İstanbul °C
Güneş fırtınaları dünyaya nasıl zarar verir?
Güneş fırtınası deyip geçmeyin gerçekten de önemsenecek kadar dünyadaki yaşama zarar verebiliyor. Bilim insanları güneş fırtınaları tehditine karşı çözüm arıyor. Güneşin dünyaya etkileri listesindeki güneş fırtınasına karşı ne gibi koruma sağlanabilir?
Güneş fırtınaları dünyaya nasıl zarar verir?
Güneş enerjisi dünyaya hayat veriyor. Güneşin bize ulaşan ışığı sayesinde yaşam devam ediyor. Fakat bazen güneşin üzerindeki anormal derecedeki patlamalar sonucu oluşan fırtınalar, dünyaya kadar etki bırakabiliyor.
Carrington Olayı olarak bilinen 1859’daki güneş fırtınasının dünyaya önemli jeomanyetik etkileri olmuştu. Kuzey Işıkları’nı Küba gibi uzak bölgelerde görülebilir hale getiren bu güneş fırtınası telgraf hatlarını da etkilemiş, operatörler ekipmanlardan kıvılcımlar çıktığını bildirmişlerdi.
O dönemde hayatı pek etkilemeyen bu olayın bugün gerçekleşmesi durumunda şehir merkezlerinde elektrik kesintileri olabilir, GPS ve uydu iletişimlerini riske atabilir.
Bu nedenle, 100-200 yılda bir olabileceği belirtilen bu tür güneş fırtınaları için bir erken uyarı sistemine sahip olmak güç ünitelerinin korunması ve iletişimin sağlanmasına yönelik tedbirlerin alınabilmesi açısından önem taşıyor.
Mevcut durumda, güneşteki rüzgar ve plazma hareketliliğini gözlemleyerek dünyayı etkileyebilecek bir güneş fırtınasından birkaç saat ila birkaç gün öncesinde haberdar olabiliyoruz fakat güneşin bütününün görüntüsüne sürekli olarak sahip değiliz ve görünmeyen kısımda oluşabilecek tehlikeler de var.
Güneş fırtınalarına karşı neler yapılıyor?
Avrupa Uzay Ajansı (ESA) tarafından planlaması yapılan, güneşin tamamının görüntüsünü kesintisiz olarak almaya yönelik uzay görevi bu durumu değiştirebilir. Lagrange görevi olarak adlandırılan proje, ismini uydunun konuşlanacağı 5. Lagrange noktasından alıyor.
Güneş fırtınalarını gözlemlemekle görevlendirilecek uydunun bu fırtınalara karşı dayanaklı olması gerekiyor. Mevcut uzay araçlarının zorlu koşullarda kendilerini güvenli moda alarak faaliyetlerine ara verdiklerini belirten Kraft, planladıkları uydunun her durumda etkin halde olmasının gerekeceğini ve bu amaçla Carrington Olayı’ndakinden daha güçlü güneş fırtınalarına dayanmasını sağlayacak bir koruma sistemi geliştirmekte olduklarını ifade ediyor.
Uzay aracının, zorlu koşullarda da görevine devam edebilmesi için görüntüde bozulmaya neden olan yüklü partikülleri tespit edip silmesi de gerekecek ve bu işlem için yapay zeka kullanılması planlanıyor.
Henüz erken aşamalarında olan bu uzay görevi tasarısının teknik planı, diğer ESA çalışmaları ile birlikte Kasım ayında onaya sunulacak. Görevin onaylanması durumunda uçuşun 2025’te gerçekleşmesi öngörülüyor.
Faal durumdaki gözlem uydularından önemli bir kısmının birkaç yıl içinde ömrünü dolduracak olması Lagrange görevinin zamanlamasını daha da önemli hale getirmekte.
Almanya ve İngiltere’nin de aralarında bulunduğu ülkelerin projeyi desteklendiğine dair açıklamalar olduğunu belirten Kraft, onayın verileceğine dair umutlu.
Ayrıca bakınız
BENZER KONULAR
YORUMLAR
