İnsan beynine ait genler maymunlara yerleştirilirse ne olur?

Maymunlar cehennemi film serisini izlemişsinizdir. Maymunlar üzerinde yapılan genetik çalışmaların ilerlemesi ve sonrasında maymunların özgürleşme ile insanlara karşı savaş başlatması ile ilerleyen fantastik filmlerden biri. Fakat artık bu film konusu gerçek oldu. Çinliler insan beynine ait genleri, maymunlara yerleştirdi. İnsan beynine ait genler maymunlara yerleştirilirse ne olur? Bilim insanları neden gen transferi ve gen değiştirme yapmak istiyor? soruların cevabı için okumaya devam ediniz.

İnsan beynine ait genler maymunlara yerleştirilirse ne olur?

Çinli bilim insanları, insan beynine ait genlerini maymunlara yerleştirerek maymunların daha akıllı olabileceğini gözlemlediler. Bu çalışmayla birlikte bir etik tartışması daha başladı.

Beyin büyüklüğü ve bilişsel beceriler, insanın evrimi sırasında değişen en çarpıcı özellikler olarak biliniyor.

Buna rağmen, insana özgü bu değişikliklerin altında yatan genetik mekanizmalar belirsizliğini koruyor. National Science Review’da yayınlanan bir çalışmada yer alan ifadeye göre, bu muammayı çözebilmek adına beyin gelişimi için önemli bir gen olan MCPH1, 11 transgenik rhesus maymununa (8 birinci nesil ve 3 ikinci nesil) yerleştirildi.

Birçok üniversitenin iş birliğiyle düzenlenen ve güneybatı Çin’deki Kunming Zooloji Enstitüsü tarafından yürütülen araştırmanın, insan zekâsına yönelik evrimsel sürece daha fazla ışık tutması amaçlandı. Ve çalışmanın sonunda transgenik maymunların, herhangi bir değişiklik yapılmayan maymunlara göre beyinsel gelişimlerinde zekâya yönelik olumlu etki
gösterdiği gözlemlendi.

Üzerinde çalışılan maymunların, davranış ve fizyoloji analizleri sonucunda, kontrol grubuna kıyasla kısa süreli hafızada gelişim ve daha hızlı reaksiyon süresi ile daha “insan benzeri” gelişim gösterdiği öne sürüldü. Sunulan verilerin, transgenik bir maymun modelini kullanarak insan beyninin genetik temelini deneysel olarak sorgulayan ilk girişimi temsil ettiği de ifade edildi.

Böylelikle bilim insanları, tarihte ilk defa maymun beynini daha “insancıl” hale getirmek için gen düzenleme tekniklerini kullanmış oldu. Ancak bu deneyler etik tartışmalarını bir kere daha gündeme getirdi.

Bilim dünyası ikiye ayrıldı

İnsan genlerini, maymunların beynine yerleştirerek gelişmiş bilişsel işlevler ortaya çıkaran Çinli araştırmacı, bilim topluluğunu ikiye bölen deneyini savundu.

Çin Bilimler Akademisi Kunming Zooloji Enstitüsü’nden önde gelen araştırmacılardan Su Bing, deneylerin üniversitenin etik kurulu tarafından gözden geçirildiğini ve çalışma sırasında uluslararası hayvan hakları standartlarını takip ettiğini söyledi.

Bing, CNN’e gönderdiği bir e-postada, “Bu tür temel araştırmalar, uzun vadede anormal beyin gelişiminin neden olduğu insan beyni hastalıklarının (otizm gibi) etiyolojisi ve tedavisinin analizi için değerli bilgiler sağlayacaktır.” ifadelerini kullandı.

Ancak, maymunlar ve maymunlar üzerindeki transgenik deneylerin etiğini uzun süredir tartışan bilim insanları, bu konuya bir hayli şüpheci yaklaşıyor.

“Çok riskli”

Su’nun MCPH1 geninin kopyalarını 11 rhesus maymuna başarıyla implante etmesi, bir dizi Batılı bilim insanı tarafından eleştirildi.

Colorado Üniversitesi genetikçisi James Sikela’da bunlardan biri. Sikela, atılan bu adım için “çok riskli bir yol” nitelendirmesi yaptı.

Sikela ve meslektaşları, 2010 yılında yayınlanan bir bildiride, primatlar üzerindeki transgenik deneylerin karmaşık etik meseleler doğurduğunu ve gelişmiş primatların daha fazla sömürü ve zarar riski altında olacağını
savunmuştu.

M.I.T Technology Review’da yer alan makalede ise Colorado Üniversitesi’nden biyoetikçi Jacqueline Glover, deneyi, maymunların insanlara karşı geldiği bilim kurgu-distopya filmi “Planet of the Apes” ile karşılaştırdı. Glover  “Onları insanlaştırmak, onlara zarar vermektir. Nerede yaşayacaklar ve ne yapacaklar? Herhangi bir bağlamda anlamlı bir hayata sahip olamayacak bir varlık yaratmayın.”eleştirisinde bulundu.

Ancak Çinli bilim adamı Su, özellikle Sikela’yı iki yüzlülük ve umursamazlıkla suçlayarak, projenin haksız bir şekilde eleştirildiği ve Çinli bilim insanlarının araştırmalarının “klişelerle” değerlendirildiği yorumunda bulundu. Su ayrıca, “insan beyninin evriminin genetik mekanizmasını araştırmak doğa bilimlerinde önemli bir konudur ve araştırmamıza devam edeceğiz” dedi.

Ayrıca bakınız

• Gen nedir? İnsanda kaç gen var? Gen sayısı neden değişiyor?