Bilişimin tarihçesi nedir? Bilgisayar ve İletişim sektörleri nasıl gelişti?
Hayatımızın her alanında teknoloji ile yüz yüzeyiz. Bilişim denilen alan gün geçtikçe daha da genişlemektedir. Ancak teknoloji de değişimlerin eseridir.Artık vücudumuzun bir parçası olan akıllı teknoloji cihazlarının nasıl buralara kadar geldiğini biliyor musunuz? Bu yazımızda sizleri biraz gerilere götürüp, teknolojinin tarihsel gelişiminden bahsedeceğiz. Bilişim nasıl gelişti? Bilişimin tarihçesi nedir? Bilgisayar ve İletişim sektörleri nasıl gelişti? Hangi yıllarda ne bulundu? İlk bilgisayar şirketi kimdir? İlk virüs ne zaman yazıldı? İlk telefon santrali ne zaman kuruldu? ilk internet ne zaman kullanıldı? Yüzyılların bugünlere getirdiği teknoloji nasıl değişti? bu soruların cevabını merak ediyorsanız yazımızda bulabilirsiniz.
Bilişimin tarihçesi nedir? Bilgisayar ve İletişim sektörleri nasıl gelişti?
Bilişim sektörü tarihsel gelişiminin ilk ataları milattan önce 3000 senelerinden atıldığı söylenmektedir. İlk olarak girdi teknolojilerini icat eden Sümerler ve Antik Mısır’a kadar bir çok ülkeden ve değişikliklerden bahsetmek mümkündür.
Ekonomik yönden bakılacak olursa Bilişim sektöründe esas başlangıcı “Mors” alfabesinin geliştirdiği 1840‘lar neticesinde nitelendirmek mümkündür. 19. Yüzyılın en son çeyreğinde radyonun ve telefonun icat edilmesinden daha sonra, 1940‘lı yıllarda ENIAC (Electronic Numerical Integrator and Computer) adındaki tamamen elektronik devrelerden oluşan bilgisayar geliştirilmiştir.
20 Yüz yılın ortalarında günümüz bilişim sektöründen ardı ardına çok önemli gelişmeler sağlanmıştır. Bu gelişmeler ise ; Amerika Birleşik Devletleri İstatistik Bürosu ilk ticari bilgisayar olan UNIVAC‘ı (Universal Automatic Computer)
1951 yıllarında kullanılmaya başlandı. 1947 yıllarında o dönem mühendislerinden William Shockley germanyum ve silisyum elementlerinin iletkenliklerinden faydalanarak, elektronik tüplerin elektrik titreşimlerini genişletmekte için.transistörü icat etti ve ilk kez o kullandı. Bu keşif ise birçok kaynağa göre programlama dillerinden birisi olarak görülmektedir.
1954 yılında ilk ve o döneme ait tek başarıya sahip üst seviyeli programlama dili olan Fortran geliştirildi. 1959 yılında ise ilk kez Amerikan bankası; Stanfor Araştırma Enstitüsü katkıları ile geliştirilmiş olan ERMA (Electronic Recording Method of Acoounting) bilgisayarını kullanmaya başlamıştır. 1961 yılında o döneme ait ilk birleşik devre piyasada yerini aldı.
1964 yılında o dönem mühendislerinden Thomsan Kurtz ile John Kemeny ,basit programlama dilini icat etti ve şu anda günümüz de en popüler programlama dilleri arasında yer almaktadır. 1968 yılında Amerika Birleşik Devletleri‘nin California şehrinde yaşayan Gordon Earle Moore tarafından Intel kuruldu.
Intel 1969 yılında 1024 byte’lık RAM modüllerini piyasaya sundu. Ve ardından bir yıl sonra AMD kuruldu. 1969 yılında o dönemin internet atası olarak bilinen “ARPANET” (Advanced Project Agency Network) kullanılmaya başlandı. 1969 yılında IBM firması donanım ve yazılım uygulamalarını birbirlerinden ayırma kararı aldı. 1970 yılında ise DEC firması PDP-11 modelini piyasaya sundu. PDP-11 en popüler bilgisayar dizaynı günümüzde bile halen kullanımdadır.
Bakmadan Geçme: Nazilerin şifrelerini kırmak için üretilen ilk dijital dev bilgisayar: Colossus
İlk bilgisayar işlemcisi üretiliyor!
1971 yılında ilk üretilen mikro işlemci yongasını üreten INTEL firması Intel 4004‘ü piyasaya sürdü. 1971 yılında John Draper o dönemlerde tahıl gevreği kutusu ile icat ettiği bir cihaz ile tarihte ilk kez telefon sistemlerine giriş yaparak hackledi. 1972 yılında o dönem mühendislerinden Ritchie ile Kerningham, UNIX ‘i C programlama dilini kullanarak yeniden yazdılar ve tasarladılar. 1969 ile 1974 yılları arasında geliştirilen ve programlama dili olan C programlama dili 1972 yılında Nortel firması tarafından kodlayıcı / kod çözücü birimini yongacık yani mikro boyutlarda tasarlamayı başardı.
1973 yılında FTP geliştirildi.Yani dosya transfer protokolü geliştirildi. 1973 yılında INTEL kurucusu Gordon Moore CPU transistörlerinin her 540 günde 2 katına çıkacağını belirtti ve bu olay 20 yıl boyunca sürdü. 1975 yılında o döneme ait ilk sayısal santralleri geliştirdiler. 1978 yılında çıkartılan bir kitap ile yayınlanmaya başladı.
Firma 1979 yılında 100,000 telefon hattına destek verebilecek DMS-100 sayısal santralleri topluma sunmuştur.
1973 yılında Nokia firması aldığı bir sipariş ile birlikte mikro işlemci kontrollü telefon santralini geliştirmeye başladı.
Santral ismini verdikleri sayısal düzeneğe DX200 ismi verilmiştir. Daha sonrasında 1982 yılında kullanıma sunulmuştur. Bir süre sonra Finlandiya ülkesinde sabit hat pazarının % 50‘sini ele geçirirler.
ITT BTMC o döneme ait ilk olarak 1981 yılında elektronik düzenekteki santralleri kullanıma sunar. 1 Nisan 1976 yılında gerçekleşmesi beklenen Apple Bilgisayarları şirketi kuruldu. 1980‘li yılların sonuna kadar ise arka arkaya gelen gelişmelerin ardından 1981 yılında IBM firmasının ilk MS-DOS işletim sistemi olan MS_DOS 1 .0 yüklüdür.
1981 yılında bilişim alanında basit de olsa önemli gelişmelerden olan alan adı (DNS) yaratıldı.
1981 yılında ise Micro systems kuruldu.
1981 yılında Microsoft şirketi DOS kullanım haklarını ele geçirerek adını MS-DOS olarak değiştirdi. 1982 yılında basit posta protokolü sunuldu . Halen günümüzde bile internet üzerinden mesaj göndermek için en çok kullanılan ve yaygın yöntemlerden birisidir. 1982 yılında o dönem mühendislerinden Richard Stallman, Unix‘in ücretsiz versiyonunu geliştirmeye başladı.
Okumadan Geçme: Bilgisayarın tarihçesi nedir? Bilgisayarı kim buldu? ilk bilgisayarlar
İnternet teknolojisi büyüyor!
1983 yılında onaylanan TCP/IP protokolündeki o dönemdeki ilk Internet kullanımı yaygınlaşarak gelişmeye başladı.
1983 yılında internet ilk kez sivil ve askeri networklere yayılmaya başlandı. 1984 yılında Cisco System kuruldu. Cisco günümüz de ücretli olarak sunulan bilişim derslerinden birisidir.
1984 yılında Apple firması tarafından fare ve grafik ara yüzünü kullanan Macintosh bilgisayarını üreterek piyasaya sunar.
1984 yılında ise Fred Cohen o dönemlerdeki ilk bilgisayar virüsünü geliştirdi.
1984 yılında Andrew Tannebaum, Unix klonunu geliştirmeye başladı. 1985 yılında ise o Microsoft firması kullanıcı için grafik ara birimleri, görsel iletilere yaklaşan Windows işletim sistemini çıkarak piyasaya sunar.
1985 yılında ilk özgür yazılım kuruldu.
Günümüzde Hacker olarak bilinen kişiler 1986 yılında Amerika Birleşik Devletleri bilgisayar dolandırıcılığını suç olarak kabul etmeye başladı.
1988 yılında CD-ROM‘lar icat edildi ve seri üretime başlandı.
1988 yılında IRC (internet relay chat) yazılımı icat edildi. Aynı yıl içerisinde Robert Morris ilk internet solucanını yarattı ve bu solucan binlerce sisteme girip hataya yol açtı. 1989 yılında yazılım süreçlerinin kontrol edilmesi amacında geliştirilen Yetenek Olgunluk Modeli (CMM) yayınlandı.
1991 yılında Unix alt tabanlı, açık kaynak kodlu ve kısıtlamasız bir işletim sistemi olan Linux, Finlandiyalı bir bilgisayar mühendisi tarafından geliştirilmeye başlandı. 1992 yılında o dönemlerde Masters of Deception adındaki grup telefon hatlarını dinlediği gerekçesi ile tutuklandılar. 1993 yılında ilk FreeBSD piyasaya sunuldu. FreeBSD ise hem kişisel bilgisayar hem de ağ sunucuları içerisinde kullanılabilen bir işletim sistemidir.
1994 yılında geleneksel dial-up sistemleri ile birlikte Intel erişimi sağlanmaya başlandı. (Compute Serve, AOL)
1994 yılında W3C konsorsiyumu (uluslararası kimi kuruluşların ya da kimi devletlerin ekonomik ve mali yardımları yürütmek için oluşturdukları ortak organ) oluşturuldu. 1995 yılında ise o dönem mühendislerinden Dan Farmer ile Wieste Venema Satan adındaki sistemi icat ettiler. Bu sistem tamamen otomatik olarak sistem açıklarını tarıyor ve ilerleyen zamanlarda SATAN sistemi popülerleşmeye başladı.
1995 yılında Sun, günümüzde de halen kullanılmakta olan Java‘yı yarattı. Java ise her program platformlarında çalışabilen programlama dilidir. 1996 yılında OECD, bu tarihten 30 yıl önce açıklanan bilgiye dayalı ekonomi kavramı tanıtıldı. 1999 yılından 2000 yılına geçiş problemi o döneme damgasını vurdu.
Mobil teknolojiler başlıyor!
Y2K bug olarak bilinen sorun genel olarak zaman bilgisinin 2 Dijit tutulması nedeninden kaynaklandı. 2001 yılında ise Japonya‘da NTT DoCoMo firması tarafından o dönemde ilk Üçüncü Nesi Mobil İşletim Sistemleri (3G) denemeleri başladı.
3G teknolojisi ilk olarak Japonya, 2002 yılında Amerika Birleşik Devletleri ve son olarak 2003 yılında Avrupa‘da kullanılmaya başlandı. 2002 yılında ise DVD’ler piyasaya çıkarak tanıtıldı. 2003 yılında ise Brond Band internet erişimleri sağlanmaya başlanarak topluma sunuldu. 2005 yılında itibaren ise Blog‘lar oluşturulmaya başlandı. HD, DVD ve BlueRay formatları / teknolojileri o dönemde hızlı bir şekilde ilerlerdi.
2008 ile 2009 yıllarından itibaren ise Smartphone‘lar toplumun iş süreçlerinden daha aktif bir şekilde kullanılmaya başlandı. Özellikle Google ve Apple, Symbian pazar payındaki yerlere gözlerini diken şirketler arasındadır.
2009 ile 2010 yıllarından itibaren ise Sosyal Networkler, micro bloglar; Facebook Twitter, Myspace ve benzeri siteler milyonlarca kullanıcıya ulaştı.
2010 yılından sonra 4G ve 5G teknolojileri ile mobil iletişim daha da büyüdü.