Demans (Bunama) ve Alzheimer arasındaki fark nedir?
Yaşlılık dönemin belki de en tehlikeli hastalığı olan demans yani halk dilinde bunama hastalığı, dünyadaki başlıca ölüm nedenleri sıralamasında 5. sırada. Demans hastalığı aslında temeldeki hastalık iken bir çok kişi Alzhemier hastalığı ile karıştırır. Farkındalık açısından bu yazımızda Demans ve Alzheimer arasındaki ilişkiden bahsedeceğiz.
Demans (Bunama) ve Alzheimer arasındaki bağ
Dünya nüfusu gittikçe yaşlanıyor. 1950 yılında ortalama yaş beklentisi 46 iken 2015 yılında 71 yaşına çıktı. 2030 yılında beklentinin 80 ile 85 arasında olacağı tahmin ediliyor.
2017 yılının toplamına bakıldığında dünyada ölenlerin toplam sayısı 56 milyon kadar. Terör, doğal afet ve savaşlar en büyük ölüm nedenleri idi.
Bir önceki sene yani 2016 yılının sonuna bakıldığında ölüm nedenlerinin daha çok hangi hastalıklardan olduğunu görebiliyoruz. Ölüm sebeplerinin başında her 100 kişinin;
- 32,3’ü Kalp ve Damar hastalıkları,
- 16,3 ‘ü Kanser,
- 6,5’u solunum yolu hastalıkları,
- 5,8’i Diyabet,
- 4,4’ü Demans,
- 4,4’ü Alt solunum yolları enfeksiyonu,
- 3,2’si yenidoğan ölümleri,
- 3’ü İshal ve ishal bağlantılı hastalıklar,
- 2,5 trafik kazaları,
- 2,3 ‘ü karaciğer hastalıkları,
nedeniyle ölmüş olduğu IHME tarafından listelendi.
Görüldüğü üzere 5. sırada bulunan Demans çok sinsi ilerleyen bir hastalıktır. Halk arasında bunama olarak isimlendirilen demans, beyni etkileyen çok sayıda semptomu kapsayan bir çatı terimdir.
Demans hastalarında temel olarak düşünme becerisinde azalma, belleğinde zayıflama ve iletişiminde kopukluk görülür. Bu boğaz ağrısı gibi tanı değil, semptomdur; ama bu semptomlara hangi hastalılığın yol açtığı ileri araştırmalarda ortaya çıkar.
Dolayısıyla demans Alzheimer, Parkinson ve Huntington gibi hastalıkların yol açtığı bir sonuçtur. Demansın çaresi yoktur; ama bazı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkarsa hastada bazı düzelmeler meydana gelebilir.
Örneğin eğer demans bazı metabolik hastalıkların sonucu olarak çıkmışsa altta yatan nedenin tedavisiyle birlikte hastada belirgin bir iyileşme sağlanabilir.
Demans hastalrının % 70’ine Alzheimer tanısı konuyor
Alzheimer ise demansın en yaygın şeklidir, demans hastalarının % 70’ine Alzheimer tanısı konur.
Ancak kesin tanı hasta öldükten sonra otopsi sırasında konulsa da, doktorlar kabul edilebilir bir doğruluk payı ile hastalığı hasta sağken teşhis edebilir.
Alzheimer’da beyinde protein birikimlerine bağlı olarak plaka ve düğümler oluşur. Bu da hücreler arası iletişimi bozar. Beyin hücreleri öldükçe beyin fonksiyonları kaybolur ve zaman içinde beyin belirgin ölçüde küçülür.
İlk semptomlar daha ortada yokken bu hasarlar oluşmaya başlamıştır. Sempromlar ortaya çıktığında tedavi olanaksız hale gelmekle birlikte bazı semptomlar kısa süreli de olsa hafifletilebilir.
Alzheimer ve demans semptomlarından bazıları örtüşse de arada farklılıklar vardır.
Bu iki durumda da ortak belirtiler şunlardır:
- Düşünme yetisinde azalma,
- Bellek kaybı,
- İletişim bozukluğu,
Alzheimer semptomları ise şöyledir:
- Son olayları ve konuşmaları anımsamada zorluk,
- Çevresindeki olaylara karşı duyarsızlık,
- Depresyon,
- Yargı bozukluğu,
- Yönünü kaybetme,
- Olayları ve kişileri birbirine karıştırma,
- Davranış değişikliği,
- Hastalığın ilerleyen evrelerinde konuşmada, yutmada ve yürümede zorluk.
Demans ve Alzheimer hakkında geniş bilgi için aşağıdaki linkleri takip edebilirsiniz.