Ay çekirdeği, bilinen adıyla Günebakan, onun büyürken güneşi izlediğini biliyor muydunuz? Ay çekirdeği çiçek olarak açtığı zaman başı her zaman doğuya bakmaktadır. Türkiye’de en çok tüketilen kabuklu yemişlerden biri olan Ay çekirdeği aslında bilinmeyen sağlığa etkisi ile hem ucuz hemde çok iyi bir besin kaynağıdır. Çıtırdayarak yediğimiz Ay çekirdeğinin sizlere ne kadar yararlı olduğu hakkında bir yazı hazırladık. Ay çekirdeği Kanser ve Kolesterole karşı vücudu koruyabilir mi? Ay çekirdeğinin içinde hangi besin maddeleri var? Ay çekirdeğinin yararları nelerdir? Ay çekirdeğinin zararları nelerdir? Ay çekirdeği kaç kaloridir? Ay çekirdeği günlük ne kadar yemeli?Ay çekirdeği nasıl saklanmalı, nasıl tüketilmeli? sorularına cevap vermeye çalışacağız.

Ay çekirdeği Kanser ve Kolesterole karşı vücudu koruyabilir mi?

Ay çekirdeği nedir? Ay çekirdeğinin tarihçesi nedir?

Ay çekirdeği (Günebakan), Ayçiçeği bitkisinin çekirdekleri, siyah yada siyah-beyaz çizgili kabukları olup, içinde gri ve yeşil renkli yemişleri vardır. Ayçiçeği çekirdekleri çoklu doymamış yağ üretimi içinde ciddi bir kaynaktır.

İlk olarak Ay çiçeklerinin, anavatanı Peru ve Meksika olduğu tahmin edilmekte. Çünkü Avrupa’nın ayçekirdeği ile tanışması, Amerika kıtasının keşfinden sonra, İspanyol kaşiflerin 16. yüzyılda getirdikleri görülüyor. O zamanlarda tıbbi kullanım için kullanılmış, süs bitkisi olarak da Batı Avrupa’ya yayılmıştır.

İngilizler, Ayçiçeğinden yağ üretimini ilk olarak yaptıktan sonra, bitkinin önemi birden arttı. Rus Ortodoks Kilisesi’nin Paskalya bayramlarında yasakladığı yağların içinde, Ayçiçeği yağının olmaması, besin olarak şöhreti kazandırdı. Ardından 19 yüzyılda Rus çiftçiler milyonlarca hektarlık alanlara, Ayçiçeği ekmeye başladılar.

Ardından ABD, 20. yüzyılın başlarında ilk defa Rusya’dan ayçiçeği tohumlarını alarak, üretime başladılar. Bu sıralarda Türkiye’de Ayçiçeği ise, Trakya bölgesinde ekilmeye başladı.

Dünyada şu anda Ay çekirdeği konusunda üretim pazar payına sahip olan ülkelerin içinde, Peru, Arjantin, Rusya, Fransa, İspanya ve Çin bulunmaktadır.

B1 Vitamini yönünden zengin olan Ay çekirdeği, kavrulmamış, çiğ, tuzsuz ve hatta kabuklu tüketmek, sindirim düzeninin yanında, adet kramplarına çözüm olduğu da kanıtlanmıştır.

Bilimsel araştırmalarda Ayçekirdeği, Kanser ve Kolesterol üzerinde ciddi etkileri görülmüştür.

Ay çekirdeği Kanser ve Kolesterole karşı vücudu koruyabilir mi? | Kurumuş ay çiçeğinin iç kısmından çekirdekleri çıkar

Ay çekirdeğinin içinde neler var? Ayçekirdeği Besin Analizi

Ay çekirdekleri içinde B Vitaminleri, B1 Vitamini Tiyamin, E vitamini, Fitosteroller, folik asit, magnezyum, selenyum ve bakır açısından iyi kaynaklardır. 27 kabuklu yemiş arasında, kalp hastalıkları ve prostat kanseri için savaşan bitki sterolü bakımından, Ay çekirdeği en zengin yemiş olarak görülmüştür.

Ay çekirdeği Kanser ve Kolesterole karşı vücudu koruyabilir mi? | Kurumuş ay çiçeğinin iç kısmından çekirdekleri çıkar

Ay çekirdeği yiyerek Kanserle mücadele edilebilir mi?

Ay çekirdeğinin faydaları arasında en çok dikkat çeken, cilt kanseri üzerine iyileşmedeki etkisidir. Ayçekirdeği cilt kanseri olan fareler üzerinde denenmiş, ayçiçeği yağının, farelerde cilt kanseri yapan, papiloma virüsünü yüzde 20 ile 40 arasında öldürdüğü gözlemlendi.

Prostat Kanserine yakalanmak için Kabak çekirdeği gibi Ay çekirdeği de yemek etkilidir.

Tabi tekrar hatırlatmakta fayda var. Çiğ, uzsuz, kavrulmamış yani direkt ayçiçeğinin içinden ayıklanmış olarak, kabuklu tüketmek gerekiyor.

Ay çekirdeği yiyerek Kolesterol ile mücadele edilebilir mi?

İnsanlar üzerinde yapılan incelemede oleik yağ asidinin yoğun olduğu bir beslenme diyetinde, toplam ve düşük yoğunluk lipoprotein (LDL yada kötü) kolesterollerinde azalma saptanmıştır. Kadın ve erkelerin karışık olduğu başka bir çalışmada, bir gruba yüksek yağ diyeti, diğer gruba ise tekli doymamamış yağ asidi diyeti uygulanmıştır. Araştırmacılar yüksek oleik asitli ayçiçeği yağının LDL kolestreolü ve triglesit seviyesini azalttığını gözlemlemiştir.

Ay çekirdeği Kanser ve Kolesterole karşı vücudu koruyabilir mi? | Ay çekirdeğini kavurmayınız ve tuzlamayınız

Ay çekirdeğinin faydaları nelerdir?

Ay çekirdeği günlük 30 gram sağlıklı besin diyetlerine eklenmelidir. Yukarıda anlattığımız faydalar haricinde, Ay çekirdeğinin faydaları nelerdir listeleyelim.

• Günlük alım değeri abartılmadıkça, Ayçiçeği yiyerek Kolesterolü düşürebilirsiniz. Kolesterol düşmesi demek, damar sağlığına da otomatik etki yapacaktır.
• E vitamini ve folat olması ile, Damar sertliği sorunlarında yardımcı olabilir.
• Adet dönemlerinde yararlı olabilir.
• Cinsel olarak istekleri arttırabilir.
• Fiziksel güçle çalışan işçiler ve zayıf kalmış çocuklar 50 gram yemesinde sakınca yoktur.
• Solunum hastalıklarında iyileştirici etkileri olabilir.
• Antioksidan özelliği ile Bağışıklığı destekler.
• İdrar söktürmede etkili olabilir.
• Ay çekirdeğindeki Magnezyum, kalp damar, sinir ve bağışıklık sistemlerini yardımcıdır.
• Magnezyum aynı zamanda, Depresyon ile mücadele de kullanılmaktadır.
• Ayçekirdeği içerisinde bulunan, esansiyel bir besin olan selenyum, antioksidan gibi çalışır, vücuttaki kızarıklık ve şişkinliği azaltmaya da yardımcı olur.
• Troid Bezlerinin sağlığı içinde Selenyum gereklidir.
• DNA’da yaşanan sorunların düzelmesi için Selenyum’a ihtiyaç vardır.

Ay çekirdeğinin zararları nelerdir?

Ay çekirdeğinin kalorisi çok fazladır, aşırı tüketilmesi obezite yani şişmanlığa götürebilir. Ay çekirdeği kaç kaloridir? sorusuna cevaben, 100 gramının 578 kalori olduğu,  Ay çekirdeği günlük ne kadar yemeli? sorusuna cevaben 30 gramı geçirmemek gerekir diyebiliriz.

Eğer tuzlu ay çekirdeği tüketiyorsanız, ağız içi yaralarına neden olabilir.

Özellikle tuz ve yağın aynı anda tehlikesi, tansiyon hastalarını vurur. Bu yüzden tuzlu kavrulmuş ay çekirdeğinden uzak durmak gerekir.

Fakat ay çekirdeğini fazla tüketmeye başlarsak, içindeki minerallerin bize zararı dokunabilir. 150 gram ay çekirdeği yiyerek, yüzde 200 oranında fosfor ve selenyumu fazla almış oluruz. Fosfor fazla tüketildiğinde, kireçlenme ve böbrek sorunları, selenyum fazla gelirse saç ve tırnak kırılması, halsizlik ve sinirlilik gözlemlenir.

Bazı kişilerde Ayçiçeği yendiğinde alerji olur. Örnek deride kaşıntı ve döküntüler, öksürük ve zor nefes alma sorunları, baş ağrısı, hıçkırık, hapşırma, göz yaşarması, egzama sorunları görülebilir.

Amerikan Kalp Derneği, 2 bin kalorilik bir diyetin en çok 140 kalorisinin doymuş yağdan meydana gelmesi gerektiğini söylüyor. Eğer 150 grama yakın bir ay çekirdeği yerseniz, doymuş yağ sınırını yüzde 50 geçmeniz anlamına gelir. Doymuş yağ oranı yüksek gıdalar tüketilirse,bir çok sağlık sorunu başlayacaktır.

Özellikle tuzlu çekirdeği tüketiyorsanız, 150 gramdan fazla ise, günlük tuz miktarının yüzde 50’sine yakınını kullanmış olursunuz. Amerikan Kalp Derneği fazla tuz alımının, tansiyon, kalp ve damar hastalıklarına neden olabiliyor. 1500 miligram yetişkinler için günlük tuz miktarıdır. 150 gramdaki tuz değeri 780 miligramdır.

Ay çekirdeği Kanser ve Kolesterole karşı vücudu koruyabilir mi? | Ay çekirdeğinin tuzlusunu tüketmeyin

Ay çekirdeği nasıl saklanmalı, nasıl tüketilmeli?

Ayçiçeği tohumları kabuklu, kabuksuz, çiğ, kavrulmuş, tuzlu yada tuzsuz olarak her herden alınabilir. Sarımsı kabuklu ayçekirdeklerinden uzak durmak gerekir. Ayçekirdeklerini kavrulmamış olarak alıp, içindeki yağ değerleri yüksek olduğundan, hava geçirmez kaplar içinde buzdolabında veya dondurucuda koruma altına alınmazsa bozulabilir.

Ayçekirdeğinin kabuğundan ayırmak için genelde elle yada dişle, kabuk ayrıştırma için özel değirmenlerde satılmaktadır.

Ay çekirdeği, tavuklu ve ton balıklı salatanın içinde harika lezzet verir.

Sabah kahvaltılıkların da örneğin gronala, mısır gevreği, müsli içerisine atılabilir.

Fakat günlük tüketimi sınırlandırılmalıdır. 100 gram ay çekirdeğinde 578 kalori olduğu unutulmamalıdır.