Drone nedir? İnsansız Hava Aracı (İHA) nedir? SİHA nedir?
İlk drone ne zaman yapıldı? Drone hangi parçalardan oluşur? Drone çalışma mantığı, drone nasıl çalışır? Drone nasıl uçar? Drone nedir? İnsansız Hava Aracı (İHA) nedir? SİHA nedir? Dünyada ve Türkiye’de Drone yarışları yapılıyor mu? Dron yapmak kolay mı? sorularının cevabı yazımızda.
Drone nedir? İnsansız Hava Aracı (İHA) nedir? SİHA nedir?
Halk arasında “drone” olarak bilinen İnsansız Hava Aracı (İHA) İngilizce erkek arı anlamına gelir.
2000’li yıllarda popülerlik kazanmasına karşın ilk İHA’ların kullanım fikirleri 1800’lere dayanmaktadır. Her yeni teknolojide olduğu gibi İHA teknolojisinin gelişimi askeri amaçlı olmuştur.
İlk drone 1955 yılında Vietnam savaşında Amerika tarafından kullanılan “Ryan Firebee” isimli drone’dur. Drone’lar uzaktan kontrol edilebilen RC (Remote controlled, Uzaktan kumandalı) veya belirli bir uçuş rotası üzerinde otomatik hareket edebilen hava araçlarıdır.
Günümüzde birçok kullanım alanına sahip olan drone’lar bu anlamda hayatımızın bir parçası olmaya aday son teknolojik araçlardır. Kullanım alanları üç ana başlık altında incelenebilir. Bunlardan ilki araştırma platformlarıdır.
Üniversitelerde gerçek zamanlı sistemler, navigasyon sistemleri ya da robot teknolojileri alanlarında yapılan çalışmalarda araştırma amacıyla kullanılmaktadırlar.
Diğer bir kullanım alanı ise güvenlik amacıyla askeriye ve güvenlik güçleridir. Bu başlık altında takip, keşif ve şehirlerdeki arama kurtarma çalışmalarında ve savunma sanayinde silah teknolojisi şeklinde kullanımı mevcuttur.
Son başlığımız ise ticarettir. Günümüzde drone’ların en çok kullanımı ticari işletmeler tarafından sağlanmaktadır. Drone üzerine yerleştirilen kamera sayesinde görüntünün canlı aktarımının sağlanması, gazetecilik ve TV dünyasında, Ekstrem sporlarda, seyahatte, pazarlama, kargo ve sağlık alanlarında çokça kullanılmasını sağlamıştır.
Drone hangi parçalardan oluşur? Drone nasıl çalışır?
Genel anlamda bir drone’u yapmak için dokuz temel parça gerekmektedir. Şase, drone’un iskeletidir. Genellikle karbon fiber ya da alüminyumdan yapılır. Kontrol kartı, sistemin beynidir.
Drone’un dengesi, alıcıya gelen bilginin alınması, işlenmesi, çıkışa aktarılması ve bataryanın kontrolü gibi önemli işlemler bu birim tarafından gerçekleştirilmektedir.
Motor ve pervaneler, drone’un çalışmasını sağlayan ana parçadır. Motorun itiş gücü drone’un ağırlığından fazla olduğunda kalkış işlemi gerçekleşir.
Motor çeşitleri fırçalı ve fırçasız olmak üzere ikiye ayrılır. Fırçasız motorlar fırçalı motorlara oranlar daha yüksek performansa sahiptirler.
Pervanelerde kendi içinde saat yönünde dönen ve saat yönü tersine dönen olmak üzere ikiye ayrılır.
Drone’larda iki farklı pervane yönü kullanılmasının nedeni, gövde üzerinde oluşan anti tork etkisinin yok edilmesidir.
Pervanelerin uzunlukları ve motor arası mesafelerin düzgün olması bu anlamda çok önemlidir. Aksi takdirde pervane uçları birbirine temas edebilir. Motor sürücüsü (ESC), motorların hızını ayarlayan hız kontrol ünitesidir.
İstatistiksel olarak en çok kazaya sebebiyet veren parça motor sürücüsüdür. Batarya(Pil), drone’un havada kalma süresini belirleyen en önemli faktördür. Fırçasız motorların devir hızları 10000 RPM civarındadır. Bu denli yüksek RPM nedeni ile drone yüksek kapasiteli pillere ihtiyaç duyar.
Li-po (Lityum-polimer) piller yüksek akım ve kapasite ihtiyacını karşılamaktadır. Bataryanın ağırlığı ve kapasitesi doğru oranda artış göstermektedir. Bu noktada havada kalma süresi ve drone’un hızı ters orantılıdır.
Kumanda ve receiver, drone’un uçuşuna yön veren, iniş-kalkış hareketlerini sağlayan ve havadaki manevraları olanaklı kılan parçadır.
Bir drone’u havalandırmak için en az 4 kanala sahip bir kumanda kullanılır.
GPS, drone’a dünya üzerindeki bulunduğu noktanın enlem ve boylam bilgisini verir. Bu sayede drone bir noktada sabitlenme ya da koordinatları belirlenmiş istenilen bir noktaya uçma eylemini gerçekleştirir.
Askeri amaçla kullanılan uzak mesafe drone’lar için GPS sistemi kullanılmaktadır. Drone bulunduğu koordinatları, varacağı koordinatları ve geri döneceği koordinatları GPS sayesinde bulur.
Telemetre, bir sistemin ulaşılamayan bir kısmının uzaktan kablolu ya da kablosuz olarak izlenmesi ve kontrol edilmesidir. Bu aygıt uzaktan herhangi bir niceliği ölçmek için kullanılmaktadır.
Dünyada ve Türkiye’de Drone yarışları
Drone’ların kullanım alanları içinde en çok ilgiyi çekeni drone yarışlarıdır. Avustralya’da gençler arasında uzun süredir yasadışı olarak yapılan drone yarışları ilk defa yasal ve resmi olarak 2015 yılında gerçekleştirilmiştir.
Amerika’nın California eyaletinde yapılan Ulusal drone şampiyonası (US. National Drone Racing Championship) bu anlamda dünyanın resmi ilk drone yarışıdır. 120 katılımcının iştirak ettiği bu Yarış, drone teknolojisinin yeni ve farklı olması nedeni ile diğer yarışlardan çok farklı bir atmosferde gerçekleşmiştir.
Yarışın yıldız savaşları sahnelerini aratmayan görüntüleri teknoloji severlerin ilgisini bu yöne çekmiştir. Yarışma
kavram olarak, başlangıç alanından kalkan drone’ların pisti en kısa sürede tamamlamalarını amaçlamaktadır.
Yarışmacılar FPV (First Person View, pilot gözünden görmek) gözlükleri sayesinde Drone’ların hareketlerini eş zamanlı kontrol edebilirler. FPV kaska yerleştirilmiş wireless ile çalışan bir kamera ile drone üzerine yerleştirilmiş aynı kameranın gönderdiği görüntü arasında bir farkı yoktur.
Dünyada sayısı artan drone yarışları artık Türkiye’de de yapılmaya başlandı. Türkiye’nin ilk bağımsız drone yarışı, 22 Mayıs 2016’da İstanbul Kültür Üniversitesi Ataköy yerleşkesinde gerçekleşti.
Türkiye’nin ilk bağımsız drone yarışı IEEE IKU Kulübü öğrencileri tarafından organize edildi. 5 etaptan oluşan yarışa 17 katılımcı iştirak etti. Yaklaşık 200 kişinin seyrettiği IKU Drone Racing’de birincilik Mert Bilaloğlu’nun, ikincilik Seçkin Okçebe’nin, üçüncülük ise Dennis Riesbeck’in oldu.
Red Bull’un medya ve parkur desteğiyle gerçekleşen IKU Drone Racing‘in gelenekselleşmesi ve ilerleyen yıllarda uluslararası düzeye gelmesi hedefleniyor.
Drone ve İnsansız Hava Araçlarının geleceği
Şu an aktif olarak kullanılmayan ama gelecekte yaygınlaşması beklenen drone kullanım alanları şunlardır;
- Polis Drone’ların, gelecekte can kaybının yaşanma ihtimalinin olduğu operasyonlarda görev almaları beklenmektedir.
- Gazeteci Drone’lar, savaş muhabirlerinin yerine, ölüm tehlikesinin yaşanabileceği alanlarda kullanılabilir.
- Turizmci Drone’lar, isminden de anlaşılacağı gibi turizm sektöründe kullanılan, şehir turu videoları, tatil mekânı videoları ve ya tarihi alan gezilerinde kullanılabilir. Hali hazırda “travelbydrone” isimli internet sitesi 3000’e yakın şehrin tanıtım videolarını drone yardımıyla çekmiş ve yayınlamıştır.
- Hazır yemek yada Kargocu Drone’lar, Online satış yapan firmalar, aldıkları siparişleri müşterilerine drone yardımı ile ulaştırma yapılabiliyor. Hatta Amazon bu işte bir adım önde. Moto kurye yerine droneların kullanımı çok da uzak görünmüyor.
İnsansız Hava Aracı (İHA) için en iyi projelerden biri Uçan Taksiler gibi görünüyor.
SİHA (Silahlı İnsansız Hava Aracı) nedir?
Drone yada İnsansız Hava Aracı çalışma mantığından farklı bir sistemi yoktur. Sadece entegre edilen silahlarla farklı bir işlevsellik kazanmıştır.
2017 yılında Suriye sınırında terör örgütlerine karşı Türkiye tarafından modifiye edilen İHA’lar silahlandırılarak gazetelerde ve askeri birimlerce SİHA olarak adlandırılmıştır.
Bende almak istiyorum aslında ama çok pahalı :/