Antartika’da en büyük 10 dev buz kütlesinden biri kopmak üzere!

Antartika, dünyanın 7 kıtasından biri ve tamamen buzlarla kaplı olan bir kara parçasıdır. Dünyanın en soğuk ve yerleşimi neredeyse hiç olmayan Antartika’da kötü giden bir şeyler var. Bilim insanları 10 dev buz kütlesi olan Antartika’da biri kopmak üzere olduğunu açıkladı.

Geçen seneden beri izlenmeye alınan bölünme 1 senede derin çatlağa dönüştü. Bu bölge Antartika’nın kuzey ucu ile deniz arasında kalan buzlanmış bölge. Buraya Larsen C adını verdiler. Larsen C’de buz kalınlığı 350 metre. Kopan parça ise burada olmakta. 20 kilometrelik uzunluğunda Larsen C’de bir parça neredeyse ayrılmak üzere.

Antartika’da en büyük 10 dev buz kütlesinden biri kopmak üzere! | Larsen C’deki çatlak birkaç aya kopar diye tahmin ediliyor

Larsen C aslında Antartika’dan kopan buzulların bölgede kalmasını sağlayan ilahi bir koruma. Fakat Larsen C git gide kopup küçülmeye, böyle devam ederse yok olacağı ve buzulların daha hızlı kaybolması ile kutuplardaki dengenin değişeceği görülüyor.

Düşünün ki  20 kilometre uzunluğunda, 5 bin kilometrekarelik alanı ve 350 metre kalınlığında bir buz kütlesi Güney kutbundan kopup, okyanusa doğru gelecek ve buz kütleleri denizde yüzecek. Fakat şu anda Larsen C bölgesi bunu engellemeye çalışıyor. Larsen C eğer 2002’de yok olan Larsen B gibi çökerse, dev buzullar direk denize karışabilecek.

İşin kötü tarafı ise Larsen C’den kopuşların devam edeceği olması. Kanıtlanamayan ve tahmin edilen sebep ise Küresel Isınma!

Antartika’da en büyük 10 dev buz kütlesinden biri kopmak üzere! | 2015 Kasım’da Uçak ile NASA’nın çektiği fotoğraf

Uzmanlar 1995 yılından beri izliyorlar!

İngiliz kraliyetine bağlı 4 ülkeden biri olan Galler bölgesindeki Swansea’deki Swansea Üniversitesi Midas Projesi adı altında bir araştırma birimi kurmuşlar.

Açıklamalarına göre ise, 10 büyük bölgeden diğerlerinden de daha önce kopuşlar olmuş. 1995 yılında Larsen A’dan, 2002’de ise Larsen B’den kopma olmuş. Fakat en büyük kopuşun Larsen C’den olacağını ve kaygılı olduklarını dile getiriyorlar.

2015’de çatlak 2 km’lik bir uzunluğa sahipti. Fakat ne olduysa birden Aralık ayında hızlıca arttı ve 2016 yılı sonuna kadar 18 km’lik bir uzama oldu. 20 km’lik toplamda oluşan parça şu anda halen Larsen C’ye bağlı. Ama çatlak gittikçe derinleşiyor. Profesör Adrian Luckman’ın tahminine göre is 3 aya kadar kopacağını söylüyor.

Larsen B 2002 yılında tamamen yok olmuştu. Bunun Larsen C’nin tamamına olması çok endişe verici olduğunu söylüyorlar. Larsen C yok olursa, Antartika’dan kopan tüm buzullar direk okyanusa karışacak ve deniz seviyeleri 10 cm kadar artacağı söyleniyor.

Antartika’da en büyük 10 dev buz kütlesinden biri kopmak üzere! | Çatlak derinleşiyor

Neden Buz kütleleri kopuyor?

İklimle alakalı olmadığını açıklayan Uzmanlar, küresel ısınma’dan başka bir sebep düşünemediklerini de ekliyor. Fakat ellerinde iyi bir kanıt yok.

12 Temmuz 2017 itibari ile kayıtlara geçen en büyük buzdağlarından biri, Antarktika’dan koptu. Kopan parça büyüklüğünü kıyaslarsak Kıbrıs adasının yaklaşık üçte ikisi büyüklüğündeki kütle, bölgedeki deniz ticaret yollarında problem yaratabileceği kaygısıyla gözlem altında tutulacak.

Dev buzul bloğunun yüzölçümü 6 bin kilometrekare. Bir Amerikan uydusu buzdağını Larsen C Buz Sahanlığı diye bilinen bölgeden geçerken görüntüledi.

Uzmanlar bunu bekliyordu. Larsen buzulundaki büyük bir çatlağı 10 yıldan uzun süredir takip ediyorlardı. Çatlağın ayrılması 2014’ten itibaren arttı ve her an kopuş olabileceği söyleniyordu.

200 metreden kalın yassı buzdağı, kısa vadede çok hızla çok uzağa gitmeyecek. Ancak gözlemlenmesi gerekecek. Akıntılar ve rüzgâr buzdağını gemi güzergahlarını tehdit edebileceği Antarktika’nın kuzeyine sürükleyebilir.

Yeni Larsen Buzdağı kayıtlara geçen en büyük 10 buzul arasında. Ancak Antarktika’da görülen en büyük buzdağlarından çok daha küçük.

Uydularca gözlemlenen en büyüğü B-15’ti. 2000 yılında Ross Buz Sahanlığından kopmuştu ve 11 bin kilometrekareydi.
32 bin kilometrekarelik buzul 6 yıl sonra bile bu buzdağının parçaları Yeni Zelanda açıklarından geçiyordu.

1956’da ABD Donanmasına ait bir buzkıranın 32 bin kilometrekarelik bir kütleyle karşılaştığı belirtilmişti. Ancak o dönem uydu teknolojisi olmadığından Belçika’nın yüzölçümünden büyük buzdağını kütlesini doğrulamak mümkün olmamıştı.
Larsen C Buz Sahanlığından daha büyük buzullar da kopmuştu. 1986’da 9 bin kilometrelik bir buzul ayrılmıştı.
Genelde bu bölgeden kopan buz dağları Güney Georgia civarındaki sığ kıta sahanlığında zamanla eriyor.