Diş protezi yerine kullanılacak diş tohumu ile dişlerimiz 3. kez çıkacak

Süt dişleri, ana dişler derken onlarda gittiğinde diş protezlerine sıra gelir. Fakat yeni gelişen tıbbi teknolojiler ile 3. kez dişlerin çıkabileceği görüldü. Yazımızda diş tohumu hakkında çalışmalardan bahsedeceğiz ve dişlerin tekrar nasıl çıkabileceğini göreceğiz.

Diş protezi yerine kullanılacak diş tohumu ile dişlerimiz 3. kez çıkacak

Köpekbalığı, timsah ve kemirgenlerde dişler zarar gördüğü zaman yenileri büyüyor, hatta yetişkinlikte bile. Oysa insanın dişleri düştüğünde implant veyahut da diş protezi şart oluyor. Bazı istisnalar dışında insanda yetişkinlik döneminde dökülen dişlerin yerine yenileri gelmez.

Fakat ender de olsa bazı insanlarda yetişkinlik döneminde bile yeni diş veya dişler çıkabiliyor.

Berlin Teknik Üniversitesi’nden Roland Lauster, bunun niçin böyle olduğunun henüz bilinmediğini ancak insan çenesinin, ömür boyu yeni dişlerin büyümesi için gerekli bilgilere sahip olduğunu düşünüyor. Lauster’e göre bunlar sadece uyarılmıyorlar. İkinci dişlerimiz oluştuğunda, çenemizin dış cilt tabakasında belli başlı öncü hücreler birikiyor.

Bu hücreler yoğunlaşarak bir tür diş tohumu oluşturuyorlar. Bu diş tohumu uyarı maddeler sayesinde çeneyle etkileşime
geçiyor ve diş gelişmeye başlıyor. Bu şekilde oluşan diş tomurcuğuyla, hücre türleri farklılaşarak diş minesi organına, diş kabarcığı ve diş kemerine dönüşür.

Bu dokular zaman içinde değişerek tüm bir diş olarak gelişiyorlar. Hangi dişin kesici diş veya azıcı diş olacağı bilgisiyse çene dokusundan geliyor. Süt dişlerinin düşmesinden sonra bu diş gelişimi insanda sadece bir kez yaşanıyor.

Bilim insanları insanlarda üçüncü kez diş gelişimi sağlayabilmek için çene üzerinde çalışmalar yaptılar. Bu amaçta çekilen yirmilik dişin içindeki pulpa hücrelerini ayrıştırdılar. Ve özel bir yetiştirme yöntemiyle bu hücreleri, kök hücre evresine geri dönüştürdüler. Bu şekilde bir hidrojel besleyici madde içinde yoğunlaşan öncü hücreler oluştu. Bunlara bir tür diş tohumu denebilir.

Bu hücre tohumu yirmi dört saat içinde 200-500 mikrometre büyüklüğünde bir diş kümesi olarak büyüdü. Sonuç olarak hücrelerin tıpkı normal diş oluşumunda olduğu gibi çeneyle etkileştiği ve diş gelişimini tetiklediği görüldü. “Yani insan dişi en azında laboratuvarda yeniden büyüyebiliyor” diyor uzmanlar. Tüm bu işlemin çenede de gerçeğe dönüştüğünü diğer araştırma grupları, hayvan deneyleriyle kanıtladılar.

Araştırmacılar çeneye aktarılan diş tohumunun gerçekten de tüm bir diş olarak büyüdüğünü söylüyorlar. Ancak diş tohumları embriyonik kök hücreleriyle oluşmuş.

Kaynak: Regrowing Teeth, Informationsdienst Wissenschaft, 24.07.2019

Ayrıca bakınız

• 2023 yılına kadar hayatımıza girecek 8 süper teknoloji ürünü