Cemre Düşmesi nedir? Nasıl anlaşılır?

Cemre, bazı tarihçilere göre Arapça bir kelime olup manası kor yada ateş anlamına gelmektedir. Yani kıştan çıkıp bahara çıkarken sıcaklık artması anlamında kullanılmıştır. İlkbahar başlamadan 7 gün arayla 3 cemre düşer. Özellikle şubat aylarından sonra duyacağınız cemre düşmesi baharın gelmesinin sinyalleridir.

Cemrenin ilkbahardan önce 21 günlük 3 aşaması bulunur.1. cemre 19-20 Şubat tarihlerinde havaya, 2. cemre 26-27 şubat tarihinde suya ve 3. cemre 5-6 mart tarihinde toprağa sırasıyla düşer ve havaların böyle ısınıldığına inanılıyor. Tabi bu Türk ve Arap kültürlerinde bilimsel açıklama öncesi inanılan bir gelenek. Eğer cemre düşmezse hava, su ve toprak ısınamayacağı düşünülürdü.

Cemre Düşmesi’nin Türk Kültüründeki yeri

Orta Asya’dan gelen bir inanışa göre Cemre düşmesini yapan İmre, İmere yada Emire adında bir cin. İlkbahar geldiğinde İmre yeryüzüne iner ve dalgasal ışınlar yayarak tekrar göğe çıkar. Arkasından hızlıca tekrar buzlara doğru iner ve onları parçalar. Ardından yerin dibine girer ve oradan toprağı ısındırır. Isınan toprak çok ısınır ve buhar çıkartmaya başlar. İşte baharın gelişi eski Türk Kültüründe İmre cininin harika performansından kaynaklanıyor :).

Bulgarlarda aynı bir efsaneye inanıyorlar. Her şey aynı sadece Emire’ye onlar Zemire diyorlar.

Kumuk Türkçesinde  cemre yerine zemre geçmektedir. Buhar ve nem de kullanılmaktadır.

Azerbaycan Türklerinin eski inanışlarına göre, Boz ayının 4. çarşambası anlamında Cemle kelimesi Cemre ile aynı anlamdadır. Aslında dikkat ederseniz cemre kelimesi  şu meşhur çinin isimlerinden İmir, İmere, Emire’den türemiş olduğunu görebilirsiniz. Arap kökenli olduğu demek ne kadar doğru?

Osmanlı Döneminde ise Divan şairleri cemre zamanlarında önemli kişilere övgü şiirleri yazarlardı. Bu şiirlere ‘cemreviye’ denilmektedir.

Cemre Düşmesi nedir? Nasıl anlaşılır? Arap ve Türk Kültüründe yeri nedir? | Cemre sonrası nevruz kutlamaları

Cemre Düşmesi’nin Arap Kültüründeki yeri

Eski Arap kültüründe havaların ısınması ile insanlar yüksek yerlere çıkıp orada yaşamlarını havalar soğuyana kadar devam eder. Kış aylarına girildiğinde tekrar eski yerlerine döner ve büyük bir çadır kurup birlikte yaşarlardı. Büyük çadırın dışına küçük baş hayvanları çevirerek sararlardı. Küçük baş hayvanların etrafına da halka şeklinde develeri yerleştirirlerdi. 3 ateş yakarlar her halkaya ve böylece ateşlerin sönmesine göre baharın geldiğini anlayabilirlerdi.

Cemre Düşmesi nedir? Nasıl anlaşılır? Arap ve Türk Kültüründe yeri nedir? | Hıdırellez’de ağaçlara dilek bezleri bağlanıyor

Cemre Düşmesi’nin Bilimsel olarak ne anlam ifade eder?

Açıkcası kocaman bir hiç. Cemre düşmesi havanın ısınıp su ve yerin ısınması ile sonuçlanan bir akış görülse de, bilimsel olarak yanlıştır. Güneş ışınları toprağa ve suya direk gelir ve buradan yansıyıp havanın ısınmasına neden olmaktadır.

Madem hava ısınıyorsa neden dağdaki karlar önce erimiyor, halbuki onlar güneşe daha yakın?

Aynı zamanda Güneş sisteminindeki dünyanın hareketlerinden kaynaklanan mevsimlerin oluşumunu cemre düşmesiyle anlatmak birazda komik olurdu. Fakat eski gelenek diye halen yaşatılıyor.

Özellikle Hıdırellez ve Nevruz bayramları cemreden sonra kutlanan bahara hoş geldin şenlikleri, eski geleneklerin birer anısıdır. Hıdırellez ve Nevruz Bayramlarında dilek ağaçları, dilek paraları, dilek mektupları gibi eski Türk gelenekleri İslam anlayışı ile ters düşmektedir.