Bilim neden idrardan domates yetiştirmeye çalışıyor?

Hatırlar mısınız Matt Dimon’un oynadığı 2015 yılında vizyona giren Marslı filminde, kendi dışkısıyla patates yetiştiriyordu ve onlarla besleniyordu.

Dışkı biraz ağır olur ama Almanya’nın Köln şehri yakınlarındaki Alman Uzay Araştırma Merkezi kısaca DLR’de geleceğe yatırım yapmak için idrardan domates, salatalık, marul gibi sebzeler üretmeye çalışıyor. Araştırma merkezindeki Bitki uzmanı Jens Hauslage koca koca galonlardaki idrarlarla domates üretiyor. Kendisine göre tadı çok iyi değil ama idare edeceğini söylüyor.

Bilim neden idrardan domates yetiştirmeye çalışıyor?| İdrar tankları deposu

İdrardan sebze üretmek tamamen Mars yolculukları ve yaşamına başlangıcın birer örneği. Aslında DLR’de üretilen domatesler uzayda yetiştirme amacıyla özel üretilmeye çalışılıyor.

Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) araştırma için kalan Astronotların yiyecek ihtiyaçları için Dünyadan yiyecekler paketlenip ulaştırılıyor. Tabi hepsi değil. Mesela lahana ve marul suda yetiştiriliyor. Su ise devamlı döngüdeki bir madde. Yani içilen su idrar olarak çıktığında filtreleniyor ve tekrar su olarak içiliyor. Mesela bugün içilen bir kahve, yarın su olarak önünüze geliyor.

Uluslararası Uzay İstasyonu programı, ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi, Rusya Federal Uzay Ajansı, Japonya Uzay Araştırma Ajansı, Avrupa Uzay Ajansı ve Kanada Uzay Ajansı ile beş katılımcı uzay kuruluşu tarafından oluşturulmuş ortak bir projedir

Günümüzde Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki (ISS) yiyeceklerin tamamı Dünya’dan kaldırılan kargo roketleriyle taşınıyor. Sadece birkaç marul ve lahana uzay istasyonunda suda yetiştiriliyor. Buradaki suyun çoğu ise astronotların idrarı ve teri filtrelenerek üretiliyor. Yani bugünün idrarı yarının kahvesi oluyor.

Fakat bu bir kaç kişinin yaşadığı Uzay İstasyonlarında çözüm olabilir, hatta protein desteği kargo roketlerle taşınabilir ama  ya Ay’da yada Mars’ta yaşam başlarsa yeterli olur mu?

Bilim neden idrardan domates yetiştirmeye çalışıyor? | Jens Hauslage borularda idrardan domates yetiştirmiş

Mars’ta yaşam için bilimsel çalışmalar hızlandı!

Alman Uzay Araştırma Merkezi kısaca DLR yeni projesine göre, Cropis adında 1 metre genişliğinde 2 sera içeren silindir uydu, SpaceX Falcon 9 roketiyle fırlatılacak. Bu silindir uyduda 1 depo idrar, domates tohumu ve bakteriler olacak. Dünyanın yörüngesine oturduktan sonra 1. silindir ayın çekimine göre üretime başlayacak 6 ay sonunda bu sefer 2. uydu Mars’a dönüp onun yerçekimini baz alarak aktif olacak.

Peki oksijeni nereden bulacak diye sorarsanız,  su yosunlarıyla oksijen üretilip, domatesler büyüdüğünde de artık karbondioksitten çok oksijen üretimine başlayacaklar.

Bunların hepsi Dünyadaki merkezden 16 kamera ile izlenip, her 6 saatte bir günlük rapor çekilecek. Hedefe göre üretme sağlanırsa, gezegenlerde üretime geçip, yeni bir hayat başlangıcı olabilir.

Bilim neden idrardan domates yetiştirmeye çalışıyor? | Alman Uzay Araştırma Merkezi kısaca DLR’de Bitki uzmanı Jens Hauslage

İnsan dışkısından da bir şeyler yapılır mı?

Tabi her şey filmlerdeki gibi değil. İdrar dışkıya göre çok değerli. Dışkıda patojen olduğu için ondan bitki yetiştirmek çok ciddi bilgiler ve dikkat lazım. Şu an için bilim için biraz zor.

Fakat ilerde Ay yada Mars’ta yaşam olursa belki oda kullanılıp atılmayabilir.

Özellikle yağ yapmak biraz problem. Ama DLR İdrar suyunda su yosunu ile yağ elde etme çalışmalarına da başladığını açıkladı.

Araştırma merkezindeki Bitki uzmanı Jens Hauslage, idrardan üretilen domateslerin hafiften acı tadı olduğunu, birinci sınıf bir lezzet tadında pek olmayacağını da ekliyor.

Bilim neden idrardan domates yetiştirmeye çalışıyor?

İdrardan domates nasıl yetişiyor?

DLR’nin Laboratuvarlarındaki doğal idrar depoları var. İdrar dönüştürmede sünger taşları kullanılıyor. Sünger taşlarındaki deliklerin içindeki yuvalar hem bakteri için nimet, hem idrarla da besleniyor.

İdrarların bazısı amonyağı nitrata, bazıları ise nitrat tuzlarına, yani suni gübreye dönüştürüyor. Aslında gerçek hayattaki gibi. Suni gübre için Yiyecek artıkları ve bitki yaprakları da bu amaç için kullanılabilir.