Dünyanın en şeffaf ve en iyi yönetilen 6 ülkesini biliyor musunuz?
Son zamanlarda yapılan araştırmalarda, bazı ülkelerin en iyi yönetilen ülkeler sırasında hep ilk 6’da oldukları gözlemlendi. Araştırmayı yapan Dünya Adalet Projesi’nin Hukukun Egemenliği Endeksi, Dünya Bankası’nın Yönetişim Endeksi ile Sosyal Gelişme Endeksi verilerinden elde edilen bilgilerle, Dünyanın en şeffaf ve en iyi yönetilen 6 ülkesini sizlerle paylaşacağız. Bu ülkelerde yaşayan vatandaşlar hem hükümetlerine güveniyor, hem geleceğe dönük sosyal politikalarından memnun, hemde eğitim ve adalet sisteminden kaygıları yok. Bakalım tahmin edebileceğiniz ülkeler var mı?
Dünyanın en şeffaf ve en iyi yönetilen 6 ülkesini biliyor musunuz?
Bir vatandaş olarak en iyi beklenti, hükümetin sosyal politikalarını iyi yapabilmesidir. Sosyal bir devletin devamlılığını şeffaflık, özgürlük, adalet ve eğitim, sağlık ve iletişim alanları gibi bir çok kategoride ilerici ve akılcı davranmak sağlamaktadır.
Dünyanın bir çok ülkesinde gelir adaletsizliği olup, sağlık ve eğitimin kalitesizliği ve adalet sistemindeki gevşeklik, ülke içindeki refahı ve mutluluk düzeyini dibe çekmektedir.
Her sene yapılan devlet politikaları ve halkın nabzını ölçen bağımsız Dünya Adalet Projesi, 3 temel endeksi göz önünde bulundurup değerlendirmeler yapıyor. Kendi yaptığı Hukukun Egemenliği Endeksi ile Dünya Bankası’nın Yönetişim Endeksi ile Sosyal Gelişme Endeksi verilerini harmanlayarak, sıralama çıkartıyor.
Şimdi bu sıralamaya bir bakalım.
1. İskandinav ülkelerinde bir numara Danimarka
Aslında İskandinav ülkeleri yani Norveç, Finlandiya, İsveç ve Danimarka ülkeleri birçok farklı kategorilerde bile üst sıralarda yer alıyor. Sosyal Gelişme Endeksi verilerinin en son açıklanan 2017 verilerine bakıldığında, neredeyse tam puan alabilen bu ülkelerin içindeki birincisi Danimarka. Sosyal Gelişme Endeksi içinde “Temel İnsan İhtiyaçları” dediğimiz alt kategorinin konuları olan, vatandaşların sağlık hizmetleri ve beslenme, temel bilgi ve iletişimi bakımından, vatandaşlarını çok önemsiyor.
Sadece kendi vatandaşları da değil. Eğer bir yabancı öğrenci iseniz bile, parasal destek ve ücretsiz dil kursu bile verebiliyorlar.
İşin ilginç tarafı ise, bürokrasi 2. planda. Mesela hastasınız ve işe gitmek istemiyorsunuz. Gidip sağlık ocağından randevu alıp, sonrasında rapor talep edip, çalışılan iş yerine teslim edilir diye bir kural yok. Sadece telefon ederek, işyeri aranıp, işe gelemiyorum denmesi yeterli. Fakat hemen altındaki Almanya’da çalışanları bırakın öğrenciler bile doktordan rapor almaları zorunlu.
Fakat diğer taraftan bakıldığında, Avrupa ülkelerine göre hayat biraz burada daha pahalı. Avrupa Birliği içerisinde en yüksek vergiler Danimarka’dadır. Ülke bu şekilde verdiği hizmetleri sübvanse (Para yardımı yapmak, desteklemek) edebiliyor.
Böyle olması vatandaşlar için pek sorun değil. Danimarkalılar arkadaşları ile sohbet etmeyi, birlikte yemek yemeyi çok seviyorlar.
2. Avustralya ile yarışan Yeni Zelanda daha önde
Harika doğasıyla, dünyanın yaşanabilir en güzel ülkelerinden biri olan Yeni Zelanda, endekse bakıldığında hemen alt komşusu Avustralya ile kafa kafaya çekişiyor. Aralarında Yeni Zelanda’yı daha cazip hale getiren ise, temel hakların daha iyi oluşu, siyasetin daha kararlı ilerleyişi ve yok sayılabilecek kadar düşük olan terör olaylarının az olmasıdır.
Dünyada kadınlara ilk oy hakkı verilmesini onaylayan yasayı 1893 yılında çıkaran Yeni Zelanda, dul yada bakıma muhtaç kadınları devlet korumasına alıyor. Ayrıca öğrenci ve yaşlılara pek çok sosyal hizmetler var.
Dünyanın gezilmesi gereken en iyi yerlerden biri olan Yeni Zelanda’ya bir gün yolunuz düşerse, hiç tanımadığınız insanların arasında, gösterdikleri sevgi ile kaybolabilirsiniz.
Bakmadan Geçme: Uzak bir yerlere gidelim Uzun Bulutlar Ülkesine: Yeni Zelenda
3. Kuzey Amerika’da ABD ile yarışan Kanada daha önde
Kuzey Amerika Kıtasının 2 büyük devleti olan Kanada ve ABD, endeks sıralamalarında üst seviyeleri zorluyor. Ama Kuzey Amerika kıtasının, en iyisi tabi ki Kanada. Siyasi yönden istikrar olması, tüm insanlara kucak açılarak sevgi gösterilmesi, kişisel hak ve hürriyetlere önem veren, temel sağlık ve beslenme konusunda Kanada, aslında Danimarka‘yı zorlayabilen ciddi bir gücü var.
Kanada’nın şeffaf idari şekli, vatandaşın kurallara sıkı sıkı bağlanmasını da beraberinde getiriyor. Aynı zamanda Kanadalılar kişisel hak ve özgürlüklere duydukları tavırlarla dünyanın 1 numarası.
4. Asya’nın en iyisi Japonya
Asya ülkelerinde endekse sıralamalarına göre Adaletin tarafsızlığı ve egemenliği, siyasi iktidarın şeffaf zihniyeti, kişisel hak ve özgürlüklere saygı değerleri en yüksek olan ülke Japonya’dır.
Japonya siyasetçileri hem gururlu hemde saygılı. Eğer görevini kötü kullandığı yönünde herhangi bir duyum olsa bile, yargılanmadan önce istifa ediyor. Eğer suçlu olduğu görülürse, bir daha kimsenin yüzüne bakamam diyor ve harakiri denilen kılıçla yada bıçakla kendini öldürüyor.
Bu temelde yapılan siyaset bu yüzden çok açık ve vatandaşlar hükümete sonsuz güveniyor. Hükümet ülkenin geleceği açısından yatırımlarına ara vermiyor. Temel beslenme, sağlık, eğitim ve temizlik konularında Asya’nın birincisi. Gelişim Endeksine göre Asya ülkeleri açısından da birinci.
Japon halkının hepsinin sağlık sigortası doğuştan başlıyor. İşe başladıklarında, devlet kesintiyi aldığı maaştan otomatik yapmaya başlıyor. Dileyen istediği yerden sağlık hizmeti alabiliyor.
Böyle olmasına karşılık Japonya’da, yaşlılık gittikçe artıyor. Sağlık bakımından bilinçli bir halkı vardır. Eğitim ve sağlık sektörü çok iyi konumda. Kanser hastaları için en önemli tıp merkezleri Japonya’dadır.
5. Afrika’nın en iyisi Botsvana
Afrika aslında medeniyetin çok eski izleri olan, en çok genç nüfusa sahip kıtalardan biridir. Devamlı sömüre edilişi, halkı yöneten kişilerin devamlı hesaplarına para kaçıran kötü niyetleri idareler, cahil insanlar, açlık, sefalet ve eğitimsizlik ile boğuşan, köle olarak satılan ve halen kölelik ile boğuşan zorlu bir kıtadır. Bir çok Afrika ülkesi bu sorunlarla mücadele etmektedir.
Ama içlerinde bir ülke var, bu sorunları yavaş yavaş atlatmaya başladı. Afrika’nın en güçlü hükümet modeli Botsvana’da görülmektedir. Afrika’nın temel sorunlarından biri olan rüşvet ve parayı zimmetine geçiren yönetim sistemini yok etmek için çok mücadele eden Botsvana Hükümeti, 1990 yıllarında yaşanılan rüşvet ve yolsuzluk olayları ile sarsıldı. Fakat 1994 yılında kurulan komisyon, rüşvetçi idarecilerin cezalarını vermeye halen devam ediyor.
Botsvana çıkardığı elmas madenlerini satarak elde ettiği gelir, ülkede eşit miktarlarda pay sahiplerine dağıtılmaktadır. Artık savaş yapan kabileler yerine birbirleri ile konuşan, sorunlarını tartışarak halledebilen bir meclisleri var.
Basın özgürlüğü, kişisel hak ve hürriyetlere, ırksal ayrım, dinlerin refahı, kadın ve erkek eşitliğine önem veren, adaletsizliğe karşı mücadele veren örnek bir toplum yapısı oluşmuştur.
İlginç olan bir diğer atılım sağlık ve eğitim alanlarında yapılmaktadır. Nüfusu 500’ü geçen tüm köy ve kasabalara, okul ve sağlık ocağı kuruluyor.
Ülkenin en büyük sağlık sorunlarından biri HIV/AIDS ile mücadeledir. bu hastalıkla ilgili ciddi mücadele eden Afrika ülkelerinden biri olan Botsvana Hükümeti, HIV/AIDS hastalarının ilaçlarını ücretsiz dağıtıyor.
Çevre konusunda da çok duyarlı olan hükümet, milli parklar ve yabani hayata önem veriyor. Eğer Safari merakınız varsa, gidebileceğiniz, örnek bir Afrika ülkesidir.
Okumadan Geçme: Afrika tarihinin en güçlü Kush Krallığını biliyor musunuz? ilk Piramitler
6. Güney Amerika’nın harika ülkesi Şili
Güney Amerika ülkelerinin çoğunun sorunu, rüşvet, sağlık ve eğitimdir. Bu ülkelerin içinde bu sorunlarla mücadele eden ülkelerin başında gelen Şili gelmektedir.
Ülkenin sağlık sorununu bitirmek için, sağlık sigortasını çok önem verilip, ücretleri çok düşük olarak tahsil edilmekte. Temel insan ihtiyaçlarının temizlik ve iletişim konusunda da bir çok atılım yapmıştır. Şili’nin diğer Latin ülkelerine göre en güçlü taraflarından biri, yol, su ve elektrik gibi altyapılarında ülkenin tüm vatandaşlarına kaliteli hizmetle götürmektedir.
Ülke özellikle şeffaflık ve rüşvetle mücadelede çok etkili bir şekilde çalışıyor.
Endekse göre Latin ülkeleri içinde en istikrarlı ve en yaşanabilir ülkelerinden biridir.
Şili yabancıların, mülk edinmeleri işlerini hızlıca yapıp, 2 haftalık süreçlerde sonucunu alabiliyorsunuz. Göçmenlik süreci uzun sürse de, eninde sonunda oturum hakkı veriliyor.
Şili, Kuzey Amerika’da çok paralar harcanmadan gezilecek harika yerlerden biri.