Kışın o karanlık günlerinden baharın gelmesi ile kurtulmaya başlanır. Fakat birden gözde kaşıntı ve sulanma, kulakta kaşınma ve akıntı, burun ve geniz akıntısı başlar. Çoğu kişi bunun bir nezle olduğunu düşünür, yalnız haftalarca bekler geçmesini ama geçmez. Çünkü bu kişinin artık bir bahar alerjisi var. Dünyada sıklıkla görülen bahar alerjisi, Türkiye’de de yavaş yavaş etkisini göstermeye başladı. Sizlere bu yazımızda Saman nezlesi (Bahar nezlesi) nedir? Bahar alerjisi ve Alerjik rinit nedir? Bahar alerjisi nasıl oluşur? Saman nezlesi (Bahar nezlesi) neden olur? Bahar alerjisi yada Saman nezlesi (Bahar nezlesi) belirtileri nelerdir? Bahar alerjisi  hangi yaşlarda başlar? Bahar alerjisi nasıl tedavi olunur? Alerji testleri nelerdir? Bahar alerjisi testi var mı? sorularının cevabını bu konuda uzman doktorlarımızdan aldığımız cevaplarla vermeye çalışacağız.

Saman nezlesi (Bahar nezlesi) nedir? Alerjik rinit nedir?

Kışa veda, yaza merhaba mevsimi olan ilkbaharda kışın griliği yok olup güneş yüzünü göstermeye başlar ve doğa tazelenip canlanır. Doğa canlanırken toprağın ve ağaçların yeşil, lila, sarı, kırmızı ve pembe tonlarıyla renklendiği güzellikler başlar.

İlkbahar tüm bu güzelliklerinin yanında bazı kişiler için ise sorunlara neden olabilmektedir. Bahar ayları “saman nezlesi” veya “bahar nezlesi” olarak da bilinen mevsimsel alerjik nezlenin (alerjik rinit) en fazla görüldüğü zamanlardır.

Bahar ayları “saman nezlesi” veya “bahar nezlesi” olarak da bilinen mevsimsel alerjik nezlenin (alerjik rinit) en fazla görüldüğü zamanlardır. Mevsimsel alerjik nezle çoğunlukla polenlere bağlıdır.

Saman nezlesi (Bahar nezlesi) nedir? Bahar alerjisi ve Alerjik rinit nedir? | Hapşırırken ağzınızdan çıkan sıvı taneciklerinin 35 km hızla ilerleyebildiğini biliyor muydunuz?

Saman nezlesi (Bahar nezlesi) nedir?

Alerjik rinit (Allergic rhinitis) Türkiye’de bilinen adıyla Saman nezlesi, burun solunum yollarında meydana gelen alerjik bir iltihaptır. Polen, toz ve hayvan tüyü (dökülen cilt ve saç parçacıkları) gibi nesneler bunlara kısaca alerjen denilmekte.ve  alerjisi olan kişiler tarafından solunduğunda burun iç kısmının iltihaplanması olur. Alerjik rinit, bağışıklık sisteminin bir alerjene, zararlı olduğu gibi tepki göstermesinden kaynaklanır. Bu, burnunuzun iç tabakasının (mukoza zarının) şişmesine ve aşırı miktarda mukus yani sümük üretilmesiyle sonuçlanır. Olgulara boğaz kaşıntısı veya geniz akıntısı eşlik edebilir.

Alerjik rinite herhangi bir bitki poleni neden olduğu zaman, “Pollinozis” olarak ve özellikle çim poleni neden olduğu takdirde ise “Saman Nezlesi” terimleri kullanılmaktadır.

Hastalık belirtilerinin şiddeti bağışıklık sisteminin hassasiyet düzeyine bağlı olarak kişiden kişiye değişebilir. Çok hassas kişilerde ürtiker veya diğer deri döküntüleri de mevcut bulgulara eklenebilir.

Saman nezlesi hafif dönemlerde rahatsız edici olmayan antihistaminikler gibi reçetesiz ilaçları alarak ve burnunuzu düzenli olarak tahriş edici maddelerden arındırmak için bir tuzlu su çözeltisi ile durulayarak semptomları azaltmaya yardımcı olabilirsiniz.

Daha ileri seviyelerde olan kişiler Aile doktorunun vereceği antihistaminikler yeterli olmayacaktır. Herhangi bir devlet hastanesinin KBB’sinden ( Kulak Burun Boğaz) randevu alın. Size Kortikosteroid içeren burun spreyi ve Desmond yada Levmond gibi hem Antihistaminik hemde Anti alerjik içerikli daha güçlü bir ilaç reçete edebilir.

Bilgi deposunu gelgez: Bağışıklık sistemini güçlendirmenin 10 altın yöntemi nedir?

Saman nezlesi (Bahar nezlesi) nedir? Bahar alerjisi ve Alerjik rinit nedir? | Bahar alerjisi genelde polenlere bağlı gelişen bir geçici hastalıktır fakat uzmanlar son zamanlarda yapılan araştırmalara göre astıma çevrilebileceği yönünde eğilim olabileceğini söylüyor

Saman nezlesi (Bahar nezlesi) neden olur?

Mevsimsel alerjik nezle çoğunlukla polenlere bağlıdır. Polenler (çiçek tozları), çiçekli bitkilerin çoğalmasına aracılık eden protein yapısında maddelerdir. Polen taneleri gözle görülemeyecek kadar küçük olup bir polen tozunda binlerce polen tanesi bulunabilir ve rüzgarla çok uzak yerlere kolayca taşınabilir.

Belirli mevsimlerde bitkiler uygun sıcaklık ve nem oranlarına göre polenlerini çevreye bırakmaktadırlar. Bazı ağaç polenleri kış sonu ve ilkbahar mevsimi başında, çayır-çimen ve yabani ot polenleri ilkbahar ve yaz mevsimi başında ve yabani ot polenleri ise yaz mevsimi sonu ve sonbaharda daha yoğun olarak bulunmaktadırlar.

Bu polenlere karşı genetik yatkınlığı nedeniyle alerjik duyarlılık gelişmiş kişilerde polenlerin yoğun olduğu dönemlerde alerjik hastalıkların belirti ve bulguları da artmaktadır.

Bahar nezlesi çoğunlukla çocukluk ve erken erişkinlik döneminde başlar, ama çok nadiren erişkin yaşlarda da başlayabilmektedir.

Alerjik nezle, genel olarak mevsimsel ve yıl boyu tipleri bir arada düşünüldüğünde dünyada toplumun yaklaşık % 20-40’ını etkilemektedir. Ülkemizde ise bu konuda yapılan araştırmalar dünya rakamlarına göre biraz daha düşük olmakla birlikte, yıl boyu nezle yaklaşık %20 civarındayken, mevsimsel alerjik nezle sıklığı yaklaşık %10’dur.

Dış ortam alerjeni olan polenler astım gelişimi veya atağı için de risk faktörü olabilir. Bazı hastalarda alerjik nezle ile beraber veya tek başına astıma da neden olabilirler.

Saman nezlesi (Bahar nezlesi) nedir? Bahar alerjisi ve Alerjik rinit nedir? | Bahar alerjisi her yaşta gözükür yetişkinlik döneminde başlar ise yavaş yavaş yaşlılık dönemlerine doğru etkisi gittikçe azalır

Alerji mevsiminde polenlerin solunum yoluyla alınmasında görülen belirtiler nelerdir? Bahar alerjisi (saman nezlesi) nasıl anlaşılır?

Bahar nezlesi (alerjik rinit) belirtileri olan hapşırık, burunda, damakta, boğazda ve kulakta kaşıntı, burunda akıntı, tıkanıklık ve geniz akıntısı yakınmaları görülmektedir. Alerjik konjuktivit belirtileri olan gözlerde kaşıntı, sulanma, kızarıklık ve göz kapaklarında şişlik çoğunlukla alerjik nezleye eşlik edebildikleri gibi tek başlarına da görülebilmektedir.

Polenler alerjik nezle ve konjuktivit belirtileriyle birlikte veya tek başına astım belirtilerine de neden olabilmektedir. Tek başına öksürük veya beraberinde nefes darlığı, hırıltılı-hışıltılı solunum, göğüste baskı hissi gibi astım belirtileri de eşlik edebilir. Nadiren ciltte kaşıntı, kurdeşen (ürtiker) görülebilir.

Bilgi deposunu gelgez: Bahar yorgunluğu nedir? Bahar yorgunluğunu kolay atlatmak için 9 öneri

Saman nezlesi (Bahar nezlesi) nedir? Bahar alerjisi ve Alerjik rinit nedir? | Bahar alerjisi ağır geçecek kadar zorluyorsa mutlaka doktora gidiniz

Polen alerjisine bağlı olarak alerjik rinit ve/veya astım varlığında alerji mevsiminde ne yapmalıyız ve ne gibi önlemler almalıyız?

Alerjenlerden korunarak ve uygun zamanda gerekli ilaçları kullanarak bu hastalığı kontrol altına almak mümkündür.

Polenler genellikle sabah ve güneşin tepede olduğu öğlen saatlerinde havada yoğun olarak bulundukları için polen alerjisi bulunan hastaların polenlerin yoğun olduğu bahar mevsiminde sabah ve öğlen saatlerinde açık havada bulunmamaya, piknik ve benzeri açık hava gezilerinden ve açık havada egzersizden uzak durmaya özen göstermeleri gerekmektedir.

Polenlerin rüzgarlı ve kuru havalarda dış ortamdaki havada yoğunlukları artar. Bahar aylarında arabada camların açık olması, toplu taşım araçlarında açık pencerenin önünde oturulması veya rüzgarlı havada dış ortamda bulunulması durumunda yüze hızla esen rüzgarla birlikte polenler alerjik kişinin ağız, burun ve gözlerine dolmaktadır ve alerjik belirtilerin artmasına neden olmaktadır. Bu nedenle araba camlarının kapalı tutulması önerilmektedir.

Yakınmaların yoğun olduğu dönemlerde kapalı ortamlarda ve arabalarda polen filtreli klimalardan faydalanılabilir.

Çimlerin biçildiği ortamlardan uzak durulması önerilmektedir.

Polenlerin yoğun olduğu dönemlerde dış ortamda yüksek kalitede bir maske kullanılabilir.

Geniş çerçeveli güneş gözlükleri ve siperli şapkalar da faydalı olabilir.

Eve girdikten sonra sokak kıyafetlerinin hemen çıkarılıp duş alınması, saç ve derideki polenlerin uzaklaştırılması açısın-dan önerilmektedir.

Tüm bu önlemlerle birlikte alerjik hastalığı kontrol edici ilaçların kullanılması hastaların yaşam kalitesini artıracaktır.

Alerjik nezle ve astımı olan hastalarımız bu şekilde alerji mevsimini sorunsuz geçirebileceklerdir.

Bilgi deposunu gelgez: Alerji Nedir? Çeşitli Alerjiler ve Tedavi Yolları Nelerdir?

Saman nezlesi (Bahar nezlesi) nedir? Bahar alerjisi ve Alerjik rinit nedir? | Bahar alerjisi bir bağışıklık sistemi sorunu olduğu için sağlıklı ve dengeli beslenmeye geçilmesi gerekir

Alerji testi yaptırmalı mıyım?

Allerji testleri, bağışıklık sistemi sorunları olan hastalar için maruz kaldıkları allerjenleri öğrenmeye yöneliktir. Alerji testlerinin içinde en çok kullanılan Deri testidir. Alerji testleri, çizme testi (scratch test), delme testi (prick test), yama testi (patch test) veya diğer testleri de içerebilir.

Bunların dışında “RAST (radioallergosorbent test)” kan testi, spesifik allerjen duyarlılığını belirlemede kullanılmaktadır.

İntradermal alerji testi, deri prick testinden daha duyarlıdır ancak; alerji belirtisi olmayan insanlarda daha sık olarak pozitif sonuç çıkmaktadır.

Fakat alerjik rinit hastalarında intradermal test, deri prick testi ve kan testleri allerji açısından negatif çıkabilir. Alerjik rinit testi, “lokal alerjik rinit” olarak adlandırılır, özel testler lokal alerjik riniti teşhis etmek için gereklidir.

Bilgi deposunu gelgez: Alerjiler nasıl meydana gelir? Bağışıklık sistemi alerjilerden nasıl korur?

Saman nezlesi (Bahar nezlesi) nedir? Bahar alerjisi ve Alerjik rinit nedir? | Alerji testleri yaptırırken Bahar alerjisi testini yaptırmayı unutmayın

Kaynaklar ve Dış Bağlantılar

• Doç. Dr. Sacide Rana Işık
• NHS | Allergic rhinitis
• U.S. National Library of Medicine | Allergic rhinitis