Sağlıklı ve dengeli beslenme modelinin içinde, Vitaminler olmazsa kesinlikle bir sorun var demektir. Vitaminlerden C vitamini ise, vücudun en çok ihtiyaç duyduğu besin maddesidir. Peki ya C Vitamini almazsak neler olur? C Vitamini eksikliğinde, vücut nasıl bir tepki verir? Bu yazımızda sizlere C Vitaminin öneminden bahsedeceğiz. C Vitamini neden bu kadar önemli? C Vitaminin yararları, faydaları nedir? C Vitaminin eksikliğinde neler olur? C Vitaminini nasıl tüketmeliyiz?,C vitamini zararlı mı? Skorbüt hastalığı nedir? sorularınada cevap vermeye çalışacağız.

C Vitamini neden bu kadar önemli?

C vitamini, vücuttaki bir çok dokunun güçlü olmasını sağlayan, kolajenin üretiminden alyuvarların işlemesine kadar çok sayıda görevi vardır. Beslenme rejiminde askorbatın eksikliği iskorbüt hastalığına yol açar. Bu hastalık, halsizlik, kolayca kanayan diş etleri, ciltte morluklara neden olan deri altında küçük kanamalar, saçların kıvrılması, hiperkeratosis, eklem ağrısı, nefes darlığı ve letarji (uyuşukluk) şeklinde kendini gösterir. C vitamini eksikliğinin önemli bir erken belirtisi de bitkinliktir.

C Vitamini eksikliği, Skorbüt Hastalığının nedeni

Skorbüt Hastalığını duyunca aklınıza hemen C vitamini gelsin. Skorbüt Hastalığının en belirgin işareti diş etlerinde anlamsız kanamalar oluşur.

Peki neden?

C vitamini hücre metabolizmasında toksinleri yok eder. Doku iyileşmelerinde rolü olan C vitamini kandaki hemoglin üretiminde kilit oyuncudur. C vitaminini  yeterince tüketilmemesi ile hücre yapısı bozulur, dokuların çeperleri zayıflar ve kılcal damarlarda gezecek kan artık dışarıya sızmaya başlar.İşte ilk sızıntı diş eti kanaması.

C Vitamini, Kanser ve Kalp Hastalıklarını Önler

Bazı araştırmacılar C Vitamininin (askorbik asit) kanser ve kalp hastalığının önlenmesinde, sıradan soğuk algınlığının önlenmesi şeklinde bağışıklık sisteminin güçlendirir. Vücuttaki bir çok kimyasal tepkimeleri ateşlemede kullanılan c vitamini, dokunun sağlamlığı için kilittir.

Besinlerdeki C vitamini (askorbik asit), vücuda alındıktan birkaç saat sonra ince bağırsaktan emilerek kana geçer. 100 mg ve daha az vitamin alındığında bunun %80-90’ının emildiği belirtilmiştir. Bu esnada kandaki düzeyi kısa süre için yükselir. Kan dolaşımı ile dokulara taşınır ve fazlası böbreklerden idrarla dışarı atılır. Gereğinden fazla alınan askorbik asidin bir bölümü de monosakkaritlerde olduğu gibi karbondioksit ve suya okside olur.

C vitamini yani askorbik asid’in kandaki ve idrardaki düzeyleri alınanla orantılıdır. Günlük 60-75 mg askorbik asit alanlarda serum askorbik asit düzeyi 0,75 mg/dL olarak bulunmuştur. Vitamin yetersiz alındığında kan ve idrardaki miktarlar azalır. Kan ve idrardaki vitamin miktarının azlığı dokularda yeterli miktarda askorbik asidin bulunmadığının işareti sayılır. Bu nedenle kanda ve idrardaki vitaminin düzeyi bireyin askorbik asit yönünden yeterli beslenip beslenmediğinin saptanmasında gösterge olarak kabul edilir.

C vitamini yani askorbik asid’in vücut çalışmasında birçok işlevi vardır. Son yıllarda yapılan araştırmalar, askorbik asidin bağ dokularından olan kollojen sentezinde görev aldığını ortaya koymuştur. Askorbik asidin kan damarlarının kuvvetli olmasında da görev yaptığı sanılmaktadır. Vitamin yetersizliğinde kan damarları zayıflamakta ve ufak darbelerle kanamalar görülebilmektedir.

C Vitamini neden bu kadar önemli? C Vitamini Faydaları

C Vitamini Güçlü bir Antioksidan

C Vitamini Faydaları içinde vücudu enfeksiyonlardan ve bakteri toksinlerinden koruduğu yolundaki gözlemler tam olarak kesin olarak açıklığa kavuşmamıştır. Araştırmalar devam etmektedir.(2015)

Antioksidanlar bizleri Enfeksiyonlara karşı korumaya çalışır., Enfeksiyonlar vücut doku ve sıvılarındaki askorbik asit miktarını azaltmaktadır. Enfeksiyonlarda beyaz kan hücrelerinde askorbik asit düzeyi düştüğünden bağışıklığın zayıfladığı sanılmaktadır. Normal askorbik asit gereksiniminin karşılanması ile dokulardaki miktarın yeterli düzeyde tutulabildiği rapor edilmiştir. Bununla birlikte şiddetli enfeksiyon ve bakteri zehirlenmelerinde alınan askorbik asit miktarının arttırılması gerektiği görüşünde olanlar da vardır.

C Vitamini (Askorbik Asit), steroid hormonlarının sentezinde de görev aldığı bildirilmiştir. C Vitamini (Askorbik Asit),yetersizliğinde, adrenalin bezi %270 oranında büyüme göstermektedir.

C Vitamini (Askorbik Asit), efinefrin ile yara ve iltihaplanmaya karşı etkinlik gösteren steroidlerin sentezinde rolü olduğu bildirilmiştir.

C Vitamini (Askorbik Asit), diğer bazı besin öğelerinin vücutta kullanılması için de yardımcıdır. Askorbik asidin demir, kalsiyum, B vitaminlerinden tiamin, riboflavin, folik asit, pantotenik asit, A ve E vitaminlerinin vücutta daha elverişli olarak kullanılmalarında gerekli olduğu rapor edilmiştir. Bunun yanında aşırı askorbik asit alımının bağırsaklarda asiditeyi arttırarak B12 vitamininin emilimini azalttığı da bildirilmiştir. Askorbik asidin bu alandaki görevi oksidasyon redüksiyon olaylarındaki etkinliğindendir. Folik asidin etkin şekli olan tetrahidrofolik aside dönüşmesi askorbik asidin yardımı ile olmaktadır. Diğer B vitaminlerinin kullanılmasındaki etkinliği ise bağırsak florasının olumlu yönde değişmesini ve dolayısı ile daha çok B vitamini sentezlenmesini sağlamasındandır.

C Vitamini (Askorbik Asit), bazı toksik öğelerin etkisini azaltmaktadır. Örneğin vücuda alınan nitritlerin kanser yapıcı nitrozoma dönüşümünü önlemektedir. Askorbik asidin hücre çalışmasında görev alan birçok öğe ile ilişkisi olmasına karşın bu ilişkilerden birçoğunun gerçek mekanizması henüz yeterince açıklanamamıştır. Bununla birlikte askorbik asidin vücut çalışmasında çok yönlü ve önemli görevleri olduğu kesin olarak bilinmektedir.

Yapay C vitaminiyle bitkilerden elde edilen C vitamini arasında herhangi bir kimyasal veya etkisel fark yoktur. Bununla birlikte en uygun olanı C vitaminini doğal besinlerden almaktır. Doğal besinlerin dışında C vitamini çeşitli şekillerde alınabilir. Ağız yoluyla tablet olarak yutulabilir. Ancak eczanede satılan C vitaminlerinin dozu genelde düşük olmakla beraber, kilo başına fiyatı da yüksek olabilmektedir. En ucuz ve en uygun şekli toz halinde, %99,5 veya daha yüksek saflıkta, tıbbi askorbik asit kristalleridir. (Teknik saflık düzeyindeki askorbik asit tüketilmemelidir.)

Okumadan Geçme: Vitamin Nedir? Vitamin grupları nelerdir? Kaç çeşit vitamin var?

C Vitaminini nasıl almalıyız?

Günlük doz (2-5 g) küçük dozlara bölünerek büyük bir bardak su veya meyve suyuna karıştırılarak yutulabilir. Asitlikten rahatsız olanlar bir bardak suya askorbik asit koyup yarı miktarda sodyum bikarbonat (kabartma tozu) ekleyerek asitliği yok edebilirler. Bu durumda sodyum askorbat içilmiş olunur.

On yaşından küçük çocuklara yaşları kadar gram askorbik asit verilmesi tavsiye edilir. Ağır hastalıklarda, özellikle viral enfeksiyonlarda ve kanserde hastalara damardan, günde 20 ila 300 mg sodyum askorbat verilmesi her zaman ağrıların, ateşin ve diğer semptomların hızla azalmasına, kanser dışında çoğu zaman hastanın iyileşmesine ve kanserli durumdaki hastanın ömrünün önemli ölçüde uzamasına yol açmaktadır.

Yüksek dozlu C vitamini alımını ortomoleküler tıbbın babası olarak nitelendirilen çift paylaşılmamış Nobel ödülü sahibi Linus Carl Pauling yaygınlaştırmıştır.

UYARI:Askorbik asit yan etkileri oldukça az olan bir ilaç etken maddesidir. Fazla miktarda alındığında diyare ve karın ağrısı yapabilir. Yüksek dozda askorbik asit ile tedavi gören gebelerden doğan bebeklerde skorbüt oluşmasının kolaylaştığı saptanmıştır.

Kaynaklar ve Dış Bağlantılar

• (http://www.orthomed.org/) 
• Linus Pauling Enstitüsü :lpi.oregonstate.edu/infocenter/vitamins/vitaminC/