Geniz Akıntısı nedir? Belirtileri nelerdir? Nasıl oluşur? Tedavisi

Geniz Akıntısı | Üst Havayolu Öksürük Sendromu, burun içindeki veya sinüslerdeki sıvı kıvamdaki mukusun boğaza doğru akmasına geniz akıntısı denir.

Burun ve sinüslerde mukus salgısı yapılmaktadır. Bu yapılan mukus bakterilerin vücuda girmesine karşı vücudu korumaktadır. Burundan alınan dış ortamdan vücuda giren herhangi bir alerjen veya mikrop öncelikle burun kılları tarafından engellenir. Daha sonra burundaki salgı içindeki enzimler ve antibakteriyel salgılarla vücuda giren mikroplar öldürülmeye çalışırlar.

Sinüsler ve burun içindeki mukus salgısını artıran bir çok neden vardır. Özellikle gribal enfeksiyonlarla bu salgı artar. Salgının burun dışına çıkmasıyla sümük adı alır. Akşam yatılmasıyla birlikte burun dışına akamayan sıvı geriye doğru yani boğaza doğru akmaya başlar. Bu geriye doğru akan sıvı da öksürüğe neden olmaktadır.Bu akan sıvı bakteriye enfeksiyonlara maruz kalırsa sıvının rengi sarı veya yeşile dönmeye başlar. Yeşil olması demek artık bakteri ile kontamine olduğunun bir göstergesidir.

Geniz Akıntısı 5-10 gün içinde geçiyorsa sorun teşkil etmez. Ancak uzun sürüyorsa ve özellikle yeşil renkli oluyorsa mutlaka doktor tarafından görülmelidir.

Çocuklarda Geniz Akıntısı önemli bir belirtidir. Geniz akıntısı basit bir soğuk algınlığı olabileceği gibi alerjik bir hastalığın da belirtisi olabilir.

Geniz Akıntısı Nedir?

Geniz akıntısı (Postnazal drip) boğazın gerisinden akıntı hissetme durumu olarak tanımlanır. Burun akıntısı ve burun tıkanıklığı da yakınmalara eşlik edebilir.Hasta sıklıkla boğaz temizleme gereksinimi duyar. Çalışmalara göre kronik öksürük yakınması ile başvuran hastaların %6 ile %87’sinde rinit, sinüzit ve geniz akıntısı kronik öksürüğün başlıca sebebidir.

Tıp dünyasında geniz akıntısı ile ilgili görüşler farklıdır. Geniz akıntısının varlığını veya derecesini ortaya koyacak nesnel veya doğrulanmış bir yolda bulunmamaktadır. Geniz akıntısı ve boğaz temizleme semptomukronik öksürük olgularında laringofaringeal reflünün atipik semptomu olarak da karşılaşılabilir.

Üst Havayolu Öksürük Sendromu olarak  Tıp dünyasında isimlendirmeye girmiş olan Geniz akıntısının öksürüğe olan etkisini neden olduğu tanımlanmamıştır.  Burun ve sinüslerden gelen mukoid sekresyonun doğrudanfarinks, larinks ve larinks altı uyarısına bağlanmaktadır.

Geniz Akıntısı nedir? Belirtileri nelerdir? Nasıl oluşur? Tedavisi | Geniz Akıntısı Baş ağrısı yapar

Geniz Akıntısının Belirtileri Nelerdir?

Geniz akıntısının birçok belirtisi olabilir. Geniz akıntısı sinüs ve burun sıvısının boğaza doğru akması durumudur.

Geniz akıntısının görülen belirtileri şunlardır:

• Genizden içeri doğru akıntı olduğunu sadece büyük çocuklar ve yetişkinler hissedebilir.
• Akıntı algılanmazsa Öksürük başlar. Geniz akıntısının boğaza doğru akması ile boğazdaki resöptörleri uyararak öksürüğün başlamasına neden olur.
• Gece yatınca başlayan öksürüğün sebebi geniz akıntısıdır.
• Geniz akıntısı başlayan çocuk yada yetişkinde ağız kokusu başlar.
• Boğazda devam kaşıntı ve gıcık olur
• Baş ağrısı ve burun tıkanması görülmeye başlar. (Özellikle yaşı küçük çocuklarda aniden başım ağrıyo gibi şikayet alırsanız paniklemeyin ve doktora gidin.)
• Kulakdan iltihap akabilir.
• Mide bulantısı ve kusma görülebilir.
• Özellikle çocuklarda iştah kesilmesi görülür.

Geniz Akıntısı Nedenleri Nelerdir?

Geniz akıntısının nedenleri çoktur ama başlıca nedenlerini şöyledir;

• Soğuk algınlığından kaynaklı oluşabilir.
• Sinüslerdeki Enfeksiyonlarla beraber iltihaplanma gelişebilir.
• Bahar Alerjileri gibi Alerji Nezleden dolayı oluşabilir.
• Burunda et olanlar ve tıkanıklıklar
• Bağışıklık sisteminin yeterli seviyede olamaması.

Çocuklarda görülen geniz akıntısının nedenlerinden en sık olanları grip, sinüzit ve alerjik nezledir. Bu sık nedenlere yönelik doktorun inceleme yapması ve alerjik nezlede uzman bilirkişiye sorulmalıdır. Çünkü alerjik nezlenin neye bağlı olduğu alerji testiyle tespit edilip tedavisi planlanmalıdır.

Geniz Akıntısı nedir? Belirtileri nelerdir? Nasıl oluşur? Tedavisi | Geniz Akıntısı

Geniz Akıntısı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Ne olursa olsun uzmana gidilmesi gerekmektedir. Ama öncesi için aşağıdaki önerileri yapabilirsiniz.

• Buruna tuzlu su çekin. Bunun için bir litre kaynamış soğumuş suyun içine bir tatlı kaşığı tuz ve karbonat katıp karıştırmanız yeterlidir. Hazırladığınız bu suyu, bol bol burnunuza çekebilirsiniz.
• Mmentol, okaliptüs içeren buğuseptil, vicks gibi ürünlerden kaynar suyun içerisine konulduktan sonra 10-15 dk ağız içerisine ve burun içerisine buharın solunum yoluyla girmesi, mukus hareketini hızlandırdığı gibi üst solunum yollarının temizlenmesini de kolaylaştırabilir. Papatya buharı da yine solunum yollarının temizlenmesini kolaylaştırabilir. Şiddetli astım krizleri olan hastalarda bitkisel buhar banyoları sakıncalı olabilir.
• Baharatlı yiyeceklerden uzak durun.
• Hayvan tüyü, polen, toz, vs gibi alerjenlerden ve sigara dumanından kaçının.
• Bol sıvı alın. Su içilerek ya da sulu meyve ve sebzelerin tüketilerek mukusun daha ince ve sulu üretilmesi sağlanabilir.
• Nem dengesi için, Odada soğuk buhar makinesi çalıştırın.

Aşağıdaki durumlardan herhangi birisi  çocuklar için varsa mutlaka çocuk doktoruna götürülmeli.

• 10 günden uzun süren geniz akıntısı,
• Geniz akıntısı ile birlikte burun tıkanması, baş ağrısı varsa,
• Geniz akıntısı açık yeşil yada yeşilimsi renkte ise,
• Ağız kokusu varsa,
• Yüksek ateş varsa mutlaka bir doktor tarafından görülmelidir.

Geniz Akıntısı nedir? Belirtileri nelerdir? Nasıl oluşur? Tedavisi

Ne Zaman Çocuk Alerji Uzmanına Gitmeliyim?

Geniz akıntısının sürekli tekrar etmesi durumunda ve aşağıdaki belirtilerden bazılar varsa çocuk alerji uzmanı görmelidir.

• Peşpeşe hapşırma
• Sık burun kaşınması
• Sık burun tıkanması
• Gözlerde sulanma, kaşınma
• Sık öksürük, nefes sıkışması
• Sık sinüzit
• Sık orta kulak iltihabı
• Egzama belirtileri
• Geniz akıntısı büyükse ve bu  nedenle horlama veya ağzı açık kalıyorsa
• Geniz eti ameliyatı düşünülüyorsa
• Sık yüksek ateş oluyorsa

Bu saydığımız belirtiler, alerjik nezle, astım ve egzama belirtileridir. Bu belirtiler olan çocukların çocuk alerji uzmanları tarafından görülmesi gerekir.

Yetişkinlerde Geniz Akıntısı, bunu yaratan nedene göre tedavi edilir:

• Bakterilerin neden olduğu burun ve sinüs enfeksiyonları antibiyotikler ile tedavi edilir.
• Kafein alımı kısıtlanmalıdır.
• Bol su içmek salgıların akışkan hale gelmesine yardımcı olur
• Kronik sinüzit için cerrahi tedavi (endoskopik sinüs cerrahisi) gerekebilir.
• Allerji için korunma, anti-histaminik cinsi ilaçlar, kortizonlu burun spreyleri tedavileri kullanılır. Bazı anti-histaminikler salgıların koyulaşmasına yol açarak geniz akıntısı hissinin şiddetlenmesine yol açabilir.
• Reflü için sosyal önlemler, diyet değişiklikleri ve mide asidini azaltıcı ilaçlar kullanılır.
• Salgıları akışkan hale getiren ilaçlardan yararlanılabilir

Geniz akıntısının tedavisi nedene yönelik olmalıdır. Enfeksiyon varsa mutlaka antibiyotik kullanmak gerekir. Altta yatan alerjik nezle varsa alerjik nezleye yönelik tedavi alerji uzmanlarınca  düzenlenmelidir.

Burun tıkanması varsa burun tıkanmasını açan serum fizyolojik verilebilir.

Sonuç olarak geniz akıntısı tedavisinde öncelikle geniz akıntısına neden olan hastalık bulunmalı ve hastalık tedavisi yapılmalıdır.

Geniz akıntısı ile birlikte ard arda hapşırma, burun kaşınması, burun tıkanması gibi alerjik nezle belirtileri olan çocukların alerjik hastalıklar konusunda uzmanlar tarafından teşhis edilip tedavi edilmesi çok önemlidir.

Çocuk alerji uzmanları (Diğer adı çocuk immünoloji ve alerji hastalıkları uzmanları) çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanlarından çocuklardaki astım ve alerjik hastalıklar konusunda eğitim alarak çocuk alerji uzmanı diploması almaya hak kazanmış uzmanlardır.

Kaynaklar ve Dış Bağlantılar

• Prof. Dr. Ahmet AKÇAY Çocuk Hastalıkları, Çocuk Alerji Astım, İmmünoloji ve Çocuk Göğüs Hastalıkları Uzmanı
• Prof. Dr. İrfan YORULMAZ Kulak Burun Boğaz Hastalıkları ve Baş-Boyun Cerrahisi
• Türk Toraks Dergisi Geniz Akıntısı ile ilgili araştırmalar