Amacı fiziksel, dijital ve biyolojik dünyaları birleştirip, yaşam, iş ve iletişim alışkanlıklarımızı kökünden değiştiren teknolojik bir devrim olan, 7’den 77’yi ilgilendiren Endüstri 4.0, 4. Endüstri Devrimi ya da 4. Sanayi Devrimi hakkında sizlere geniş bir yazı hazırladık. Dördüncü Sanayi Devrimi nedir? Dördüncü Sanayi Devrimi neden başladı? Dördüncü Sanayi Devrimini kim başlattı? Sanayi devrimleri nelerdir? Dördüncü Sanayi Devrimi yada Endüstri 4.0’ın amacı nedir? 4. Sanayi Devrimi etkileri, olumsuz ve olumlu yönleri nelerdir? 4. Sanayi Devrimi insanlara yararlı mı? sorularının cevaplarını vermeye çalışacağız.

Dördüncü Sanayi Devrimi nedir? 4. Endüstri Devrimi neden önemli?

2011 yılında Almanya’da yapılan Hannover Fuarı’nda ilk defa Endüstri 4.0, 4. Endüstri Devrimi ya da 4. Sanayi Devrimi terimleri kullanılmaya başlandı. terimi ilk olarak 2011 yılında Almanya Hannover Fuarı’nda kullanıldı.

2012 yılının ekim ayında 4. Sanayi Devrimi, Robert Bosch GmbH ve Henning Kagermann ortak olarak hazırlayarak Alman Federal Hükümeti’ne sunuldu.

2013 yılının 8 Nisan tarihinde yapılan Hannover Fuarı’nda bu ortak çalışma grubu Endüstri 4.0 raporunu tüm dünyaya tanıtmıştır.

4. Sanayi Devrimi böyle başladı. Fakat daha önceki sanayi devrimleri nelerdir? Önce onlara bir kısaca değinelim. Sonrasında Endüstri 4.0, 4. Endüstri Devrimi ya da 4. Sanayi Devrimi nedir? ona geçelim.

Dördüncü Sanayi Devrimi nedir? 4. Endüstri Devrimi neden önemli? | Artık bir çok şey bir tıklama ile kapıya gelmeye başlamadı mı?

Sanayi devrimleri nelerdir?

İlk Sanayi Devriminde, üretimin makinelerle yapılabilmesi için su ve buhar gücünden yararlanıldı. Su ve buhar gücünü daha elverişli kullanmak için mekanik tezgahların bulunmuştu.

İkinci Sanayi Devriminde seri üretime geçebilmek için elektrik enerjisi kullanıldı. Bunu ilk yapan ise Henry Ford’un üretim bandı idi. Geliştirdiği tasarım ve elektriğin seri üretimde kullanılması, üretimi tavan yapmıştı.

Üçüncü Sanayi Devriminde bilgi teknolojilerinden ve elektronikten yararlanılarak üretim otomatikleştirildi. 1970’li yıllarda birbirinden bağımsız çalışan mekanik ve elektronik teknolojileri birleşerek yerini dijital teknolojiye bıraktı. Bunu yapan ise programlanabilen makinelerin kullanılması yani o el değmeden yapan cihazlar. Günümüzde bu sanayi devrimini özellikle ülkemizde görmekteyiz.

Gelelim 21. yüzyılın altın devrimi olan Dördüncü Sanayi Devrimine. Dünyadaki tüm ülkeler Üçüncü Sanayi Devrimi’nden çıkarak Dördüncü Sanayi Devrimine girebilmek için çok hızlı hareket etmektedir. Bu kısaca bir endüstriyel bir strateji planıdır.

En önemli özelliği ise fiziksel, dijital ve biyolojik dünyaların sınırlarını ortadan kaldıran teknolojileri devreye sokmasıdır.

Geniş kapsamlı, karmaşık ve çok boyutlu olması nedeni ile Dördüncü Sanayi Devrimi, diğer endüstri evrelerine göre daha önce insanın tahmin edemeyeceği niteliklere sahip. Yani  ne ile karşılaşacağımızı daha tam olarak bilmiyoruz…

Önceki sanayi devrimleri, insan gücünü hayvan gücünden kurtardı, seri üretime olanak sağladı ve dijital yetenekleri milyarlarca insana ulaştırdı. Ancak bu Dördüncü Sanayi Devrimi, temelde farklıdır.

Dördüncü Sanayi Devrimi nedir? 4. Endüstri Devrimi neden önemli? | Sanayi Devrimleri

Endüstri 4.0, 4. Endüstri Devrimi ya da 4. Sanayi Devrimi neden gerekli?

Bugünkü dönüşümü, Üçüncü Sanayi Devrimi’nin yetersiz kalması ve artık ihtiyaçlara cevap verememesinin yanında ek olarak 4. Sanayi Devrimi ile Hız, kapsam ve sistemlerin etkisi olarak üç neden olabileceği görülüyor.

Halihazırdaki değişimler tarihte görülmemiş bir hızda gerçekleşiyor. Daha önceki sanayi devrimleriyle karşılaştırıldığında Dördüncüsü lineer değil, üstel bir trend izliyor.

Ayrıca tüm ülkeler bu devrimle beraber kendi sanayilerini modifiye ederek, yanlış olanları düzeltip sıfırdan bir başlangıç yapmak istiyor. Bu değişim ile milyarlarca insanla iletişim haline geçilebiliyor.

Ve bu sınırsız olasılıklar yapay zeka, robotik bilim, Nesnelerin İnterneti, (Internet of Things, kısaca IoT), sürücüsü olmayan hava, deniz yada kara araçları, 3-D printer, nanoteknoloji, biyoteknoloji, malzeme bilimi, enerji depolama ve kuantum bilgisayar teknolojisi ile katlanarak çoğalacak.

Şimdiden yapay zeka örneklerini çevremizde görebiliyoruz. Bu alanda son yıllarda akıl almaz gelişmeler yaşanıyor.

Mühendisler, tasarımcılar ve mimarlar bilgisayarla tasarım, malzeme mühendisliği, katmanlı üretim (additive manufacturing) ve sentetik biyolojiden yararlanarak mikroorganizmalar, vücudumuz, tükettiğimiz ürünler, hatta içinde yaşadığımız binalar arasında bir sembiyoz (ortak yaşama) oluşturuyor.

Şimdiden dijital dünya elimizin altında ve biz bunu kullanıyoruz. Mesela;

Taksi çağırmak, uçuş rezervasyonu yapmak, yeni ürün satın almak, ödeme yapmak, müzik dinlemek, film izlemek veya bilgisayar oyunu oynamak gibi işler artık uzaktan yapılabiliyor. 

Amazon firması dronlarla kargo siparişlerini yaparken, para ödemeden alışveriş yapılan market bile açtı.

Gelecekte teknolojik inovasyon, tedarikçiler açısından uzun vadede verimlilik sağlayacak. İletişim ve ulaştırma maliyetleri düşecek, lojistik ve tedarik zincirleri etkin hale gelecek, ticaret ucuzlayacak.

Bütün bunlar yeni pazarların açılmasını ve ekonomik büyümeyi sağlayacak.

Dördüncü Sanayi Devrimi nedir? 4. Endüstri Devrimi neden önemli? | 4. Sanayi Devrimi hayatımızı çok değiştirecek ve bir çok kişi buna alışamayabilir

İnsan emeğinin önemi kalmayacak mı?

Bu sanayi devrimi ile gelirler arasındaki uçurum büyümesi beklenen en doğal şey. Çünkü emekle çalışanların yerine robotik cihazlar ile sağlanacak.

Emekçiler için en iyi tarafı ise tehlikeli işler artık olmayacak. İş kazaları ve ölümleri son bulacak. Maden işçileri, inşaat işçileri gibi.

İş alımlarında kritik faktör ise insandaki yetenek olacak gibi görülüyor. Yani yeteneği düşük olanlar ile yeteneği yüksek olan insanların kazanacağı maaş arasında ciddi farklar gözükecek. Bu sosyal ayrımcılığın ve kaosun nedeni bile olabilir.

Bu iş en çok işin fikrini veren kişi ile işin sermayesini sağlayacak kişinin hoşuna gidecek. Başka bir deyişle inovasyon yapanlar, hissedarlar ve yatırımcılar karlı çıkacak.

Bu tip kazanımlar toplum içinde “Kazanan taraf herşeyin sahibi olacak” modelli bir ekonomiye zarar vereceği düşünülüyor.

Ayrıca sosyal medya üzerinden bilgi paylaşımı dinamikleri de huzursuzluğu arttıran bir unsur haline gelebilir. İdeal bir dünyada bilgi paylaşımı kültürler arası anlayışı ve kaynaşmayı hızlandırır.

Ancak aynı zamanda sapkın ideolojilerin yayılmasını da kolaylaştırır.

Endüstri 4.0, 4. Endüstri Devrimi ya da 4. Sanayi Devrimi yaşamı nasıl etkileyecek?

Bilişim Teknolojileri ile Endüstri sektörü birleşerek yeni nesil yazılım ve donanımlar ile maliyetler azalıp, daha ergononomik, daha az enerji tüketen, insanın can mal varlığı korunacak yeni cihazlar yada yazılımlar üretiliyor.

Dünyada tüm cihazların birbirleriyle internet protokolünün 6. sürümü IPv6 ile tek bir kimliğe bürünüp, iletişim haline geçebileceği cihazlar ve yazılımlar hedefleniyor.

Akıllı fabrikalar üretip, uzaktan kontrol edilen cihazlarla, üretim ve kalite artacak.

Daha öncede dediğimiz gibi kas gücü ile çalışan işçilerin sayısı azalacak. Fakat daha farklı meslekler çıkacak, yapılacak işin kalitesine göre kazanç şekillenecek.

Şimdiden çocukların bilişim eğitimini buna göre başlanmalıdır. İyi eğitimli bir nesli olan toplumların gelecek de zorluk çekmeyeceği görülüyor.

4. Sanayi Devrimi İş hayatı üzerindeki etkileri

Dördüncü Sanayi Devrimi’nin iş hayatının dört ana platformunda etkisi olacak

1. Müşteri beklentisi,
2. Ürün geliştirme,
3. İşbirliği ile yürütülen inovasyon
4. Örgütlenme şekli.

Bir kere tüketici ekonominin merkezinde olacak. Bu da müşterilere nasıl davranılması gerektiği konusunda köklü değişikliklerin yapılması anlamına gelecek.

Ayrıca dijital olanaklarla zenginleştirilecek mal ve hizmetlerin değeri artacak.

Özetleyecek olursak basit dijitalleşme döneminden (Üçüncü Sanayi Devrimi), akıllı digital teknolojilere  (Dördüncü Sanayi Devrimi) geçiş dönemi, şirketlerin geçmişlerini tekrar baştan ele alması gerekecek.

Yine de bazı temel unsurlar değişmeyecek:

“İş liderleri ve üst düzey yöneticiler değişen koşulları anlamaya çalışacak ve uyum sağlamak için hiç durmadan inovasyona yatırım yapmak zorunda kalacaklar.”

4. Sanayi Devrimi Devletleri nasıl etkileyecek?

Yeni teknolojiler ve digital platformlar ile  ülke vatandaşları hükümet yetkililerine seslerini hızlı ve rahat duyurabilecek. 3. Sanayi devriminde ülkemizde de kullanılan Bimer gibi sorgulama kanalı, 4. sanayi döneminde daha da hızlı olup, sonuçlar daha kolay alınacak.

Yani bir nevi vatandaş ve hükümet arasında karşılıklı kontrol mekanizması oluşabilecek. Politikalar artık vatandaşların görüşleri üzerinden gidecek.

Eğer değişen koşullara göre evrilemezlerse büyük sorunlarla karşılaşacaklar.

1970’li yıllardan sonra başlayan İkinci Sanayi döneminden evrimleşen kamu yönetimi sistemleri, tamamı lineer ve mekanik bir yapıda olup, başka bir tabir ile “tepeden inme” tarzındaydı.

Ne var ki böyle bir yaklaşım artık geçerli değil. Dördüncü Sanayi Devrimi’nin hızını ve kapsamını göz önüne aldığımızda
yasamadan ve denetlemeden sorumlu yetkililerin bu hıza tam olarak ayak uyduramadığını görüyoruz.

Peki hükümetler vatandaşlarının çıkarlarını gözetirken, teknolojik gelişmeleri nasıl destekleyecekler?

Tabi ki bilgi teknoloji alt yapısını sağlamlaştırmak ve yeni donanımlara sahip olmalılar. Hükümetin hem iş hayatına hemde sosyal kurumlara yakın olması da gerekmektedir.

4. Sanayi Devrimi insanları nasıl etkileyecek? Olumlu ve olumsuz etkileri nelerdir?

Dördüncü Sanayi Devrimi ile yapılan iş değil, kişilikler de değişecek. Yapılabilen her yetenek kimliğe işleneceği için bir çok kişinin cv’sine rahatça görülebilecek. Artık daha da açık bir kimlik yapısı ortaya çıkacak.

Özel yaşam algımızı, mülkiyet haklarımızı, tüketim alışkanlıklarımızı, tatil kavramını, yeni insanlarla tanışma tarzımızı ve ilişkileri geliştirme yaklaşımımızı farklı bir noktaya taşıyacak. Bu liste hayal gücümüzün izin verdiği ölçüde uzayabilir.

Akıllı telefonlar bu yönde yalnızca bir başlangıç. Sürekli olarak web’e bağlı olmak anlamlı bir sohbeti gereksiz kılabilir. Yeni bilgi teknolojilerinin yarattığı en büyük tehlike mahremiyetin sonunu getirmesi.

Bunun ne denli önemli olduğunu bildiğimiz halde özel bilgilerimizi sürekli olarak paylaşıyoruz. Özel verilerimiz üzerindeki
kontrolü yitiyor olmamız gelecekle ilgili kaygıları her gün biraz daha arttırıyor.

Dünya Ekonomik Forumu’nun Kurucusu ve İcra Kurulu Başkanı Profesör Klaus Schwab, kırk yılı aşkın süredir küresel ilişkilerin merkezinde çok iyi bir gözlemci olarak, Dördüncü Endüstri Devrimi adlı kitabında araştırdığı, yaşadığımız, çalıştığımız ve birbirimizle ilişki kurma biçimimizi temelde değiştiren bir devrimin başlangıcında olduğumuza inanıyor .

Ayrıca Bakınız

• İnsanların Konforu İçin Teknoloji Neler Sağlar? Nesnelerin İnterneti Nedir?
• Dijital deneyimler nereye varacak? Dönüşümlerin geleceği nasıl olacak?

Kaynaklar ve Dış Bağlantılar

• Klaus Schwab | The Fourth Industrial Revolution | Kitabın tanıtımı için PDF formatı
• Reyhan Oksay | www.weforum.org/agenda/2016/01/the-fourth-industrial-revolution-what-it-means-and-how-to-respond