Buğday proteini Lektin nedir? Lektin insan sağlığına zararlı mı?
Genetiği değiştirilmiş buğday fabrikalarda işlendiğinden beri insan sağlığı hep daha kötüye gitmeye devam edecek gözüküyor. İşlenmiş buğdayın içindeki proteinlerden biri olan Gluten hakkında insanlar bilinçlendi ve ne kadar zararlı olduğu hakkında bir çok uzman tarafından açıklanmıştı. Fakat bir başka buğday proteini olan Lektin hakkında neler biliyorsunuz? Bu yazımızda Lektin hakkında dünya çapında araştırılmış kaynaklarla sizlere anlatacağız. Bu yazımızda Buğday proteini nedir? İşlenmiş buğday nedir? Buğday proteini Gluten nedir? Buğday proteini Lektin nedir? Lektin insan sağlığına hangi zararları var? Geçirgen Bağırsak (Leaky Gut) nedir? Lektin Obezitenin nedeni mi? Lektin depresyona neden oluyor mu? Lektin insülin direncine mi neden oluyor? sorularının cevabını yazımızda bulabileceksiniz.
Buğday proteini Lektin nedir? Lektin insan sağlığına zararlı mı?
Nüfus arttıkça daha çok üretim için gerçek tohumların genetiği ile oynandı. Böylece daha büyük yada daha çok sayıda mahsüller toplanmaya başladı. Yıllardır böyle de devam etti. Fakat araştırmalar insanları doyurmak için yapılan bu akımın insana ciddi zararlar verdiği anlaşıldı. Bunlardan en önemlisi ve dünya genelinde en çok kullanılan buğdaydan elde edilen undur. Gdo’lu buğdayların toplanıp, işlenerek, rafine eden unların içinde insan vücuduna gerekli olan mikro elementler, mikro besin ögeleri yok edilmeye halen devam ediliyor.
Un fabrikaları, hamura dolgunluk veren, kimyasal ve ağır bir metal olan Bromür Tuzu’nu yüzde 10 olarak katkı maddesi olarak kullanmaktadır. (Canan Karatay)
Hibrit ve cüce buğday olarak bilinen “Modern Buğday” içinde bol miktarda Gluten içerdiğini biliyoruz. Glutensiz beslenen kişilerin özellikle buğday ürünlerinde bunu dikkate aldıkları ve bu tip ürünlerden kaçmasına rağmen bir önemli noktayı es geçiyorlar.
Buğday proteinlerinin içinde bilinmesi gereken bir diğer protein olan Lektin, insan sağlığına ciddi zararlar vermekte. Gluten olmadan beslenen kişilerin eğer kabızlık, ishal, gaz, şişkinlik ve hazımsızlık şikayetleri varsa demek ki Lektin’e karşı entolarans yani artık onun zararlarını tolere edemediğinizi gösterir.
Lektin sadece buğday da vardır diyemeyiz. Tahıllar (kinoa, karabuğday, esmer pirinç, keten tohumu, çiya tohumu, bezelye, nohut, mercimek, soya fasülyesi, barbunya, yer fıstığı) genel olarak protein, karbonhidrat ve yağ içerir. Tahıllardaki lektinler, böcekler ve mantarları öldürmek için bitkiler tarafından üretilir, böylece tahıl korunur ve yeni bitkiler için tohum olarak kullanılabilir. Lektinler köpekler, kediler ve insanlar için de zehirlidir. Normal pişirme veya pişirmenin ısısıyla etkisiz hale getirilemezler, ancak çoğu pişirme veya pişirme işleminden önce birkaç gün boyunca tanelerin ıslatılmasıyla inaktive edilebilir. Bu yüzden bir çok insanda gaz şişkinliğine neden olduğundan bilinçli yada bilinçsiz nohut, fasulye gibi tahıllar 1 gün önceden suya yatırılır. Çoğu kişi yumuşatmak ve daha iyi pişsin diye böyle yapıldığını düşünür.
Şimdi biraz Lektin proteinini yakından tanıyalım.
Buğday proteini dediğiniz Lektin nedir?
Islah etmek amacıyla hibrit yapılmış olan modern buğdayda 23 bin türlü Gliadin, yani buğday proteini olduğunu biliyoruz. Gliadinlerin en popüler ve üzerinde en çok bilimsel araştırma yapılmış olanları Gluten ve Lektindir. Modern (cüce) buğday içinde yüksek oranda bulunan Gluten gibi, Lektin’de vücudumuzda Kronik inflamasyon‘u başlatan yabancı bir proteindir.
İnflamasyon, bağışıklık sisteminin savaş halinde olduğu zaman ki durumuna denir. Kelime anlamı olarak da “yanma” yada “yangı” olarak geçer. Tamamen doğal bir oluşum olup, vücudun kendini koruduğunu, virüs gibi yabancı maddelerin anında dışarı atılmasını yada yok edilmesini sağlayan insan vücudu akıllı bir organizmadır. İnflamasyon 2 çeşit olup, birincisi mikrop, bakteri vb. neden olduğu akut inflamasyon, hava kirliliği, kimyasallar, toksinler gibi dış etkenlerin neden olduğu Kronik inflamasyon‘dur.
Ülkemizde aşırı miktarda unlu gıdalar, özellikle de fazla ekmek tüketildiğinden dolayı, Gluten gibi birçok sağlık problemlerine neden olduğu halde, Lektin halk tarafından çok iyi bilinmemektedir. Farkında olmadığımız için de, Glutensiz ürün tüketiyor olsak bile, eğer şişkinlik, mide-bağırsak şikayetleri, kabızlık-ishal şikayetleri, kronik bağırsak hastalıkları gibi hastalıklar ve belirtileri, azaldığı halde tam olarak geçmiyor ise, bilesiniz ki bunun nedeni Lektindir. Bu durumlarda Lektin hassasiyetinden ya da Lektin entolaransından şüphelenilmesi gerekir.
Doğada, yiyecekler içinde binlerce tür Lektin bulunmaktadır, henüz tümünü kapsayan çalışmalar yapılmamıştır. Ancak vücudumuzda kronik inflamasyon başlamasına neden olan Lektin alanında çalışmalar yoğunlaştırılmıştır. Özellikle modern/cüce buğdayda bulunan Lektin alanında birçok bilimsel araştırma yapılmıştır. [1]
Lektin, Glutene benzer şekilde bağırsak iç yüzeyini kaplayan bağırsak hücrelerini parçaladığı ve dost bakterileri azaltarak düşman bakterileri çoğalttığı gösterilmiştir. Yarı geçirgen olan bağırsaklarımızın hücreleri parçalanınca, geçirgen olmaya başlayan bağırsaklardan her türlü gıda maddesinin (sağlıklı olsalar dahi) tam hazmolmamış olarak kanımıza karıştığını biliyoruz. Büyük gıda molekülleri olarak kan dolaşımına giren bu gıdalar, organizmamızda alerjik birçok reaksiyona neden olurlar. Vücudumuzu yabancı cisim ve organizmalara karşı korumakla görevli hücrelerimiz, tam hazmolmamış olan bu besin maddelerine hücum etmeye başlar ve uzun süren sinsi mücadele bu şekilde başlamış olur.
İşte Otoimmün reaksiyonların başlamasının temel ve ana nedeni bu-dur. Otoimmün reaksiyonlar, ileri devrelerde Kronik Otoimmün Hastalıklar ya da vücudumuzda gelişen Kronik inflamasyon, Kronik dejeneratif ve Kronik nörodejeneratif hastalıklarıdır.
Bu hastalıkların temelinde yatan ise geçirgen bağırsak hücrelerinin parçalanıp, bağışıklık sisteminin beyni olan Bağırsaklarda bulunan Probiyotikler yani yararlı bakterilerin sayıca azalması yada yok olmasıdır.
Ayrıca, Lektin denilen protein vücudumuzda bulunan eklem hücreleri, beyin hücreleri, karaciğer, kalp ve böbrek hücreleri gibi her hücrenin zarına da yapışır ve bu dokularda da otoimmün reaksiyon başlamasına neden olur. Uzun süren kronik otoimmün reaksiyonlar da bir süre sonra Kronik Otoimmün Hastalıklara neden olur.
Ülkemizde aşırı miktarda tüketilen tahıllar, yoğun oranda Lektin içeren gıdalarımızdır. [16]
Lektinin sağlığımıza başka ne gibi zararları dokunuyor?
Fasulye, buğday, tohumlu gıdalar, kabuklu yemişler ve patates gibi bir çok gıdada lektin bulunur. Pişmemiş veya yanlış pişirilmiş halde fazla tüketildiğinde bu gıdalar toksik etki gösterir.
Lektinler, doğru işlenerek ve hazırlanarak (örneğin ısıyla pişirme, fermantasyon) etkisiz hale getirilen birçok ham bitkinin birçok toksik bileşeninden biridir. [12] Örneğin, çiğ barbunya fasulyeleri doğal olarak toksik seviyelerde lektin içerir. İngiltere’de göçmen bürolarında yaşanan bir olayda fazla pişirilmeden servis edilen Fasulye, toplu olarak, bulantı, kusma, karın ağrısı ve ishale neden olmuştur. [13]
Benzer şekilde, ham soya fasulyesi de, lektinlere ek olarak, tripsin inhibitörleri, amilaz inhibitörleri, saponinler, çeşitli antivitaminler dahil olmak üzere çok çeşitli toksinler içerir. Bütün bu toksinler, soya fasulyelerinin işlenmesi sırasında ısıtma ve fermantasyon ile inaktif hale getirilir.
Lektinin zararları arasında beslenme eksiklikleri ve immün (alerjik) reaksiyonlar sayılabilir. [14] Muhtemelen, Lektinlerin çoğu etkisi özellikle, bağırsağın epitel hücreleri ile etkileşimi yoluyla gastrointestinal rahatsızlıktan kaynaklı olarak gösterilir. [15]
Birçok Kronik dejeneratif hastalığın altında Gluten ve Lektin gibi, modern/cüce buğdayda ve genleriyle oynanmış, konvansiyonel tarım yöntemiyle yetişen diğer tahıllarda (ithal pirinç, mısır gibi) yüksek oranda bulunan yabancı proteinlerin olduğu gösterilmiştir.
Bilimsel çalışmalar aynı zamanda Gluten ve Lektin içeren besinler aşırı olarak tüketilmediği takdirde, bu hastalıkların (kronik dahi olsalar) düzelebileceğini göstermiştir. [2]
En yüksek oranda modern/cüce buğdayda bulunan Lektin’in sağlığımıza olan olumsuz etkisini altı grup altında özetleyebiliriz.
1. Lektin, Geçirgen Bağırsak (Leaky Gut) nedenidir
Lektin bağırsak hücrelerine yapışır ve onları parçalar. Bakterilerin ve başka proteinlerin büyük moleküller halinde kana karışmasına neden olur. Sonuç olarak, tüm vücut hücrelerinde KRONİK İNFLAMASYON başlar. Ayrıca, bağırsaklarda bulunan (Escheria Coli gibi) kötü bakterilerin ve Candida türü mantarların artmasına da Lektinin neden olduğu birçok bilimsel araştırma ile kanıtlanmıştır. [3, 4, 5]
2. Lektin bağışıklık sistemini düşürür ve otoimmün hastalıkları başlatır
Bu bağlamda Lektin, otoimmün hastalıkları başlatmaktadır. Neden? Çünkü:
- Buğday proteini Lektin, immünotoksiktir. Bağışıklığı çökertir. Burun tıkanıklığı, kuru öksürük gibi alerjik sorunlara neden olur.
- Lektin’in moleküler yapısı, boğmaca bakterisi molekülüne çok yakındır bu nedenle çocuklarda boğmacaya benzer kuru öksürüklere neden olur
- Lektin, TİP II HLA denilen antijenleri artırır ve tiroidit ve pankreatit gibi Kronik Otoimmün Hastalıkları başlatır.[6,7]
- Lektin, sitotoksiktir. Hücrelerimizi tahrip eder (bağırsak hücrelerinin parçalanması). [8]
- Lektin, kardiyotoksiktir. Kalp adalesini de yıpratır. Kalp yetersizliğine neden olur.
- Lektin, hücreleri tahrip ettiğinden dolayı hormonların üretilmesini ve guddelerin normal fonksiyonlarını bozar. Sonuç olarak, erkeklerde ve kadınlarda kısırlığa neden olur. Ayrıca kadınlarda âdet bozuklukları ve erken menopoz, erkeklerde iktidarsızlık ve erken andropoz gibi sağlık sorunlarını başlatır.
3. Lektin OBEZİTE nedenidir
Lektin, leptin hormonu üreten hücre zarlarına bağlanarak leptinin uyarısının beyne ulaşmasını engeller. Sonuç olarak, beynimizde tokluk hissi oluşamaz ve sürekli aç kalmışız gibi yemek yemeye devam ederiz. Kilomuz giderek artar, İnsülin direnci ve Tip-2 diyabet hastalığının temeli atılmış olur.
4. Lektin Gıda alerjisi nedenidir
Lektin uzun süre aşırı tüketildiği zaman, sıklıkla tüketilen gıdalara karşı alerji oluşmasını da tetikler. Yer fıstığı, soya fasulyesi, sütlü yiyecekler, yumurta, baklagiller ve balıklar gibi az da olsa Lektin içeren gıdalara karşı da alerji oluşabilir. Gluten alerjisi ile çapraz gıda alerjisi de gelişebilir.
5. İnsülin direnci nedeni Lektin olabilir
Lektin, hücrelerde bulunan insülin reseptörlerine yapışarak tüm hücrelerde İnsülin direncini başlatır. Yani, Tip-2 diyabet, gebelik diyabeti, beynin Tip-3 şeker hastalığı da denilen Alzheimer hastalığı ve diğer kronik dejeneratif hastalıkların başlamasına da sebep olur.
6. Depreyon nedenidir
Bağırsak-beyin ilişkisi bugün artık tıp dilinde yoğun olarak gündeme gelen önemli bir konudur. Bağırsak-beyin bağlantısını Vagus dediğimiz sinir sistemi sağlamaktadır. VAGUS siniri, birçok görevi dışında Bağırsak-beyin iletişimini sağlayan önemli bir sinirdir. Bu bağlamda, buğday proteini Lektin nörotoksik olduğundan dolayı, VAGUS siniri de dahil olmak üzere sinir sistemini çökerttiği bildirilmiştir. [9, 10,11]
Kaynaklar ve Dış Bağlantılar
- Carmichael E. The Essential Handbook To Lectin: The Protein Causing Inflammastion, Digestive Issues, and Weight Gain. 2017. ISBN 9781521325919.
- Seelig MS, Toxemia of pregnancy, postpatum cardiomyopathy and SIDS in consequences of magnesium deficiency on the enhancement of stres reactions: preventive and therapeutic implications; a review. / Am Coll Nutr, Vol.13, No.5, pp. 429-446, 1994.
- Faith-Magnusson, K., KE. Magnussen. “Elevated Levels of Serum Antibodies to the Lectin Wheat Germ Agglutinin in Celiac Children Lend Support to the Gluten-lectin Theory of Celiac Disease.” Pediatrid Allergy & Immunology. Hoboken: Wiley-Blackwell Publishing. 1995.| http://www.ncbi.nlm.nih.gOv/pubmed/7581728#
- Ovelgonne, J.H., J.F.J.G. Koııinkx, A. Pusztai, S. Bardocz, W. Kok, S.W.B. Ewen, H.G.C.J.M. Hendriks, J.E. van Dijk. “Decreased Levels of Heat Shock Proteins in Gut Epithelial Cells After Exposure to Plant Lectins.” Gut. London: BMJ Group. 2000. | http://gut.bmj .com/content/46/5/680
- http://www.greenmedinfo.com/page/opening-pandoras-bread-box-critical~role-wheat-lectin-human-disease[8] Tyrrell, Gregory J., Mark S. Peppler, Robert A. Bonnah, Clifford G. Clark, Pele Chong, Glen D. Armstrong. “Lectinlike Properties of Pertussis Toxin”. Infectiori and Immunity. Washington, D.C.: The American Society for Microbiology, 1989. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC313367/pdf/iai00066-0224.pdf.
- Sasano H et al. “Analysis of Lectin Binding in Benign and Malignant Thyroid Nodules.” Patho-logy & Laboratory Medicine. Northfield: The College of American Pathologists.1989. http://europepmc.org/abstract/MED/2916907/reload=0;jsessionid=KYN2j0u7h2Zg8CT6OZ2D.2.
- Cordaiıı L et al. Modulation of immune function by dietary lectins in rheumatoid arthritis. Br JNutr. 2000 Mar; 83(3):207-17.
- Hollander D. Current Gastroenterology Reports. Intestinal permeability, leaky gut, and intesti-nal disorders. October 1999, Volüme 1, Issue 5, pp 410-416.
- Guzyeyeva, Gloria V. “Lectin Glycosylatiorı as a Marker of Ihın Gut Inflammation.” The FASEB Journal. Bethesda: Federation of American Societies For Experimental Biology, 2008. http://www.fasebj.Org/cgi/content/meeting_abstract/22/l_MeetingAbstracts/898.3
- Pusztai, A., S.W.B. Ewen, G. Grant, D.S. Brown, J.C. Stewart, W.J. Peunıans, E.J.M Van Dam-me, S. Bardocz. “Antinutritive Effects of Wheat-germ Agglutinin and Other N-Acetylglucosamine-specific Lectins.” The British Journal ofNutrition. Cambridge: Cambridge University Press, 1993. https://www.cambridge.org/core/journals/british-journal-of-nutrition/article/antinutritive-e-ffects-of-wheatgerm-agglutinin-and-other-nacetylglucosaminespecific-lectins/E72FAF835A-16D87AB1FB604017D50320
- Dolapchieva, S. “Distribution of Concanavalin A and Wheat Germ Agglutinin Binding Sites in the Rat Peripheral Nerve Fibıes Revealed by Lectin/glycoprotein-gold Histochemistry”. The Histoc-henıical Journal. London: Chapman & Hail, 1996. | https://link.springer.com/artiele/10.1007%2FBF02331422?LI=true#page-l
- Gundry, Steven; Epstein, J. (2016). “Bir leptin sınırlı, yüksek doz zeytinyağı ve polifenol açısından zengin diyet kullanarak bilinen koroner arter hastalığı olan hastaların yönetiminden on üç yıl takip”. Ateroskleroz . 252 : e90. doi : 10.1016 / j.atherosclerosis.2016.07.534 .
- Taylor, Steve (2008). “40: Gıda Toksikolojisi (Lektinler: Hücre Toplama ve Şekerlemeye Özgü Proteinler)”. Metcalfe’de Dekan; Sampson, Hugh; Simon, Ronald. Gıda Alerjisi: Gıdalara ve Gıda Katkılarına Karşı Olumsuz Reaksiyonlar (4. Basım). pp 498–507.
- Cordain, Loren; Toohey, L .; Smith, MJ; Hickey, MS (2007). “İmmün fonksiyonun romatoid artritte diyet lektinleri ile modülasyonu”. İngiliz Beslenme Dergisi . 83 (3): 207-17. doi : 10.1017 / S0007114500000271 . PMID 10884708 .
- Gundry, Steven (2016). “Bağırsak mikrobiyomunu polifenollerle ve lektin sınırlı diyetle değiştirmek, endotel fonksiyonunu iyileştirir”. Ateroskleroz . 252 : e167. doi : 10.1016 / j.atherosclerosis.2016.07.796 .
- Canan Karatay | Gerçek Tıbbın 10 şifresi