Dopamin deposu Bakla hangi hastalıklara karşı etkilidir? Baklanın yararları
Bakla, güneybatı Asya kökenli olup Akdeniz ve Türkiye coğrafyasını kapsayan, 10 bin yıllık eski bir bitkidir. Tarihe bakıldığında Mısır’da fakir halkın ana protein kaynaklı olarak yemeklerinde kullanmışlardır. Türkiye, bakla üretimi konusunda da ilk sıralardadır. Bir çok kişi baklanın ne olduğunu bilmemekte, yemeklerinden de habersizdir. Halbuki bakla içindeki bolca bulunan Dopamin, Parkinson hastaları için bulunmaz nimettir. Milli bitkimiz diyebileceğimiz Bakla hakkında, geniş bir yazı hazırladık. Bakla nedir? Bakla nerelerde yetişir? Baklanın kısa tarihçesi nedir? Baklanın içinde neler var? Bakla kaç kaloridir? Baklanın besin analizi nedir? Dopamin deposu Bakla hangi hastalıklara karşı etkilidir? Baklanın yararları nedir? Bakla zararlı mı? Bakla ne zaman ve nasıl yenmeli? Sorularına cevap vermeye çalışacağız.
Dopamin deposu Bakla hangi hastalıklara karşı etkilidir?
Yazımıza başlamadan önce dilerseniz Bakla hakkında kısa bilgiler verelim.
Bakla Nedir? Baklanın kısa tarihçesi nedir? Bakla nerelerde yetişir?
Baklagiller (Fabaceae) ailesine adını veren Bakla, hem yemlerde hemde gıda olarak kullanılabilen, üretimi yapılabilen tek yıllık bitkilerdendir. Fasülye, mercimek, nohut, börülce gibi bitkisel proteinlerce zengin olan Baklagiller grubunda olan Bakla kelime olarak Arapça’dan gelmiştir. Bakla kelimesi, Arapça’da yeşil ot anlamına gelmekte olup, Osmanlılarda yeşil ot demekten ziyade Arapça olarak Bakla demişlerdir. Fakat şimdiki Arapça’ya bakarsanız, “Ful” dendiğini de görebilirsiniz.
Tarihe bakıldığında Asya kıtasının güney batı kısmındaki bölgelerde Bakla yetiştirmesi 10 bin yıl öncesine kadar uzanmaktadır. Neolitik çağlarda, Ürdün, Suriye, Mısır ve Filistin bölgelerinde Baklanın izini görebiliyoruz. Ama bu bitkinin yabani olarak kök atası halen bitki bilimcilerce bulunamamıştır.
Akdeniz etrafındaki bir çok ülkede Bakla yetişebilmektedir. İspanya, İtalya, Libya, Tunus, Mısır, Türkiye, Suriye ve Güneybatı Asya ülkelerinin çoğunda Bakla yetiştirilir. Aynı zamanda Çin’de bakla üretiminde söz sahibidir.
Türkiye bakla üretimi konusunda şanslıdır. çiftçiler kışın ekimine başlar ve bahar ayları geldiğinde taze olarak hem gıda hemde yem için toplamaya başlarlar. Çok fazla baklayı sebze reyonlarında görünmez, pek bir rağbeti de olmadığındandır. Çiftçiler baklanın kökleri üzerinde oluşan yumruların toprağa azot yüklemesi yaptığı için bu bitkiyi severler.Bu yüzden çiçek açmadan toprağa yeşil gübre niyetiyle toplanır. Hasattan sonra da hayvanlara yem olarak da ayrılmaktadır. Yaprakları köşeli, uzun ve içi boştur. Beyaz renkli çıkan çiçekler, kendi kendini dölleyerek, bakla veya badıç denen meyvelerini meydana getirirler.
Badıçların içinde, taze fasülye gibi, irili ufaklı tohumlar bulunur. Bakla’nın Anadolu’da iri taneli yetişen türüne Kara Bakla denmektedir. Aynı zamanda İstanbul’da Sakız ve Arşın bakla çeşitlerinin de iç tohumları kalındır.
Baklanın içinde neler var? Bakla kaç kaloridir? Baklanın besin analizi nedir?
Bakla zengin bir karbonhidrat türü olarak lifleri olan bir sebzedir. Bitkisel protein bakımından zengin olan Bakla, demir, fosfor, kalsiyum, potasyum, A Vitamini, B1 Vitamini, B2 Vitamini, B6 Vitamini ve C Vitamini içermektedir.
Kalori bakımından çok düşük bir sebze olması, zayıflamak isteyenlerin diyetlerine eklemesi gerekmektedir. 100 gram taze bakla sadece 48 kaloridir. Vücudun yağ tabakasının azalmasına yardımcı olur. Yağların bağırsaktan emilimini önler. Kan şekerini düzenleyerek Şeker hastalarına destek olurken, diğer taraftan Antioksidan yönüyle bağışıklık sistemine destek olmaktadır.
Dopamin deposu Bakla hangi hastalıklara karşı etkilidir?
Parkinson hastaları için ciddi bir destek olan dopamin, baklanın içinde bolca bolunur. Parkinson hastaları bakla yediklerinde ellerinin titremesinin kesilmesinin sebebi de budur. Dopamin Parkinson hastalarında etkili olduğu için, kesinlikle Parkinson hastası kişiler, doktoruna sormadan Bakla tüketmemelidir. Çünkü aldıkları ilaçlarda da Dopamin olduğunu unutmamak gerekir.
Diyabet hastalarının kan şekeri kontrolü sıkıntılıdır. Bakla yiyerek, diyet listelerine ekleyerek, kan şekerini düzenleyebilirler.
İçeriğine baktığınız zaman ciddi bir Antioksidan olduğunu unutmamak gerekir.
İstanbul’da baklayı genelde düşük ekonomik seviyesi olan ailelerce tüketildiği bilinmektedir. Harika bir bitki olan Bakla, düşük bütçeli ailelerin besin ihtiyacını ciddi olarak karşılamaktadır.
Kabızlık çeken kişiler için içindeki zengin lifler sayesinde bulunmaz bir kaynaktır. Bağırsakların hareketini ciddi bir şekilde yararı olan lifler, kötü maddelerinde dışkı ile atılmasına katkıda bulunurlar. Probiyotikleri ciddi bir şekilde destekler.
Okumadan Geçme: Vücuda yararlı mikropları tanıyor musunuz? Yararlı bakteriler nelerdir?
Üst solunum yolu hastalıklarına çok yakalanan kişiler, öksürüklü hastalıklarda, bu bitkiyi tüketmesi gerekmektedir. Tanelerinde azot olması dayanıklılığı arttırmaktadır. Balgam söktüren bir bitkidir. Çünkü güçlü bir Antioksidandır. Bağışıklık sistemi düzgün çalışmasına yardımcı olur.
Dilerseniz Baklanın faydaları yada yararlarını listeleyim.
Baklanın faydaları | Baklanın yararları nelerdir?
- Bakla yiyerek, kanda oluşan plakları azaltarak, kötü kolesterol seviyesini düşürür.
- Bakla, kan şekerini düzenler.
- Zengin lif içeriği sayesinde kabızlık sorunları çekenlere yardımcı olabilir.
- Doktor kontrolünde Hemoroid ve kalınbağırsak sorunları yaşayanlar, beslenmelerine Bakla ekleyebilir.
- Deri hastalıklarında bakla tanelerinden yapılan ezme eskiden beri kullanılmaktadır.
- Parkinson hastalarına yardımcıdır.
- Antioksidan olması nedeniyle, hastalıklara ve yaşlanmaya bağlı sorunlarda etkilidir.
- Kalorisi düşük sebzeler grubunda olduğu için, dengeli beslenme diyetlerine eklenerek zayıflamaya yardımcı olabilir.
- İdrar yolu hastalıkları için, hem önleme hemde hastalık sürecinde yardımcı olabilir. Bakla çiçekleri infüzyon tipi demlenerek, böbrek taşı düşürme de kullanılmakta, tanelerini de dekoksiyon tipi kaynatarak, idrar söktürme özelliği bilinmektedir.
- Lumbago, romatizma, siyatik ve dolama şikayeti çekenlerin, doktorlarına sorarak beslenmesine ekleyebilir.
- Kuvvet sporları yapanlar, bitkisel proteinlerini bu ucuz bitkiden alabilir.
Bakla zararlı mı?
Baklanın içindeki bol dopamin, fazla tüketiminde Parkinson hastaları için olumsuz sonuçlar doğurabilir. Doktora danışmadan kullanılmamalıdır.
Bakla ne zaman yenmeli? Bakla nasıl yenmeli? Bakla nasıl saklanmalı?
Bahar zamanında taze bakla tüketebilirsiniz. Taze bakla kalori bakımından düşük olduğu için, zeytinyağlı taze fasülye gibi baklayı da aynı tipte tüketebilirsiniz.
Mevsimi dışında derin dondurucuda küçük paketler halinde dondurularak, yıl boyunca tüketebilirsiniz. Eğer derin dondurucunuz yoksa yada dolu ise, kuru bakla temin edebilirsiniz.
Ege ve Akdeniz bölgesinde bakla tanelerinden yapılan harika bir salata olan Fava’yı yemenizi ve yapmanızı tavsiye ederiz. Fava, baklanın tanelerinin haşlanıp, bu tanelerin ezilerek, zeytinyağlı ve dereotunun birleşmesi ile yapılan harika bir salatadır.
İstanbul’da da enginar ve taze bakla ile yapılan hafif bir zeytinyağlı yemeği de vardır.
Taze bakla tüketirken, eğer pişirerek yemek yapılıyorsa günlük tüketilmelidir. Fakat zeytinyağlı yaparak bir kaç gün boyunca buzdolabında saklayarak tüketebilirsiniz.
Kuru bakla tanelerini, kiler gibi yerlerde, ağzı kapalı cam şişelerde, güneş ışığı almayan yerlerde saklanmalıdır.