Modern çağ artık daha uzun yaşama kapı aralıyor. Sağlığına ve yaşamına dikkat eden toplumlarda uzun yaşam süresi uzuyor. 2016 yılına girerken, dünyada 100 yaşını geçen 330 bin, 60 yaşın üzerinde ise 800 milyon insan olduğu kayıtlara geçmişti. Devlet tarafından maddi olarak büyük sorunlar çıkartırken, insanlar tarafından ise yaş ilerledikçe yaşlılığı kötü görüp, sözü bile edilmesi hoşa gitmez. Peki gerçekten yaşlılık çok mu kötü? Hiç mi iyi yanı yok. Bu yazımızda Yaşlılık ne zaman başlar? Yaşlanmanın faydaları nelerdir? Yaşlılığa nasıl meydan okunur? soruların cevabını bilimsel olarak açıklamaya açıklayıp, örnek yaşlılarımızın hayatlarını nasıl renklendirdiğini, yaşlılığa meydan okuyan insanları göreceksiniz.

Yaşlılık ne zaman başlar? Yaşlanmanın faydaları nelerdir?

İnsan için yaşlanma kelimesi şok edici bir kelimedir. Yaşlılık hastalıkların nedeni, cildin sarkması, hislerin kayboluşu, hafıza zayıflaması, vücudun hareketliliğinin azalması, cinsel yaşamın bitikliği, mutluluğun azalması gibi daha bir çok olumsuzluklar düşünülüyor.

Fakat yapılan araştırmalar bunun tam tersini gösteriyor. Yaşlanmak, hayatın yokuş aşağı yuvarlandığı bir iniş olmadığını sizlere örneklerle açıklayacağız.

Peki Yaşlılık ne zaman başlar?

20. yüzyılda ortalama yaşam süresi 60 olduğu görüldüğü için, 45 yaşında yaşlanmanın başladığı düşünülüyordu. İtalyan şairlerden biri olan Dante’de böyle söylüyordu. Fakat günümüzde yani 21. yüzyılda Birleşmiş Milletler’in ortak yaptığı bir araştırmada artık yaşlılığın 60 yaşlarında başladığı görülmekte.

İlginç olan ise yaşlanma zamanlarında, vücut bazı hastalıklara daha da dirençli hale gelir. Yaşadıkları tecrübelerden dolayı daha akıllı davranır ve cinsel yaşamları da eskisine nazaran daha iyi oldukları belirlendi.

Şimdi gelin yaşlılığın hangi faydaları var, tek tek açıklayalım.

Yaşlılık ne zaman başlar? Yaşlanmanın faydaları nelerdir? | 80 yaşında da şınav çekebilmek gerekir

1. Nezle ve Grip gibi hastalıklarda azalma

Yaşlanan insanların bağışıklıkları edindikleri savunma taktiği ile tehlike konusunda güçlüdür. Vücudu hastalığa karşı koruyan askeri güçleri kandaki akyuvarlardır.  Patojen yada mikropların bağışıklık hafızası gelişmiş bir sistemde etkili olamaz. Özellikle nezle, grip gibi üst solunum yolu hastalıkları, her yaşta insanı etkileyen virüsler taşımaktadır.

Uzmanlara göre 40 yada 50 senelik hafızası olan Bağışıklık sistemi, 70’li yaşlardan sonra zayıflasa bile, 40’lı yaşlara ve öncekilere göre grip olma olasılığının düşük olduğu belirlendi. Diğer taraftan savunma sistemi düşerken, akyuvar ve antikor üretimi az olmasına rağmen, yaşlılık için bazen hayat kurtarıcı olabiliyor. (Kanserli hücrelerin çoğalması gibi)

2. Salgın Hastalıklardan korunma

Dünyada 50 milyonu öldüren 1918 yılındaki grip salgını, 20 ila 40 yaşları arasındaki sağlıklı insanları öldürmüştü. 2009 yılındaki domuz gribi hastalığından ölenlerin 65 yaşında olduklarını söyleyebiliriz.

Sağlıklı bir bağışıklık sisteminde, yabancı bir madde yada virüs görüldüğünde alarma geçip, etraftaki dokular sitokin adı verilen kimyasallar salgılayarak acil durum anonsu çeker. Akyuvarlar bu dokulara ulaştığında onlar da kimyasallar salgılayarak daha fazla akyuvarın gelmesini sağlar. Fakat bazen bu durum kontrolsüz olarak devam ederek, akyuvarların sağlıklı hücrelere saldırması ile ölüme neden olan enflamasyonlar başlar. Bunun tıbbi adı “sitokin fırtınası” olarak bilinmekte ve sonuçları hasar vericidir.

Uzmanlar grip virüsleri ile baş edeceğine sitokin fırtınasını dindirecek tedavi yolları geliştiriyorlar.

Yaşlılık ne zaman başlar? Yaşlanmanın faydaları nelerdir? | Yaşlılık ile gelen emeklilik döneminde ülkeler gezmek keyifli olabilir

3.  Alerjide azalma

Bahar alerjisi olanlar çok iyi bilir ki yaşlandıkça bundan etkilenme azalmaktadır. Alerji yaşlandıkça etkisi de azalmaya başlıyor. Alerjiler antikorlar ile ortaya çıktığı bilinmekte. Alerjinin asıl sorumlusu İmmunoglobülin E’dir ve bütün antikorlar gibi onun üretimi de yaş ilerledikçe azalır.

Çocukluk döneminde başlayan en kuvvetli alerjiler, Ergenlik ve devam eden gençlik döneminde giderek azalır. 30’lu yaşlarda tekrar başlayan alerjiler, 60’lara gelmeden yavaşça azalır

Okumadan Geçme: Alerji Nedir? Çeşitli Alerjiler ve Tedavi Yolları Nelerdir?

4. Akıllı davranışlar artar

Yaşlanmanın beden olarak görülen olumsuz etkilerin aynısı beyinde de olduğu bilgisi çok yanlıştır. Uzmanlar beynin yaşlanması ile ilgili bilgilerin doğru olmadığını söylüyor. Nöron sayısının yaş ilerledikçe azaldığı doğru ama bu beyinsel fonksiyonlarda o kadar da çok fark etmiyor. En son yapılan araştırma bu konuda yanlış bilinen bu algıyı ortadan kaldırıyor.

ABD’de Seattle eyaletinde yapılan 6 bin kişinin katıldığı, uzun süren bir araştırma 1956 yılında başlamış, her 7 yılda bir tekrarlanmıştır. Araştırmaya göre, ileri yaştaki denekler matematiksel tepki verme konusunda yavaş olsa da, kelime, birleştirme, sözel hafıza ve problem çözme bakımından 20’li yaşlarında verdikleri cevaplara nispeten 40’lı ve 50’li yaşlarında verdiği cevaplar bakımından daha iyi oldukları görüldü.

Uzmanlar bunun sebebinin, yıllarca biriken bilgi bakımından ve oluşan tecrübe bakımından da yaşlı kişilerde “kristalize olmuş zeka” olduğunu söylemektedir.

5. Cinsel yaşam bitmez

Yapılan araştırmalarda 80’li yaşlara gelen kadınların yüzde 50’sinin cinsel ilişkilerde hala orgazm olduğu görülmüştür. Buna benzer bir araştırma 60 yaş üstü erkeklerin ve kadınların  yüzde 75’i, 40’lı yaşlara nispeten cinsellikten daha fazla doyum aldıklarını gösteriyor. Uzmanlar bunun nedenini ise, kadınlarda kendine olan güvensizlik duygusundaki azalmadan kaynaklandığı, güvenleri arttıkça cinselliklerini daha fazla gösterirler.

6. Migren ve terleme azalır

İsveç’te yapılan bir araştırma da 18 yaş üstündeki kişiler üzerinde yapılan araştırma, yaş yükseldikçe yaşanan migren ataklarının düştüğü, daha az ve seyrek olarak baş ağrılarında azaldığı görüldü.

Ter bezlerinin yaşlandıkça küçüldüğünü ve sayılarının da azaldığını tıbben biliyoruz. Genç yaşlarda görülen terleme, yaşlılara oranla bu yüzde çok fazladır.

Bakmadan Geçme: Ter nedir? Terlemenin nedeni nedir? Her insanın teri farklı mıdır?

7. Ölüme daha çok meydan okuma ve daha çok cesaret

Hepimizde şöyle bir algı bulunmaktadır; “Uzun ömür ve genç kalmak istiyorsan gözden uzak, ormanın derinliklerinde yaşamalıyız”. Halbuki çoğu yaşlımız bunu yapmaz ve şehrin içinde yaşamaya devam eder. Çok fazla dikkat edilmediği için, pek dikkatinizi çekmez ama aramızda halen hayata meydan okuyan bir çok yaşlı kişileri görebilirsiniz.

Dikkat ederseniz, İstanbul’a gelen yabancı turistlerin çoğunun yaşlı olduğunu fark edebilirsiniz. Yaşlılık bazı kişilerde en mutlu oldukları zamanlardır diyebiliriz.

Yaşlılığın cesareti arttırdığını düşünen ve bunu fotoğraflayan Rus foto muhabiri Vladimir Yakovlev, dünyanın bir çok yerinden örnek göstermişti. Yakovlev bu fotoğrafları 2014 yılında “70 Yaşındayken Böyle Olmak İsterim” adlı bir kitapta topladı. Bu kitapta, 103 yaşındaki bir atletten, 75 yaşındaki bir sörfçüye kadar 30 cesaretli yaşlının kısa öyküleri bulunmakta.

Şimdi size kitaptan alıntı yaparak bir kaç cesaretli yaşlılardan örnek vereceğiz.

Yaşlılık ne zaman başlar? Yaşlanmanın faydaları nelerdir? | Montserrat Mecho

Ölüme meydan okuyan cesaretlerine hayran kalacağınız yaşlı insanlar

2011 yılında 78 yaşındayken fotoğrafı çekilen Montserrat Mecho adındaki kadın paraşütçü, ilk atlayışını 49’unda yapmış ve şimdiye kadar 1000’den fazla bunu yaptı. Sadece bunu yapmıyor. Hava dalışı, yüksekten kayarak inme, sörf ve sualtı dalışları da yapmakta.

ABD Colorado’da yaşayan Yvonne Dowlen 80 yaşında ciddi bir trafik kazası geçiriyor. Doktorlar bile çok sevdiği buz patenine elveda etmesi gerektiğini söylüyor. Fotoğrafını çektirdiği sırada 89 yaşında idi ve halen buz patenlerini çıkarmamıştı.

Yoga öğretmeni ve dansçı Tao Porchon Lynch 2011’de fotoğrafı çekildiğinde 93 yaşındaydı. 600’den fazla madalyası olan Tao Porchon Lynch, yarışmalara 87 yaşında katılmış. Hala sabahları üç saat yoga dersi verip, öğleden sonraki saatlerinde de dansa devam ediyor. Dans partnerleri kendisinden neredeyse 70 yaş küçük olmasına rağmen hala enerjisine çok güveniyor.

Yaşlılık ne zaman başlar? Yaşlanmanın faydaları nelerdir? | Tao Porchon Lynch

Hayatında hep dansçı olmak isteyen John Lowe 79 yaşında baleye başlamış, 89 yaşında ilk gösterisini yapmış. Ailesi onun havada tam dönüşü yapması haricinde zıplamasına izin veriyor. Daha güçlü kaslara sahip olmak için her gün evine astırdığı trapezlerden sarkıyormuş. Bugün 96 yaşında olan Lowe’ın tüm yaşlı insanlara bir tavsiyesi var. “Hayatınızı kökten değiştiren bir uğraş bulun ve zor olsa da asla bırakmayın. ”

Yaşlılık ne zaman başlar? Yaşlanmanın faydaları nelerdir? | John Lowe

65 yaşındaki Kaliforniyalı Lloyd Kahn 65 yaşında kaykay ile ilgilenmeye başlamış. 2013’te 78 yaşındayken torunuyla beraber kaykay yaparken kendini çok mutlu hissediyor. Bu sporu yaparken abartmadan ve tehlikeli hareketlerden de kaçındığını söylüyor. Lloyd Kahn’dan ziyade oğlu “3 yaşındaki oğluma mı 79 yaşındaki babama mı yanayım” diyerek gülümseten bir endişe içerisinde..

Yaşlılık ne zaman başlar? Yaşlanmanın faydaları nelerdir? | Lloyd Kahn

85 yaşında iken hep yapmak istediği dağcılık sporuna başlayan Doris Long, 2012’de bu fotoğraf çekilirken 98 yaşındaydı. Yüksek binalara çıkan ve iple aşağıya iniş yapan Long, fotoğrafını çektiğinde 98 yaşındaydı. 100 yaşına giren Long  “Mutluluğun bir hayat tarzı olduğunu, tercihtir, hem mutluluk hem de genç kalmak bu kadar kolay.” olduğunu söylüyor.

Yaşlılık ne zaman başlar? Yaşlanmanın faydaları nelerdir? | Doris Long

Ayrıca Bakınız

• 50 yaş sonrası beyni korumak için neler yapmalı?
• Yaşlılıkta beslenmede nelere dikkat edilmeli?