HDD (Hard Disk) Nedir? Ne işe yarar? Çeşitleri ve Farkları nelerdir?
Bilgisayarınızı kullanabilmek için içerisindeki bilgilere ve yüklemelere ihtiyacınız bulunmaktadır. Bu bilgiler de HDD denilen depolama aygıtı içerisinde tutulmaktadır. Sizlere HDD ile ilgili kapsamlı bir yazı hazırladık. Bu yazımızda HDD (Hard Disk) Nedir? HDD (Hard Disk) ne işe yarar? HDD çalışma prensipleri nelerdir? HDD (Hard Disk) çeşitleri nelerdir? HDD (Hard Disk) alırken nelere dikkat etmeli? Hard Disk Nasıl Çalışır? Son Hard Disk Teknolojisi HARM Nedir? SSD nedir? HDD ile SSD arasındaki farklar nelerdir? SSD disk kullanmanın avantajları nelerdir? sorularının cevaplarını sizlere aktarıyor olacağız.
HDD (Hard Disk) Nedir? Ne işe Yarar? Çeşitleri ve Farkları Nelerdir?
Bilgisayar üzerindeki verilerimizi kalıcı bir şekilde saklamak için kullanılan saklama birimine HDD (Hard Disk) denilmektedir. Hard disk denilen aygıt; dönmekte olan bir mil üzerine sıralanmış olan birkaç parçadan ibarettir. Bunlar; plastik ya da metalden yapılmış ve üzeri manyetik tabaka ile kaplanmış plakalar, plakaların da üst ve alt kısımlarında bulunan okuma / yazma kafaları ile oluşmaktadır. Bilgisayarda kayıt yapmış olduğunuz her veri; disk üzerinde bulunan manyetik tabakalar üzerine kayıt edilmektedir. Verilerin hard disk üzerine kayıt edilmesi sırasında mıknatıslanma mantığı ile hareket edilmektedir. Mıknatıs üzerindeki iki kutup 0 ve 1 değerlerine karşılık gelmektedir. Yani kayıt yapmış olduğunuz veriler, manyetik ortamlara yazılarak kayıt olmaktadır. Manyetik tabakaların üzerinde de dairesel şekilde çizgiler bulunmaktadır. Bu çizgilerin adına da track denilmektedir.
Bir HDD üzerinde; birden çok sayıda plaka üst üste dizilmiş durumdadır. Plakaların alt ve üst kısımlarına veri yazılmaktadır. HDD üzerindeki bir yüz, bir kafa sayesinde okunabilmektedir. Hal böyle olunca yüz ve kafa da aslında aynı tanım olmuş olur. Bir HDD üzerinde bulunan ve adreslenebilir şekildeki en küçük alandaki parçaya sector adı verilmektedir. Ancak bir sektörün üzerinde barındırmakta olduğu en uzun veri miktarı 512 byte uzunluğunda olabilir. HDD üzerindeki kafa ve iz ise yazılacak olan verinin adreslenebilmesi kullanılmaktadır.
Hard Disk Nasıl Çalışır? Çalışma Prensibi Nasıl İşlemektedir?
HDD‘lerin temeline bakıldığında hepsinin aynı yapıya sahip olduğu görülmektedir. Bir HDD bütünü ile şu parçalardan oluşmaktadır. Öncelikle verilen depolanmakta olduğu bir veya daha fazla sayıda plaka, ikincisi okuma yazma kafalarına sahiptirler. Sonrasında okuma yazma kafaları ve plakalarla aradaki hareketi sağlamak görevini üstlenen motorlar bulunur. Son olarak HDD üzerindeki kontrolden sorumlu olan yani devrelerini üzerinde bulunduran kontrol kartı bulunmaktadır. Bugün klasik masaüstü bilgisayarlar 300 GB ile 1 TB aralığında bir HDD ile satın alınabilmektedir. HDD‘ler üzerine yüklenen veriler, byte ismindeki en küçük depolama paketi olarak saklanmaktadır.
Burada şu bilgiyi vermek önemli. Bilgisayar dünyası ile yakından ilgili olanlar bilirler ki; 1 byte 8 bitten oluşmaktadır. Böyle bakıldığı zaman en küçük birim olarak bit diyebilirsiniz. Ancak 1 bit, depolama anlamında hiçbir anlam ifade etmemektedir. HDD üzerine yazılan her veri byte olarak paketlenmektedir. HDD içerisindeki parçalar ile nasıl çalıştığına bir bakalım.
Hard Disk Performans ve Kapasitesini Belirleyen Özellikler Nelerdir?
Bir hard disk alırken, yorumda bulunabilmek için bakılması gereken belli başlı 3 özellik bulunmaktadır. Bunlar; plakaların dönüş hızı, veri aktarım hızları ve erişim süreleridir. Şöyle söyleyelim; bir hard disk üzerindeki kapasiteyi; plaka sayıları ve plakalar üzerinde bulunan veri yoğunluğu belirlemektedir.
Dönüş Hızı: Hard disk üzerinde bulunan plakaların dönüş hızıdır. Günümüzde IDE bağlantılı disk kalmadı gibi bir şey. Ancak IDE disklerde; dönüş sayıları 5400 ve 7200 RPM olarak biliniyordu. RPM kavramının açılımı da Rotates Per Second, dakikada dönüş hızıdır. Ancak SCSI disklerde bu dönüş hızı 15.000 RPM‘dir.
Erişim Süresi: Disk üzerindeki okuma ve yazma kafasının, herhangi bir noktaya ulaşması sırasında geçen süreye verilen isimdir. Erişim süreleri; ortalama olarak IDE disklerde 10 ms, SCSI disklerde ise daha düşük zamandadır.
Veri Aktarım Hızı: Bir hard diskin bir saniyede aktarmış olduğu veri miktarına verilen isimdir. Kullanılmakta olan diskin özelliklerine göre ve diskin arabirimine göre değişebilmektedir.
Arabirim Nedir?
Görmeye sıkça alışmış olduğumuz masaüstü bilgisayarlardaki arabirimleri IDE ve sunucu tarafında rastlamış olduğumuz SCSI türleridir. IDE bağlantı türü kesinlikle bir standart değildir. Aksine işlemci ile HDD arasındaki veri akışının kontrolü ile ilgilidir. Ancak IBM firması tarafından geliştirilmiş olan paralel ATA sistemi ile bilgisayar ile HDD arasındaki haberleşme için evrensel olan bir standart meydana getirilmiştir. Arabirimlerden IDE‘nin çıkarılma sebebi uyumlu oluşu ve fiyatı idi. Bu sebeple zamanında, masaüstü bilgisayarlar için oldukça yaygın bir sistem haline gelmiştir. Ancak günümüzde yerini paralel ATA arabirim teknolojisinden serial ATA teknolojisine geçiş yaparak atlamıştır.
Serial ATA arabirimindeki fark ise; veri iletiminin paralel olarak değil de seri olarak yapılıyor olmasıdır. Avantajları halinde sıralarsak; serial ATA, çok daha az enerji tüketir ve daha az pin sayısına sahiptir. Bunun yanında çok daha ince bir bağlantı kablosuna sahiptir. Üçüncü avantajı da; çok daha fazla gelişmiş hata bulma ve düzeltme olanağının olmasıdır.
Gelelim SCSI arabirimine. Bu tip arabirimler; daha çok profesyonel uygulamalar için kullanılmaktadır. Özellikle de iş istasyonları ya da sunucu sistemlerinde kullanılır. Ancak IDE arabirimlere göre maliyeti çok fazladır. SCSI arabirimin en büyük avantajı, asenkron olarak çalışmasıdır. Yani IDE diskler üzerinde olduğu gibi; SCSI diskler aynı kontrolcüye bağlı olsalar da; kendi performansları ve veri aktarım hızlarından ödün vermezler. SCSI arabirimler; SCSI Host Adapter adı verilen bir kart bulundururlar. Bu da veri aktarımını düzenlemek ve ayrı bir işlemci ve hafıza bulundurmasını sağlamaktadır. Bu sebeple SCSI aygıtları sistem üzerine IDE aygıtlardan çok daha az yük bindirmektedirler.
Şöyle örneklendirmek gerekirse; bir paralel ATA ile bir kanala sadece iki aygıt bağlayabilirsiniz. Ancak SCSI arabirimi söz konusu olduğunda; kanal başında 15 adete kadar aygıt bağlamak mümkündür. Ve büyük bir yapıdaki sunucuları düşünürsek; oldukça gerekli bir ihtiyaç haline gelmiştir. SCSI disklerin en büyük özelliği de IDE disklerin aksine çok daha uzun ömürlü olmalarıdır. Çünkü sorunsuz çalışması için üretilmektedir. Örneğin; video montajlama gibi sürekli ve ağır işlemler yapılırken, sistemin durmaması oldukça önemlidir. Bu gibi durumlarda sistemin aynen devam etmesi için kesinlikle SCSI disklerin kullanımı esastır. SCSI disklerin performansları son derece akıcı şekildedir.
Hard Disk Alırken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Öncelikle bir hard disk satın alınırken ilk bakılacak şey; kesinlikle depolama kapasitesi olmalıdır. İhtiyacınıza ne kadar bir depolama alanı gerekliliği olduğuna bakıp, buna göre karar vermelisiniz. İkincisi kesinlikle hızlı bir veri akışı için, dönüş hızına bakmalısınız. Üçüncü bakılacak şey ise; track (iz) başına sektör sayısına bakılmalıdır. Dördüncü bakmanız gereken önemli özellik ise; hard diskin erişim süresidir. Beşinci kısımda, dahili veri transferine bakılmalıdır. Son olarak ta bağlantı türlerine yani hard disk üzerinde kullanılan arabirime bakılarak seçilmelidir.
Hard Disk Kullanırken Dikkat Edilecek Hususlar Nelerdir?
Hard disk kullanırken dikkat edilmesi gereken en önemli konu; montaj kısmındaki sorundur. Montajını kesinlikle kasa içerisindeki en alttaki yere yapılmalıdır. Bağlantıyı yaparken; bağlantı uçlarının kırmızı renkteki uçları birbirlerine dönük olarak montaj yapılmalıdır. Elinizdeki hard diski işletim sistemine bir sorun gelirse diye hard diskinizi en az ikiye bölmeniz gerekmektedir. Hard disk hiçbir şekilde hareket ettirilmemelidir. Alması muhtemel darbelerden kesinlikle korunmalıdır. Montajdan sonra vidaları kesinlikle gevşek bırakılmamalıdır. Eski tip IDE disklerde, jampır ayarlarının yapıldığından emin olunmalıdır.
Son Hard Disk Teknolojisi HARM Nedir?
Hard disk üreticileri; özellikle sabit disklerin önünü açmak için birtakım çalışmalar yapmaktadır. Bu çalışmalar arasında en önemli adım ise; yeni teknolojilere ayak uydurulmasıdır. Şu anda piyasada bulunan SSD’ler son teknoloji ürünü olarak görünmektedir. Bunun sebebi olarak ta Hard disklerin bir süre içerisinde kapasite sınırına ulaşacak olmasıdır. Peki böyle bir şey olunca HDD üreticileri ne yapacak? Üretim elbette iptal olmayacak. Ancak Seagate firmasının açıklamasına göre önlerinde 2 adet yol bulunuyor. İlk yolu, yeni bir medya kalıp teknolojisi ya da ısı yönlendirmeli manyetik kayıt teknolojisi. Yani HARM denilen yeni teknoloji. HARM teknolojisinin daha avantajlı olma sebebi; verilerin birbirine çok daha yakın yazılmasına imkan sağlamasıdır. Açıkça söylemek gerekirse; 2020 ile 2025 yılları arasında HARM teknolojisi ile 200 ila 300 TB hard diskleri piyasada rahatlıkla görebiliriz. Sonuç olarak hard disklerin, hayatımızdan çıkması çok ta akıllıca bir fikir gibi görünmüyor.
SSD Nedir?
SSD disklerin açılımı; Solid State Drive ile karşılık bulur. Türkçe hali ise; katı hal sürücüsü anlamına gelir. SSD‘lerin en büyük avantajı hareket ettirilebilir şekilde dizayn edilmiş olmalarıdır. Yani üzerinde herhangi bir mekanik parça barındırmaz. Aksine SSD diskler; dahili devre ve bellek yongalarından oluşmaktadır. Bu sebeple herhangi bir kafa mekanizması bulunmaz. Ve sağlamlığı çok daha uzun sürer. Günümüzde iyi bir masaüstü ya da notebook bilgisayar üzerinde kesinlikle olmazsa olmaz haline gelmiştir. SSD diskler; oldukça yüksek okuma yazma hızlarına sahiptirler. Dolayısıyla normal bir IDE diskten en az 2 kat daha performanslı çalışmaktadırlar.
HDD ile SSD Arasındaki Farklar Nelerdir?
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi HDD diskler verileri dönen diskler üzerinde depo yapmaktadır. SSD diskler bu nedenle avantajlıdır. Çünkü hareketli olan bir mekanizmaya sahip değildirler. Yani SSD diskler bir anlamda USB belleklere benzerler. Ancak SSD; HDD ile aynı işi görmektedir. Yani bir hard diskten beklenen; işletim sisteminizi yüklemek, kişisel uygulama ve dosyalarınıza erişmeyi sağlamaktadır.
SSD Disk Kullanmak Ne Gibi Avantajlar Sağlamaktadır?
SSD disklerin, HDD’lere göre en büyük ve kesinlikle gözle görülebilir olan hızıdır. HDD‘lere göre SSD diske sahip olan bilgisayarlar üzerindeki uygulamaların hatta bilgisayarların bile çok daha hızlı sürede açıldığı görülmektedir. Dolayısıyla bilgisayarlar üzerinde kullanmış olduğunuz; oyun, iş uygulamaları ya da eğitim amaçlı uygulamaların tüm kullanımlarında SSD disklerin farkı ortaya çıkmaktadır.
SSD disklerin hareketli hiçbir parçası yoktur. Bu nedenle HDD‘ler gibi aniden bozulma durumları oldukça az rastlanan bir durumdur. Ancak arıza yapmış olan bir SSD disk üzerinden veri kurtarmak ta oldukça zor olabilir. Çünkü SSD disklerin belirli bir yazma kapasiteleri bulunmaktadır. Dolayısıyla yazma kapasiteleri dolduğu zaman kullanılamaz duruma gelmektedir. Tabi ki de; kişisel ve normal kullanımlarda yıllarca hizmet verebilir. HDD’ler gibi dışarıdan gelecek herhangi bir sarsıntıda etkilenmezler.
HDD disklerdeki ortak özellik; disk üzerinden ve motordan ses gelmesidir. SSD disklerde ise hiçbir şekilde ses olmaz. Son derece sessiz çalışırlar. SSD’ler HDD diskler üzerinde olduğu gibi parçalanma yapmazlar. Aksine bu sorun oluştuğu takdirde, otomatik bir biçimde sorunu çözecek olan mekanizmaya sahiptirler. Dolayısıyla herhangi bir ekstra müdahaleye de lüzum kalmaz.
Son olarak SSD diskler bu kadar mükemmeller ancak onların da birtakım dezavantajları bulunmaktadır. O da maliyettir. SSD diskler HDD disklere göre oldukça daha pahalıdır. HDD disklerde 500 GB depolama alanına sahip olan disk, bir giriş modeli olarak bilinir. Ancak SSD disklerin giriş seviyesi modelinin depolama alanı 128 GB olarak bilinmektedir. Bunlardan dolayı geniş bir HDD kullanılabilir. Ancak üzerinde ufak ta olsa SSD barındırması halinde. Günümüzde SSD üzerine işletim sistemi ve önemli uygulamalar yüklenerek hem hız kazanımı hem de maliyet kazanımı sağlanmaktadır.