İklim değişikliği okyanusları oksijensiz bırakıyor!

Oksijen sadece su üstü canlılar için değil, su altındaki canlıların da hayatını devam ettirmesi için gerekli. Yapılan araştırmalara göre iklim değişikliği sonucu oksijeni azalan su altı bölgelerindeki canlıların görme yeteneklerini kaybettikleri görüldü. Küresel ısınma ve İklim değişikliği okyanusları oksijensiz bırakıyor. Oksijensiz kalan su altı canlıları nasıl kör oluyor? Savunmasız kalan bu canlılar hayatta kalabilir mi? Okyanuslar oksijen kaynakları mı? sorularının cevabı için okumaya devam edin.

İklim değişikliği okyanusları oksijensiz bırakıyor!

Işık parçacıklarının görsel bilgiye dönüşmesi çok karmaşık bir süreçtir. Görme işleminin başarıyla tamamlanabilmesi için vücudun oksijene ihtiyacı vardır. Bu, kara canlıları için geçerli olduğu kadar suda yaşayanlar için de geçerlidir.

24 Nisan’da Journal of Experimental Biology’de yayınlanan bir araştırmaya göre, Mürekkepbalığı, Yengeç ve Ahtapot gibi deniz omurgasızlarının görme duyusu için oksijen oranı sanıldığından çok daha önemli.

30 dakikalık bir oksijensizlik bile zarar veriyor

Bilim insanlarının 4 deniz canlısına ait larvaların (iki yengeç, bir mürekkepbalığı, bir ahtapot) üzerinde yapmış olduğu araştırma, 30 dakika boyunca oksijen oranı düşürülmüş bir ortamda tutulan hayvanların retinadaki faaliyetlerinde ciddi bir düşüş olduğunu gösterdi.

Bazı türler için, oksijen seviyesindeki en ufak bir düşüş bile anlık görüş kaybına yol açabiliyor. Eğer oksijensizlik devam ederse kaçınılmaz olarak körlük baş gösteriyor.

Araştırmayı yürüten Lillian McCormick, yiyecek peşinde koşarken okyanusun oksijene doymuş yüzeyi ile oksijen açlığı çeken derin bölgeleri arasında gezinen bu türlerin, günlük yaşamlarında görme duyularında sorunlar yaşadığını düşünüyor.

Okyanuslardaki iklim değişikliği bir sonucu olarak oksijen seviyesi düşmesi, bu hayvanlar yoğun risk altında kalıyor.

Dikey göçte oksijensizlik kaçınılmaz

McCormick ve ekibi, mürekkepbalığı (Doryteuthis opalescens), iki benekli ahtapot (Octopus bi maculatus), kırmızı yengeç (Pleuroncodes planipes) ve zarif kaya yengecinin (Pleuroncodes planipes) larvalarını inceledi. Bu türler Pasifik Okyanusu’nda yaşıyor ve geceleri beslenmek için su yüzeyine çıkıyor, gündüzleri ise güneşten ve diğer yırtıcılardan saklanmak için okyanusun derinliklerine dalıp gidiyorlar. Bu rutinlerine dikey göç deniyor.

Dikey göç esnasında sudaki oksijen oranı önemli ölçüde değişiyor. Suyun ve havanın buluştuğu yüzey oksijenle doluyken, 50 metrenin altına inildiğinde oksijen oldukça azalıyor. Bu oksijen değişikliğinin hayvanların görüşünü etkileyip etkilemediğini anlamak için McMormick, larvaların gözlerine 4 mm’yi geçmeyen minik elektrotlar yerleştirdi. Bu elektrotlar EKG gibi çalışmakla birlikte kalp yerine gözlerindeki elektriksel etkinliği ölçtü; retinanın ışığa verdiği her tepkiyi kaydetti.

Kalıcı değil

Daha sonra bu larvalar, oksijen oranı giderek düşürülen bir su havuzuna konuldu ve üzerlerine parlak ışık tutuldu. 30 dakika sonra oksijen oranı %100 artırıldı. Bu değişikliğin, hayvanların hepsinin görme yeteneğini yok ettiği gözlemlendi.

Her bir larvanın retina hareketi %60 ve %100 azalmıştı. Özellikle mürekkepbalığı ve yengecin, oksijen oranı düşürülmeye başlandığı anda görme duyularını kaybettiği ortaya çıktı. McMormick, neyse ki bu durumun kalıcı olmadığını ve bir saat içinde bu yeteneklerini geri kazandıklarını belirtti.

Suyun içinde kör olmak

Görüş zayıflığı ışığın çok az olduğu derinliklerde önemsiz olabilir fakat yüzeye yakın yerlerde oksijen azalması yaşanırsa hayvanlar gafil avlanabilirler.

McMormick, risk altındaki hayvanların bu durumdan kaçınmak için okyanusun bol oksijenleri alanlarına doğru yüzdüğünü söyledi. Fakat, hızlıca değişen iklim, bu türlerin adapte olmasını zorlaştırıyor.

2017’de Nature’da yayınlanan bir çalışmaya göre okyanuslardaki oksijen seviyesi son 50 yıl içinde %2 oranında azaldı. Bu azalmanın 2100 yılında %7’ye çıkması bekleniyor.

Isınmadan kaynaklanan oksijensizleşme, rüzgâr ve su sirkülasyon örüntüleri gibi doğa olaylarının etkisiyle hayvanları en ihtiyaç duydukları anda savunmasız bırakabilir. Beslenmek için yüzeye çıksalar dahi, görme yetenekleri zayıflamış olacağından, avlanamaz ve yırtıcılara av olmaktan kurtulamazlar.

Ayrıca bakınız

• İklim değişikliği oksijen kaynağımız okyanusları öldürüyor