Baş yada Kafa yaralanmalarında ilkyardım nasıl yapılmalı?

Baş yada Kafa üstü düşme, çarpma ve darbe sonucu oluşan yaralanmalar hayati bir mesele olduğunda, bu konu ilkyardım çok önemlidir. Fakat bu yaralanmalar 2 farklı biçimde görülebilir. Açık veya kapalı olarak gözüken bu yaralanmaları, ayrı ayrı ilkyardım bilgilerini öğrenmeliyiz.

Açık Kafa Yaralanmaları Nedir? İlkyardım nasıl yapılmalı?

Gözle görülebilen baş yada kafadaki yaralanmalardır. Çarpma yada batma gibi durumlarda, şişlik yada kanlı olabilir. Çarpmada İlk müdahale buz ile ve temiz bir bez ile hafiften baskı yapılmalı. Sağlık kuruluşuna götürülmeli. Baş yada kafa yarı oturur şekilde hastaneye nakledilir.

Çarpma yada darbede kulaktan veya burundan açık kırmızı renkli kanama ya da kanla birlikte berrak sıvı geliyorsa, BOS ( beyin-omurilik sıvısı) geliyor demektir. Bu gibi durumlarda kanayan burna ya da kulağa sıvı akışının engellenmemesi gerekir. Serbest bir temiz gazlı bez konularak sıvı çıkışına izin verilir. Kesinlikle tampon yapılmaz!.

Eğer BOS (beyin-omurilik sıvısı) kulaktan geliyorsa, ilk pansuman bezi konulur ve yaralı kulağın tarafına yan yatırılır, acilen hastaneye getirilir.

Kapalı Kafa Yaralanmaları Nedir? İlkyardım nasıl yapılmalı?

En tehlikeli olan yaralanma şeklidir. Fiziksel anlaşılmayan bir durum olduğundan, vurma, çarpma, düşme, darbe sonrası veya yüksek tansiyonu olan kişilerde aşağıdaki belirtiler görüldüğünde acilen hastaneye gidilmeli.

Şiddetli olanlarda ise bilinci kapalıysa yan yatırılarak, bilinci yerindeyse baş yüksekte olacak şekilde yatırılarak, hastaneye götürülmelidir.

Kapalı Baş Kafa Yaralanmalarında görülen belirtiler:

• Ağız dolusu aşırı kusma,
• Birdenbire başlayan baş ağrısı, baş dönmesi veya kulak çınlaması,
• Bacak ve kol’da karıncalanma, uyuşma, ilerleyen kuvvet kaybı, felç,
• Nedensiz uyku hali, konuşmada pelteklik, konuşurken saçmalama, kendini kaybetme, bilinç kaybı,
• Nefes almada yavaşlama, derin nefes çekme, sesli solunum, hızlanan ve yavaşlayan solunum,
• Nabızda değişiklikler, vücut ısısında yükselme (kan basıncında yükselme),
• İç Kanama ilerledikçe göz bebekleri büyüklüğünde farklılık (Anizokori), çift görme, görmede bulanıklık.

Yukarıda bahsedilen nedenler sonucunda bu belirtilerden biri veya birkaçı görülürse, yukarıda anlatıldığı şekilde hemen hastaneye götürülmelidir.

Baş yada Kafa yaralanmalarında ilk yapılması gerekenler nelerdir?

Baş yada kafa bölgesinde derinin altında oluşan şişiklik ve kanama var ise  ilk yapılacak işlem, buz yada soğuk kompres koymaktır. En azından kanama ve şişliğin büyümesine engelleyebilirsiniz.

Yalnız buz kütlesini direk değilde bir ince bezin içine koyarak bölgeye tutun. 20 yada 30 dakika gerekirse 4 saate kadar arada sırada koyulabilir.Fakat kaza sonrası 1 gün geçtikten sonra pek bir anlamı kalmaz.

Hazırda buz yoksa dolaptaki donmuş ne varsa, ince ve temiz bezin içine koyarak kullanabilirsiniz. Fakat en iyisi sıvı yani jel şeklinde olan buz kütleleridir. Tüm darbelerde ve kanamalarda işinize yarayacak olan sıvı buz  kütleleri her evde ve iş yerinde olması elzemdir. Tüm spor malzemesi satan yerlerden alabilirsiniz. Eğer bulamassanız size evde nasıl yapacağınız ile ilgili bir yazımız var.Aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.

Yumuşak yüzeylere kafa çarpması şiddetli değil ve boyundan büyük bir yükseklikten düşmesse aynı zamanda baygınlık yaşamadıysa doktora gitme yerine buz torbası ile evde destek sağlayabilirsiniz. Yatarak dinlenme ve bir ağrı kesici alınabilir.

Baş yada kafada kanlı yarılmalar da olabilir. Bu durumda kanama artmaması için soğuk kompress ve temiz bez ile acilen sağlık kuruluşuna gidilmelidir.

Başına darbe alan kişi 24 saat yalnız kalmamalı, bisiklet dahil araç yada makine kullanmamalı. Uçak seyahatinde bulunmamalıdır.

Derin açılmış yaralanmalar kesinlikle uzman ister, sizin evde yapacak bir donanımınız yok. Ulaştırma işinde becerikli ve nakilde bölgeyi temiz tutmalıdır.Bu gibi yaralanmalarda Doktor tarafından zımbayla, dikişle veya özel bir deri yapıştırıcısıyla yapıştırılır. Son aşının üzerinden 5-10 sene geçmişse tetanos aşısı yapılır.

Kapalı gizli yaralanmalarda kesinlikle yaralının uyumasına engel olun ve Hemen acil servise gidin!