Neden elma yemeliyiz? Elmanın faydaları ve zararları nelerdir?
Dünyanın bir çok toplumunda “Her gün bir elma doktoru uzak tutar” söyleminin farklı versiyonlarını duyarsınız. İçlerinde “Yatmadan önce bir elma yemek, doktorları bir lokma ekmeğe muhtaç eder” eski bir İngiliz atasözü belki de en ilginç ve komik olanıdır. Dünyanın her yerinde efsane olmuş Elma, yüzyıllardır bir çok hekimin dikkatini çekmiştir. Bu yazımızda elmanın kısa tarihçesini, elmanın nerelerde yetiştiğini, elmanın içindeki besin ögelerini ve doğal ilaçlardan biri olmasını sağlayan önemli özelliklerinden bahsedeceğiz. Ayrıca Neden elma yemeliyiz? Elmanın faydaları nelerdir? Elmanın zararları nelerdir? Elma zayıflatır mı? Elma Kalp sağlığına etki eder mi? Elma diyabet hastalarına fayda eder mi? Elma beyin sağlığına etki eder mi? Elma nasıl almalıyız? Elmayı nasıl tüketmeliyiz? Elmayı nasıl saklamalıyız? sorularının cevabını da vermeye çalışacağız.
Neden elma yemeliyiz? Elmanın faydaları ve zararları nelerdir?
Elma deyince akla Apple gelir yani o meşhur ısırılmış elma logosu olan teknoloji üreten dünyanın bir numaralı ismi gelir. Aslında Apple logosu, Alan Turing adındaki Yapay Zekanın babası ve İngiliz dahinin ölürken başucunda kalan ısırılmış elmadan geldiğini biliyor muydunuz?
Gülgiller ailesinin bir ferdi olan Elma, dünya genelinde 7500 çeşidi bulunmaktadır. 100 kadarı ABD’de ticari olarak yetişmektedir. Dünya genelinde en çok tutulan çeşitlerinden bazıları kırmızı, golden, granny smith, fiji, mcintosh ve romadır. Türkiye’de genelde kırmızı, sarı ve yeşil elma olarak 3 çeşit altında görebiliriz.
Elmanın tarihçesine kısaca baktığımızda ilk defa Milattan Önce 6500 yılında, Hazar ve Karadeniz arasındaki bölgede ortaya çıktığı görülüyor. Antik Yunan döneminin ve sonrası Romalıların en çok tükettikleri meyvelerden biridir. Avrupa’ya taşınması ise Romalılar döneminde olmuştur. Romalılar İngiltere’ye elmayı taşımışlar ve oradan da Amerika’ya taşınmıştır. Kuzey Amerika elma ile tanıştıktan sonra hızlı üretime geçmiş. Şu anda Amerikalıların yılda 10 kilogram elma tükettikleri hesaplanmıştır.
Elma Türkiye’de yetişen bir meyvedir. Ama dünya genelinde en çok üretim yapan Çin’dir. Çin’i takip eden ülkeleri sıralarsak, ABD, Türkiye, Polonya ve İtalya’dır. ABD’nin 50 eyaletinin 35’inde ticari olarak üretilen Elma, Washington ve New York eyaletlerinde ilk sıralardadır.
Neden elma yemeliyiz?
Elma yerken kesinlikle çekirdeği dışında kalan tüm bölümleri yenmelidir. Elmanın içindeki C vitamini değerinin yüzde ellisi kabuğunun ardındadır. Lif içeriğinin üçte ikisi ve antioksidan içeriğinin neredeyse tümü elmanın kabuğundadır. Yüksek lifli meyveler hem çözünebilir hemde çözünemeyen lif kaynağıdır. Elmanın kabuğu Lif içeriğinin üçte ikisi ve antioksidanlar bakımından en zengin bölümüdür. Elmanın içindeki antioksidanların neredeyse hepsi kabuğundadır diyebiliriz.
Elma, fenil (klorojenik asit ve kateşin), beta-karotenoit, ploridzin ve kuersetini de içeren (kanserle savaşma ve kalp hastalıklarına karşı rol oynayabilecek) flavonoitler gibi karotenoitler bakımından zengin bir fitokimyasal kaynağıdır.
Fitokimyasallar grubuna giren Elma, doğal ilaç olarak uzun süredir kullanılmaktadır. Elmanın karın ağrısına iyi geldiğine inanılır ve kabızlığı önlemek için yenir. Elmadan elde edilen sirkenin mide ekşimesini geçirdiği söylenir.
Günde 2 elmanın kalp hastalıklarına karşı etkili olduğu bilimsel araştırmalarda konu olmuştur. Araştırmaya göre günlük beslenmeye 10 gram lif eklendiğinde, kalp hastalıklarında yüzde 14 düştüğü gözlemlenmiştir. Orta büyüklükte bir elmanın yaklaşık olarak 5 gram lif barındırdığı görülmektedir.
Elma kalp sağlığı için neden önemli?
Kalp hastalığı riski olan erkekler üzerinde yapılan araştırmada da benzer bir sonuç çıkmıştır. 5 yıl boyunca kalp hastalıklarına yakalanma riski olan erkeklere her gün yedirilen elma kabuğu ile kalp hastalıkları riski gerilemiştir. Elma kabuğundaki flavonoit ve antioksidan bakımında çokça zengin olduğunu unutmamak gerekir. Fakat ülkemizde elma kabuğu genelde soyularak atılır. Elma kabuğu genelde elmanın üretimi sırasında tarım ilacının kalıntılarını barındırdığı ve yıkansa da bunların çıkmayacağı söylenmektedir. Bunun için kabuğu ile yenen elmaları sirkeli suyun içinde yıkadıktan sonra ve temiz bir peçete ile kurulayıp, yiyebilirsiniz.
Elma Kanseri engeller mi?
Fareler üzerinde yapılan çalışmada ne kadar çok elma tüketirse o kadar meme kanserine ait tümörlerin gelişmediği gözlemlendi. Bir insan hücresi üzerinde yapılan çalışmaya göre, elmanın kanser hücrelerinin meydana gelmesine neden olan işaretleri yok edip, hücreleri koruyabileceği gözlemlendi. İnsana ait Kolon kanseri hücreleri üzerinde yapılan bir çalışmada, elmanın içindeki flavonoitlerin kanserli hücrelerin gelişimini engellediği görüldü.
Elma ile kilo verilir mi?
Zayıflama ürünleri sektörünün bir ara en önemli malzemesi olan elma-krom zayıflama hapları ile çokça bunun reklamı yapıldı. Fakat daha sonra bu tip ürünlerin içinde farklı kimyasallar ekleyip, elma ile alakası olmayan haplar olduğu açıklandı ve yasaklandı. Bir çok kişi bu haplarla zayıflamış olabilir ama bıraktıkları andan sonra daha da kilo aldıkları gözlemlendi. Halbuki doğal elma alıp, düşük kalorili diyet yapıp, kilo vermeyi sağlar desek yalan olmaz.
Rio de Janeiro Eyalet Üniversitesi’nin araştırması da bunu destekliyor. Düşük kalorili bir diyete, günde 3 elma ekleyen fazla kilolu kadınların, elma yemeyen kadınlara göre daha çok kilo verdiği gözlemlendi. Bol lifli yiyecekler grubuna giren Elmanın özellikle yeşil ve ekşi olanını seçin.
Elma Beyin sağlığını etkiler mi?
2005 yılına ait bir hayvan deneyi, elmalı ürünleri yemenin, hafıza kaybınıarttıran hücresel hasar karşı korunmaya yardımcı olduğu belirlenmişti.
Farelerle yapılan başka bir araştırmada, beslenmelerine elma suyu konsantresi eklendi. Elma suyu konsantresinin, beyin dokusundaki oksidatif hasarı düşürdüğü, algılama da ise performansı yükselttiği gözlemlendi.
Elma diyabetli kişilere fayda eder mi?
Diyabetli hastaların elma tükettiklerinde kan şekerinde daha az artış olduğu gözlemlendi. Elmanın içindeki çözünebilir lif içeriğinden olduğundan, diyabetli hastaların doktorlarına danışarak elma tüketmesi gerekmektedir.
Elmanın zararları nelerdir?
Fazla elma yemenin fazla meyve şekeri alacağınızı düşünürsek kilo almanızı sağlayabilir. Bunun haricinde elmanın herhangi bir zararı şu an için yoktur.
Okumadan Geçme: Elma sirkesi cilt temizliğinde kullanılabilir mi? Elma Sirkesinin Faydaları
Elma nasıl alınır? Elma seçerken neye dikkat etmeli? Elma nasıl saklanmalı?
Elma alırken sıkı, sert, çürüksüz, kabuğu parlak olanlarından seçiniz. Bazı satıcılar elmayı satarken sakladıkları soğutma dolabından çıkarıp sunmaktadır. Bu tip elmalar çok fazla beklediğinden içi saman gibidir. Bu tip elmalar çürüme evresine girmiş demektir.
Elmayı satın aldıktan sonra buzdolabında saklamanız gerekmektedir. Çünkü elma oda sıcaklığında ortalama 7 kat daha hızlı olgunlaşır. Eğer elma çürük yada bozulma evresine girerse, çevresindeki yiyecekleri de bozmaya başlar. Bunun sebebi ise, elmanın bozulmayı hızlandıran bir gaz yaymasından kaynaklanmaktadır.
Elma nasıl yenmeli?
Elmayı kestikten sonra tüketmek gerekir. İçindeki C vitamini hava ile temas yaptığında kararmaya başlar.Kararmasını önlemek için üstüne biraz limon sıkmanız yeterli. Limon yoksa portakal da sıkabilirsiniz.
Elmayı taze olarak salatalara atılabilir, smothie yapabilir, rendeleyererek üzerine hafif tarçın atarak sabah kahvaltısı da yapabilirsiniz. Salatalarda kullanmak istiyorsanız, kırmızı, golden ve fiji türlerini seçiniz.
Elma özellikle kek ve turtaların vazgeçilmezidir. Yada elma sosu içinde tercih edilir.
Eğer diyet yapıyorsanız ve çanının tatlı çekiyorsa, Elmayı folyo kağıdına sarıp, 15 dakika fırınlayarak harika bir doğal tatlı elde edebilirsiniz. Özellikle Golden, granny smith ve roma türündeki elma çeşitleri en ideal olanlarıdır.