez Uydu Sistemi Mantığı

Uydu Çeşitleri Nelerdir?

Uzaya fırlatılan uydular farklı amaçlarla da kullanılabilmektedir. Dört temel uydu sistemi vardır. Her birinin işleyiş biçimi ve çalışma prensibi farklıdır. Bu çeşitlerden de kısaca bahsetmek isteriz. Şimdi bunları sıralayalım.

1. Haberleşme Uyduları

Dünya üzerinden 35.784 kilometre yükseklikte olan jeosenkron adı verilen zemine eş zamanlı yerleştirilir. Uydu döngüsünü yaklaşık 24 saatte tamamlarlar. Bu uydular; Dünya’da bulunan bir verici istasyonundan alınan (Uplink) elektro-magnetik dalga sinyallerini üzerine alarak sinyallerin taşıyıcı frekanslarını değiştirip tekrardan aldığı yere yani Dünya’ya gönderir. Dünya üzerinde kullanışlı olan bu uydular; televizyon, telefon, radyo, faks, veri toplama gibi uygulamaları tek noktadan alıp tekrardan teke veya çoklu noktalara iletme imkanı sunar. Bu uydu çeşidi en çok kullanılan uydu çeşidi olup, Dünya’nın yörüngesinde bulunan uyduların da büyük bir bölümünün haberleşme uydusudur.

Okumadan Geçme : Hindistan 104 uyduyu taşıyan roketi uzaya fırlattı!

2. Askeri Uydular

Adından da anlışılacağı üzere askeri amaçla Uzaya gönderilmiş uydulardır. Bu uyduların amaçları rakip düşmanları izleyerek istihbarat toplamak diyebiliriz. Bunun dışında ülkelerdeki askeri birliklere istenilen bilgiler doğrultusunda konum ve veri sağlama, bilgi alışverişinde bulunma gibi görevleri vardır. Belirlenmiş olan noktaları fotoğraflama gibi görevleri vardır. Başka askeri uydularının da askeri hareketliliklerini, askeri birlik araçlarını ve silahlarının hareketlerini takip etmek üzere sırf o amaçla gönderilen uydular da vardır. Çeşitli Dünya yörüngelerinde farklı özellikli askeri uydular bulunmaktadır. Bu uyduların isimleri şunlardır; Erken uyarı uyduları, haber alma uyduları, konumlandırma uyduları, saptama uyduları.

Bakmadan Geçme: İkinci askeri uydumuz Göktürk-1 başarıyla uzaya gönderildi!

3. Metoroloji Uyduları:

Dünya üzerinde yaklaşan bir fırtınayı veya 2-3 saat sonra oluşacak sağanak yağışı önlemimizi almak için hava durumu programlarını izleriz. Tam tamına doğru tahmin yapıldığı zaman bunlar bu tahmini nasıl yapıyorlar diye kendi içimizde sorgularız. Aslında bu sorunun cevabı çok basit, bulutların hareketlerini izleyebilen bir uydu sistemi her daim geri dönüşü sağlayarak oluşacak hava tahmini hakkında bilgiyi verir. Meteoroloji uyduları , Dünya üzerine yaklaşan her türlü hava olayını izleyip haber veren hem askeri olarak hem de sivil amaçlı kullanılıp bilgi alınan uydulardır. Dünya üzerinde 1500 kilometreye kadar uzaklıkta bulunan yörüngede ve 35.784 kilometre uzaklığında jeosenkron yörüngede iki farklı Meteoroloji uydusu bulunmaktadır. Yakın yörüngede bulunan uydular üzerinden hava durumlarını, kesin sonuçlu olarak ve hata payı olmayan tahminler yapılabilmektedir.

4. Uydu Yörüngeleri

Uyduların bulunduğu taraftaki yörüngeleri 6 kategori altında toplayabiliriz. Bu yörüngeler, Jeosenkron, Sun Synchronous, Polar, Meo, Leo, Heo olarak bilinen isimlerdir. Bu yörüngelerden Dünya ile eş zamanlı hareket eden ve pozisyonları sürekli aynı kalan, yerinden kıpırdamayan tek uydu yörüngesi Jeosenkrondur. Yeryüzünde 35.784 kilometre uzaklıkta bulunur. Uydu yörüngesi olarak Dünya üzerinde bilinir. Dünya ile eş zamanlı dönen yörünge ekvator enleminde bulunur. Yer yüzüyle hareket ettiğinden haberleşme uydularının kullanımı açısından en tercih edilenidir.

5. Uzay Araştırma Uyduları:

Uzay araştırmaları sağlanması için farklı yörüngelerde 7 farklı uzay araştırma uydusu bulunur. Bu uydulara verilen isimler, astronomi uyduları, jeodezi uyduları, magnetosfer uyduları, meteor gözlemi, iyonosfer, güneş ve atmosfer uyduları şeklinde isimlendirilir.