Dünyanın çekirdeğinde neler oluyor?

Dünyanın gizemleri listesinde bilim insanlarının en çok dikkatini çeken Dünyanın çekirdeği sırlarla dolu bir yer.  Bilim insanları son araştırmasında elde ettikleri verileri topladığında dünyanın merkezinde kar yağışına benzeyen türden bir oluşumu görüntülediler.

Dünyanın çekirdeğinde  neler oluyor?

Dünyanın çekirdeği hala bilmecelerle dolu. Gerçi iç çekirdeğinin katı, dıştakinin sıvı olduğu ve her ikisinin az nikelli demirden oluştuğu biliniyor. Fakat katı çekirdeğin ne ısı iletkenliği ne de yaşı kesin olarak belirlenememişti. Dış çekirdekte manyetik alan için önemli olan akımlar da haritalandırılamamıştı.

Dünyanın gizemleri listesine yeni eklenecek, gezegenimizin yeni bir sürpriz özelliğini Sechuan Üniversitesi’nden Youjun Zhang ve ekibi buldu. Araştırmacılar sismik verilerin ve bir jeofiziksel modelin yardımıyla, dış çekirdeğin 280 km altındaki deprem dalgalarının niçin olması gerekenden daha kuvvetli bir şekilde frenlendiğini incelediler.

Ayrıca bu bölgedeki dalga hızının batı ve doğu yarımküre arasında farklılık gösterdiği tespit edildi. Bunun açıklaması ise şöyle: Anlaşıldığı üzere dış ve iç çekirdek arasındaki sınırda bir tür ”kar” yağıyor. Bu “kar” bir demir alaşımının kristalimsi tanelerinden oluşuyor. Tuhaf bir durum bu.

Texas Üniversitesi’nden Nick Dygert dış çekirdekte yüzlerce kilometre yükseklikten iç çekirdeğe yağan kristaller olduğunu söylüyor. Dış çekirdeğin alt kısmındaki malzemenin yüzde 15’i bu demir “kar”ından oluşuyor olabilir. İç ve dış yer çekirdeği arasındaki sınır, yarı çamurlu ve yarı kabarık bir geçiş tabakasını meydana getiriyor ki bu yeryüzündeki düzensiz kar örtüsüyle de karşılaştırılabilir.

Yer çekirdeğindeki bu kızgın, demir içerikli kar yığını 310 km yüksekliğinde bir “tepe” oluşturuyor. İç yer çekirdeğinin yüzeyi düzgün bir sınır değil. Araştırmacıların düşüncelerine göre bu “kar tabakası” yer çekirdeğindeki deprem dalgalarının tuhaf davranışları için şimdiye kadarki en iyi açıklamayı getiriyor. Geçiş tabakasının yarı katı ve yarı sıvı yapısı sismik dalgaları frenliyor. Doğu ve Batı yarısında farklı yükseklikte biriken “kar tepeleri” de aynı zamanda yarım küreler arasındaki tutarsızlığa neden oluyorlar.

Kaynak: Scientists find iron ‘snov’ in Earth’s core, Science.

Ayrıca bakınız

• Dünyanın iç çekirdeğindeki kayıp elementin silikon olduğunu keşfettiler!
• Lav nedir? Lav nasıl oluşur?