Ivan Petrovic Pavlov kimdir? Pavlov’un köpekleri üzerinde yaptığı deneyler

Ivan Petrovic Pavlov köpekler üzerine yaptığı sosyoloji ve psikoloji deneyleri ardından, acıda olasa köpeklerin midesi ve salyası üzerine yaptığı bilimsel çalışma ile Nodel ödülü almıştır. Ivan Petrovic Pavlov kimdir? Pavlov’un köpekleri üzerinde yaptığı deneyler ile Pavlov’un köpekleri . 

Ivan Petrovic Pavlov kimdir?

14 eylül 1849 yılında Rusya’nın Ryazan kentinde dünyaya gelmiş, Ryazan Dini Okuluna kayıt olmuş ancak buradaki eğitimini yarıda bırakarak Saint Petersburg Üniversitesi’ne kayıt olmuştur.

1890’lı yıllarda her ne kadar biz fizyolojist olsa da psikoloji ve sosyoloji alanlarında köpekleri denek olarak kullanmış ve Klasik koşullanma ile başlayan ve Edimsel koşullanma ile devam eden bir bilim yolu çizmiştir. Daha sonraki çalışmalarıyla da Nobel ödülleri kazanan ve bizzat Lenin tarafından desteklenen bilim adamı 27 Şubat 1936 Yılı’nda Leningard, S.S.C.B’de hayata veda etmiş ve günümüzde bile isminden sıkça söz ettiren ünlü bir bilim adamıdır.

Yaklaşık kırk adet köpeği olan Pavlov’un bilim dünyasına katkısı Klasik Koşullanma deneyi ile olmuştur. Köpeklerinin isimleri ise sırasıyla şu şekildedir;  Bierka, Nalyot,Golovan,Arap,Arleekin,Avgust,Baikal, Barbus, Box,Chingis Khan,Chyorny,Diana,Drujok, Ikar, Iks, Jack, Joy, Jurka, Krasavietz, Laska, Lyadi, Martik, Mikah,Milord,Moladietz, Murashka, Nord, Novichok, Pastrel, Pingiel, Rex, Rijiy I, Rijiy II, Rogdi, Ruslan, Tungus, Umnitza, Valiet, Zloday. Tarihe ve bilime damgasını vuran en ünlü köpekler bunlardır.

Ivan Petrovic Pavlov köpek araştırmaları ile Nobel kazanmıştır

Peki sadece sosyoloji ve psikoloji alanında mı kullanıldı köpekler? Maalesef Hayır. Yine Pavlov, ilk Nobel ödülünü sindirim sistemi üzerine yaptığı çalışmalardan almıştır. Deney amaçlı kullandığı köpeklerin midelerini keserek tükürük bezleriyle alakalı çalışmalar yapmıştır.

Pavlov yaptığı gözlemlerden sonra köpeklerinden bir tanesini ses geçirmeyecek bir odaya koymuştur. Deneyine başlamadan önce köpeğinin salyasını akıtmasını başarmış ve bundan sonraki süreçte salya miktarlarını ölçmeye başlamıştır.

Deneyine başlamadan önce ise koşulsuz bir şartlanmanın sağlanabilmesi için köpeğine herhangi bir besin vermeden zili çalmaya başlamıştır. İlk olarak köpeğinin çalan zil sesine herhangi bir tepki vermemesi gayet normal olmuştur. Bu süreçten hemen sonra Pavlov çaldığı zil sesinden hemen sonra köpeğine çeşitli besinler vermeye başlamıştır.

Buradaki amaç köpeğinin çalan zil sesiyle verilen besin arasında ilişki kurmasını sağlamaya çalışması olmuştur. Bu işlemlerin uzunca bir süre tekrarlanmasından sonra herhangi bir besin verilmeden zil çalınınca köpeğin salya üretmeye başlaması olmuştur.

Bu deneydeki köpeğe verilen besin koşulsuz yani doğal bir uyarıcı haline gelmiş olmasıdır. Pavlovun köpekleriyle vardığı bu sonuç sadece bilim dünyasını değil ikinci dünya savaşı sırasında Almanlara savaşmakta olan Sovyet Rusya’nın da ilgisini çekmiş ve Almanların ilerleyişini durdurmak için Pavlov’dan yardım istemelerine sebep olmuştur. Pavlov da bu teklifi reddedemeyerek yardımda bulunmuş ve basitçe bir plan yapmıştır.

Pavlov’un köpekleri üzerinde yaptığı bir ameliyat

Pavlov’un Son Deneyleri

Bu plan her ne kadar üzücü olsa da tarihin akışını değiştirmiştir. Plana göre Pavlov yüzlerce köpekten oluşan bir barınak kurmuş ancak köpeklere neredeyse hiç yemek vermemiştir. Köpekler arada bir barınaktan serbest bırakılıyor ancak herhangi bir yemek bulamadan aç ve bitap halde geri geliyorlardı.

Köpekler iyice bitap düşmüşken planın ikinci aşamasına geçildi. Barınağın dışına tanklar yerleştirildi ancak bunlar  sıradan tanklar değildi ve altlarında köpekler için yerleştirilmiş etler bulunuyordu. Köpekler serbest bırakılınca tanklara doğru koşuyor ve karınlarını doyuruyorlardı.

Pavlov bu şekilde yüzlerce köpeği aynı anda şartlandırıyor ve köpekler ne zaman serbest bırakılsa tankların altına doğru koşuyorlardı. Savaş günü geldiğinde ise tüm köpeklerin üzerlerine bombalar bağlandı ve Alman tankları geldiğinde tüm köpekler serbest bırakıldı. Köpekler şartlandıkları için doğruca Alman tanklarının altlarına koştular ve bu sırada bombalar patlatıldı ve tankların acımasız ilerleyişi de durdurulmuş oldu.

Evcilleştirme süreci ile başlayan köpeklerin bu hikayeleri günümüze kadar gelmiş ve zamanında köpeklere yapılan onlarca acımasız deneyin sonucunda evlerimizin içlerinde bir yere sahip olmayı başarmıştır köpekler.

Evlerimizde, masalarımızda ve hatta yataklarımızda bile yer sahibidirler. Ancak tüm bunlara rağmen hala onları kıymetini bilemeyen ve hala köpeklere işkence etmeye çalışan bundan zevk alan insanlar çevremizdedir. Bu konudaki duyarı asla elden bırakmamak tüm tarihsel süreçteki yardımların bir teşekkürü olmalıdır. En azından bir kap mama ve bir kap su bırakarak bile bu teşekkürü köpeklere göstermemiz gerekmektedir.

Ayrıca bakınız

• Köpeklerin evrimi ve insanla yakınlaşması ne zaman oldu?
• Köpeklerin gülümsemesi gerçek mi?