Kan pıhtılaşması ve damarlardaki kireçlenmenin yanında, kalp ve kemik sağlığı için en önemli vitamin olan K vitamini hakkında hazırladığımız yazıda, K Vitamini Nedir? Faydaları nelerdir? Eksikliği ve fazlası nasıl anlaşılır? K vitaminin görevleri, K vitamini zengin besinler ve nelerde bulunur? K Vitamini hangi besinlerde var hangi besinlerde bulunmaz? K Vitamini bebekler için ne önemi vardır? K Vitamini vücutta neler yapıyor? sorularına cevap vermeye çalışacağız.

K Vitamini Nedir? Faydaları nelerdir? Eksikliği ve fazlası nasıl anlaşılır?

K Vitamini Nedir? Faydaları nelerdir? | Kimyasal formülü

K Vitamini Nedir?

K vitamini yağda çözünen bir vitamindir, bu nedenle vücudumuzda yağ dokusu ve karaciğerde depolanır. Adını aslında kan pıhtısı yardımcı rolü, ya da Almanca gerektiği gibi koagüle anlamında Koagulations vitaminden K olarak adını almıştır.

K Vitamini Faydaları içinde, kemik sağlığında önemli bir rol oynar. K vitamini olmadan kan pıhtılaşması olmaz. Karaciğere gelen K Vitamini burada üretilen bazı pıhtılaşma faktörlerinin yapımında rol alır.

(Pıhtılaşma Nedir: İnsan vücudunda kanayan bir dokudan kan kaybının önlenmesi amacıyla pıhtılaşma mekanizması denilen bir sistem devreye girer. Pıhtılaşma olayı ise ardı sıra gerçekleşen olaylar ve faktör adı verilen maddelerle hücreler aracılığı ile oluşan doğal tıkaçlar ve yamalardır.)

K Vitaminleri, kimyasal ve fonksiyonel olarak son 25 yıl içinde bilimsel olarak değişim göstermiştir. K vitamini ailesinin üyeleri, geçmişte K1, K2 ve K3 olarak  genel olarak adlandırılmıştır. Bu terminoloji, K vitamini bileşikleri şimdi daha karmaşık bir set olarak tespit edilmiştir ve tanımlamak için  farklı bir dizi ile büyük ölçüde değiştirilmiştir.

K Vitamini Nedir? Faydaları nelerdir?| Pıhtılaşmanın ana faktörlerinden biri K Vitaminidir.

K Vitamini Biokimyasal Açıklaması

K Vitaminleri, Vitamin K ismini Koagulasyon kelimesinin baş harfinden almaktadır. Temel yapısı 2-metil-l,4-naftokinondan ibaret olan K vitaminleri değişik yapıda izoprenoid bir yan zincire sahiptirler. Bunlardan doğal olarak meydana gelen ve K  diye adlandırılan vitamin, 3 numaralı C yani Karbon atomuna bağlı olarak bir “fitil” grubunu içermektedir.

Kı Vitaminin kimyasal adı “2-metil-3-fitil-l,4-naftakinon”dur. K 2 vitamini ise 3 numaralı C yani Karbon atomuna bağlı olarak bir “difarnesil” yan zinciri içermektedir. Buna göre kimyasal adı “2-metil-3-difarnesil-l,4-naftokinon”dur. Yan zincirde değişik sayıda karbon atomu bulunan ve vitamin K aktivitesi gösteren başka naftokinon bileşikleri de vardır. Fakat K vitamini etkisinin meydana gelebilmesi için mutlaka yan zincire gerek yoktur.

K Vitamini yapay olarak, Sentetik bir bileşik olan ve yan zinciri bulunmayan “2-metil-l, 4 naftokinon (Menadion)” aynı etkiyi göstermektedir.

K Vitaminin Faydaları Nelerdir?

K Vitaminin bilinen en önemli tesiri koagulasyonla olan ilişkisidir. K vitamininin yetersiz olduğu hallerde kan pıhtılaşmasının geciktiği görülür. Kandaki protrombin düzeyi düşer. Çünkü Vitamin K’nin karaciğer tarafından protfombinin yapılmasında önemli bir rolü vardır. Gerçekte K vitamini yetersizliği protrombin’in sentezi için gerekli bir enzim olan “prokonvertinin” karaciğerde sentezinin yapılmamasına sebep olur. Trombinin ön maddesi olan protrombinin kan pıhtılaşmasındaki rolü etkindir.

K vitamininin bitkilerde, mikroorganizma ve hayvanlarda yaygın şekilde bulunuşu kan pıhtılaşması dışında başka bir fonksiyonun daha bulunabileceği kanısını uyandırmaktadır. Özellikle K vitamininin oksidatif fosforilasyonda görevi bulunduğu anlaşılmaktadır.

Bazı bulgular K Vitaminin hayvansal dokuda elektron taşınmasında özel bir yoldan koenzim görevi yaptığı olasılığını düşündürmektedir. Bir kinon olan K vitamini, kinole indirgenebilir. Bu sebepten elektron taşıma görevi yapabilecek bir niteliktedir. Dikumarol K vitaminine antogonist etki gösteren bir maddedir. Heparin veya diğer antikoagulanlar gibi damar içi trombozların önlenmesinde kullanılır.

K vitamini kemik sağlığı arasındaki ilişki oldukça iyi araştırılmıştır. K vitamini, kemik sağlığı için kritik bir besin olarak ortaya çıkmıştır. En ikna edici araştırma K vitamini yeterli miktarda tüketildiğinde oluşan kemik kırıkları koruma gösteren araştırmadır.K vitamini Bireyler eksikliği açıkça kırık riski daha fazla olduğu gösterilmiştir. Buna ek olarak, kadınlar için menopoz sürecinde  istenmeyen kemik kaybı yaşamaya başlar, K vitamini açıkça gelecekteki kırıkları önlemeye yardımcı olmuştur. K vitamini bu kemik ile ilgili faydalar, en azından iki temel mekanizma bağlı görünür.

K Vitamini zayıflayan veya kırık kemikleri korur. Osteoklast, kemik matriksini yok ederek kemik dokusunu ortadan kaldıran bir çeşit kemik hücresidir.Dengesizliğinde çok fazla kemik demineralizasyon demektir.K vitamini, bu hücrelerin vücudumuzda kontrol altında tutmayı mümkün kılar. K vitamini (menatetrenone da denir MK-4), menaquinone formları çok sayıda osteoklastların oluşumunu engellemek için  çalışır ve belki de programlanmış hücre ölümü (apoptosis denen bir süreçtir.Araştırmalar devam etmekte) başlatmak içinde gereklidir.

K vitamini, proteinlerin karboksilasyon sağlayan enzimi, kemik proteinler kemik yapısı uygun yere bu geri yükleme ve kemik kompozisyonu güçlendirmekte gereklidir. K vitamini bu konuda en iyi araştırılmış formu MK-4 menaquinone şeklidir.

K Vitamini faydaları arasında Kan damarları ve kalp kapakçıklarındaki kalsifikasyonu önler. Normalde yumuşak bir doku içindeki kalsiyum, istenmeyen kalsifikasyon, kardiyovasküler hastalıklar için  ortak bir problemdir. Kalsiyum birikmesi doku sertleşmesine neden olur ve düzgün çalışılmayı önler. Kalsiyum arterlerin içinde birikir, genellikle damar sertliği olarak adlandırılır. Arterler boyunca kalsiyum birikmesi etkisizleştirmek için protein üretilir. MGP veya Matrix Gla olarak adlandırılan bu protein, doğrudan kan damarları içindeki kalsiyum kristallerinin oluşumunu engeller. MGP için bu şekilde çalışması için, ilk Karboksillenmiş formu bulunması gerekir; bu karboksilasyon süreç için K vitamini gereklidir.

Aslında demek istediğimiz Kireçlenmeyi önleyen MGP, kalbi koruyucu etkisi K vitamini bağlıdır. K Vitaminin phylloquinones ve menaquinonesi olan formları mükemmel kireçlenme önleyici olduğu tespit edilmiştir. Araştırmacılar K vitamini eksikliği olan bireylerde, K vitamini alanlara göre daha büyük risk altında olduğunu tespit edildi.

K Vitamininin faydaları arasında beyin ve sinir sisteminin yapısının korunmasına yardımcıdır. Beyin ve sinir sistemi yağların çok önemli bir ailesi  spingolipitler denilen sentezi için K vitamini gerekliliği bilinir. Bu yağlar, sinirlerin çevresinde bir dış ambalaj olarak sarmaktadır. K vitamin formları phylloquinone ve  menaquinone bu anahtar sinir sistemi bileşenlerinin sentezi destekleyen etkili olup, miyelin kılıf oluşumunda kritik öneme sahiptir. K vitamini rolleri öncelikle hayvanlar üzerinde veya insan hücre örnekleri üzerinde  laboratuar çalışmalarında  incelenmiştir.

K Vitamini Nedir? Faydaları nelerdir?| K Vitamini yeşil sebze ve meyvelerde var

K Vitamininin Eksikliği nasıl anlaşılır? K Vitamini eksikliğinin nedenleri 

K vitamini eksikliği nasıl anlaşılır sorusuna verilecek cevaplardan biri kanama esnasında kanın pıhtılaşma sürecinin yavaş mı yoksa çok geç mi olduğudur. K Vitamini eksik olan kişilerde ağır bir adet kanaması, diş eti kanaması, sindirim sistemi kanaması, burun içindeki kanama, idrar kanaması, uzun süreli pıhtılaşma sorunları, kolay morarma, kanama, anemi yani kansızlık sorunları oluşabilmektedir.

K vitamini yetersizliği yada eksikliği ile ilgili ikincil belirtiler ise kemik problemleridir. Bu belirtiler, kemik kaybı (osteopeni), kemik mineral yoğunluğunda azalma (osteoporoz) ve fracturesi, kalça gibi ortak yaşa bağlı kırıklarda çok rahat görülebilir. Ancak K vitamini eksikliği ile ilgili belirtiler başka bir set yumuşak dokularda aşırı kalsiyum birikimi içerir. Bu kalsifikasyon tabanlı problemleri sertliği, kalp kapak fonksiyonu ile arterler ya da kalsiyum ile ilgili sorunları içerir.

K Vitamini vücutta önemli miktarlarda depolanmaz. K vitamini eksikliği çok nadirdir. Günlük tüketim diye bir miktar yoktur. İnsanda kanama bir nedene bağlı olduğu için istediği an kanama diye bir olay görülmez. K Vitamin ihtiyacı da böyle kanama durumlarında meydana gelir. K vitaminlerinden K2 vitamini bağırsaklardaki bazı bakteriler tarafından üretilebilmektedir. K2 Vitamini Bağırsaklarda üretilmemesi halinde kolit, ileit, spru, çölyak gibi hastalıklar, genetik ve edinsel karaciğer hastalıkların başlamasında rol oynamaktadır.

K vitamini eksikliği belirtileri, aşırı kanama, diş eti ya da burun sızma olarak başlayabilir. K Vitamini Eksikliği göbek kanaması dışında, burun kanaması, idrar ve dışkıda kan bulunması, küçük darbelerde bile morarma ve kanamalar olması, kanayan bir dokuda kanamanın durmaması ve kabuk oluşamaması gibi belirtilerle anlaşılır.

K Vitamini aşırı eksikliği beyin ve diğer iç organ kanamaları ile rahim içi kanama sonucu düşükler de meydana gelebilir.

K vitamini eksikliği olan kişiler genellikle morarma ve kanama olması olasılığı daha yüksektir. K Vitamini Eksikliğinin en belirgin işareti kişilerde net olarak kanamaya eğilim artmakta ve kişiler kolaylıkla kanama sorunu ile karşılaşırlar. Pıhtılaşma süresi de doğal olarak uzamaktadır.

K vitaminin kan düzeyleri her geçen gün aynı tutmak için önemlidir. K Vitamini eksiklik yaşanmaması için gıda oranlarını Aile Hekiminize sormalısınız.

K Vitamini Nedir? Faydaları nelerdir? | Yeni doğan bebekler için K Vitamini önemlidir.

K Vitamini eksikliğine sebep olan sağlık sorunları nelerdir?

• Adet düzensiliği, idrarda kanama, morarma, kansızlık problemleri,
• Safra kesesi veya safra yolu hastalığı,
• Kistik Fibrozis Hastalığında (Akciğer, pankreas, barsak, ter bezleri dış salgı bezlerinde görülen, kalıtsal (genetik) bir hastalıktır.)
• Çölyak hastalığında, (Çölyak hastalığı olan kişilerde bağırsaklardaki emilimi sağlayan pütürlü yapısının bozulup, düzleşerek hiç bir emilimi doğru yapmamasından kaynaklanır. Glutein proteini içeren  tahılların tüketilmesiyle bağırsaklarda  gelişen bir hastalıktır.)
• Crohn Hastalığında, (Crohn hastalığı sindirim sisteminin başlangıcı ağız ile boşaltım sisteminin sonu anüs ile arasında gerçekleşen farklı bölgelerdeki iltihaplanmalarla oluşan kronik ve iltihabi bir bağırsak hastalığıdır.)
• Karaciğer hastalığında,
• Warfarin gibi alarak kan inceltici ilaçların alımında (Ör.: Coumadin),
• Hemodiyaliz Hastalarında (Hemodiyaliz böbrek yetmezliği hastalığıdır. Böbrek fonksiyonlarını kaybeden hastalarının hayatlarını devam ettirebilmeleri için vücutta oluşan zehirli madde ve sıvıların vücuttan atılmalarını sağlayan bir tedavi yöntemidir.),
• Ciddi yanıklarda.

K Vitamini Nedir? Faydaları nelerdir? | Yeni doğan bebekler için K Vitamini aşısı vurulmalı

K Vitamini eksikliği ve Bebekler

K Vitamini bebekler de dikkat edilmesi gereken vitaminlerden biridir. K Vitamini eksikliği ilk anlaşıldığı olay yeni doğan bebeklerde bağırsakları bakteri içermediğinden ve oldukça steril besinler aldıkları için ayrıca karaciğerlerinde de bu pıhtılaşma faktörlerinin yapımı henüz yeterli olmadığından görülmüştür. Yeni doğan bebeklerde, göbek bağı kesilmesinden sonra göbek kanaması bu nedenle oluşur. Bunun önüne geçmek için doğumdan hemen sonra K Vitamini iğnesi yapılması gerekir. Daha sonra bağırsakları flora dediğimiz bakterilerine kavuşunca bu durum kendiliğinden çözümlenir.

Neden K Vitamini iğnesi yapılmalıdır derseniz, ilk 6 ayda kesinlikle beslenmede Anne sütü olmalı ama  K vitamini açısından fakirdir.

K Vitamini Hangi Sağlık Sorunlarında tedavi amaçlı kullanılır?

K vitamini aşağıdaki sağlık koşulları tedavisinde bir rol oynayabilir:

• Antikoagülan tedavi,
• Kemik kırığı,
• Kronik karaciğer hastalığı,
• Kistik fibrozis,
• Damar sertliği,
• Inflamatuvar barsak hastalığı,
• Karaciğer kanseri,
• Pankreas kanseri,
• Böbrek taşları,
• Gebelik sırasında mide bulantısı ve kusma,
• Osteopeni (kemik kaybı),
• Osteoporoz (kemik mineral yoğunluğu azalmıştır),
• Tromboz.

Hangi ilaçlar K Vitaminine zarar verir?

• Antibiyotikler bağırsakta,  K Vitamini üreten bakterilerin de ölmesine yol açarlar. Antibiyotikler, K vitamini sentezleyen bağırsak bakterilerini öldürerek, Geniş spektrumlu antibiyotiklerin bu konuda en büyük riski oluşturabilir. Sülfonamid antibiyotikler de bu antibiyotik grubunun içine girer.
• Salisilat gibi bazı ilaçlar (Çocuklarda kullanımı çok nadir, daha ziyade erişkinlerde) K vitaminin etkisinin tam tersi etki gösterirler. Bunların etkisiyle K vitamini eksikliği oluşur. K vitamini etkisini azaltabilen salisilatlar (muhtemelen asetilsalisilik asit, ya da aspirin dahil), yüksek dozlarda  alüminyum hidroksit antasitler içerir.
• Kan inceltme ilaçları (antiplatelet / antikoagülan ilaçlar gibi) ele alacak olursak, K vitamini besinleri sınırlamak gerekebilir. K vitamini, K vitamini içeren gıdalar, bu ilaçların nasıl çalıştığını etkileyeceğini biliyor olmalıdır.Antikoagülan ilaçlar, K vitamini durumu açısından özel bir kategori içine düşer. Birçok antikoagülan ilaçlar (varfarin, yaygın marka adı Coumadin altında satılan bir antikoagülan gibi), K vitamini metabolizması ile müdahale ederek istenmeyen kan pıhtılaşma riskini azaltmak için tasarlanmıştır. Bu durumda hedef, iki önemli sağlık destek faktörleri dengelemek için: (1) bol K vitamini alımının devam etmesi ve (2), antikoagülan ilacın fayda etmesi için  aşırı vitamin K alımı yapmamalı.
• Kolestrol düşürücü ilaçlar, İlaç sonrası oluşan safra asitleri (safra asidi sekestranları olarak adlandırılır) aynı zamanda K vitamininin emilimini azaltabilir (genellikle marka adı Questran altında satılan ilaç kolestiramin).

K Vitamini Nedir? Faydaları nelerdir? | Doktora danışamadan K Vitamini takviyesi, ilaç, hap yada tablet alınmamalı

---

K Vitamini Fazla alınırsa yada K Vitamini yüksekliğinde ne olur?

K Vitaminlerinden K1 bağırsaklarda ihtiyaca göre üretildiğinde fazlalığı görülmez. K2  formu ise yiyeceklerden fazla alınması kolay yoldan dışarı atılır. Fakat sentetik ve suda eriyen anolog (benzeri) menadion, konakion gibi K3 tipindeki sorunlara yol açabilir.

K vitamini menodion denilen sentetik bir formu içerir. K vitamini bu formu vücut tarafından bazen toksik olmayan formlara dönüştürülebilir, araştırma çalışmaları menodion alımı istenmeyen riski göstermiştir. Bu risk aşırı oksidatif stres ve hücre tipleri, böbrek ve karaciğer hücreleri de dahil olmak üzere çeşitli zararları vardır. Bu bulgulara dayanarak ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), K vitamini, menodion şeklinde bir besin takviyesi olarak satılmasına izin vermez. (Menadiyon da yaygın Vitamin K3 olarak anılacaktır.)

Bu yüzden dolayı K Vitamini ilaçları, K Vitamini hapı ve K Vitamini tablet gibi K Vitamini takviyesini doktora danışmadan alınması çok yanlıştır.

K vitamini zehirlenmesi yada K Vitaminin yan etkileri sorularının karşılığı dengesizce K Vitaminini yapay olarak almaktan geçer.

K Vitaminin Zararları nelerdir?

Aynı zamanda alınan K vitaminin fazlalığı da aynı K vitaminin eksikliğinin tam tersi etki yapacaktır. K Vitaminin fazla alınması ile K Vitaminin Zararları oluşmaktadır. Dilerseniz fazla iken K vitaminin Zararlarını sıralayalım.

• Aşırı pıhtılaşma ile oluşan durumlarda damarlarda tıkanmalar oluşur.
• Karaciğer işlevlerinde bozulmalar oluşur.
• Kandaki alyuvarların parçalanmalarına neden olur.
• Kızarma, terleme ve göğüs sıkışması oluşur.
• Bebeklerde ilk aylarda beyin ve omurilikte, safra pigmentlerinin birikmesinin ve sarılık oluşumunun sebebi olarak gösterilir.

K Vitamini Nedir? Faydaları nelerdir? | Brokoli K Vitamini için zengin kaynaklardan biridir

Günlük K Vitamini Gereksinimi

Gün için alınması gereken K Vitamini gereksinimi belli değildir. Ortalama bir beslenme ile günde asgari 75 – 150 mikrogram alınmaktadır. Günlük 300 mikrogram yeterlidir. Önerilen kilo başına 2 mikrogramdır. Yeni doğan bebeklere 10 miligramlık tek bir enjeksiyon, gerektiğinde kg. başına 1 – 2 miligramla devam edilir. Bu değerlerin değişiklikleri kişiye bağlı değişebilir. Belki de o anki ihtiyaç meselesine göre de belirlenebilir. Bir çok vitamin reçetesiz satılır ama özellikle ülkemizin dışında gelişmiş ülkelerde K Vitamini reçetesiz satılmamaktadır. Doktor tavsiyesi dışında kullanılmaması gereken vitamindir.

K Vitamini Halk Sağlığı Önerileri

Ulusal Bilimler Akademisi 2000 yılındaki verilerine göre K vitamini için aşağıdaki yeterli Emme (AI) düzeylerini açıkladı.

• Erkek ve kadın, 0-6 ay: 2 mikrogram,
• Erkekler ve kadınlar, 7-12 ay: 2,5 mikrogram,
• Erkek ve kadın, 1-3 yaş: 30 mikrogram,
• Erkek ve kadın, 4-8 yaş: 55 mikrogram,
• Erkekler ve kadınlar, 9-13 yaş: 60 mikrogram,
• Erkekler ve kadınlar, 14-18 yaş: 75 mikrogram,
• Erkekler, 19 yaş ve üzeri: 120 mikrogram,
• Kadın, 19 yaş ve üstü: 90 mikrogram,
• Hamile veya emziren kadınlar, 18 yaş ve daha genç: 75 mikrogram,
• Hamile veya emzikli kadın, 19 yaşında ve daha yaşlı: 90 mikrogram.

K vitaminleri ve Gıda Takviyeleri | K Vitamini hapı, ilacı ve tableti

K Vitamini Doğal olarak alamayan daha çok metropol yaşayanları hekim desteği ile takviye kullanabilir. K vitamini eğer gıda takviyesi olarak alınacaksa phylloquinone ve menaquinone formların her ikisi de besin takviyesi şeklinde yaygın olarak bulunmaktadır. Menakuinonlar ek seçiminde bazı menakuinonlarde belirli miktarda da mevcuttur. Örneğin, MK-4 veya MK-7 gibi tek bir menaquinone miktarda saflaştırılmış olan ekleri  satın alınabilir. Genelde üreticiler phylloquinone ve menaquinone formlarını beraber kullanır. Takviyeler de Vitamin K1 ve K2 gibi bileşiklerin, menaquinone aile gibi bileşiklerin phylloquinone ailesinin bakın.

K Vitamini ailesinden Menadiyon (aynı zamanda vitamin K3 olarak anılacaktır) adlı bir form gıda takviyelerinde kullanılmasına izin verilmemektedir.

K Vitamini Hangi Gıdalarda Bulunur?

K Vitamini en çok karaciğer, peynir, tereyağı, marul, lahana gibi besinlerde bulunur. K vitamini zengin besinlerin başında, yeşil çay (100 gr.da 700 mikrogram) iken siyah çayda bu oran sıfırdır. K vitamini yok seviyesinde olan Ay Çiçek yağı, patates, ekmek gibi besinlerdir.

Mükemmel K vitamini kaynakları, maydanoz, lahana, ıspanak, Brüksel lahanası, pazı, yeşil fasulye, kuşkonmaz, brokoli, lahana, hardal, şalgam, lahana, kekik, marul, ada çayı, kekik, lahana, kereviz, deniz sebze, salatalık, pırasa, karnabahar, domates, yaban mersini gösterilebilir.

K Vitamini  içerdikleri kalori besinlerin yüksek konsantrasyon özelliği yiyecekleri belirlemeye yardımcı olmak için, ABD Gıda ve İlaç İdaresi  FDA  yardımı ile Gıda Derecelendirme Sistemi oluşturdu. Bu sistem, özellikle özellikle besin maddelerince zengin olan gıdalar vurgulamak sağlar. Aşağıdaki grafikte, her yiyecek adı yanında, gıda besin kompozisyonu, içerdiği kalori hesaplamak için kullanılan porsiyon bulacaksınız.

Kaynaklar ve Dış Bağlantılar

• Ortadoğu Teknik Üniversitesi -Vitaminler
• Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi-Vitamin ve Enzimler
• Bilkent Üniversitesi -Vitamin Araştırmaları
• Adams, J, J. K vitamini, osteoporoz ve arteriyel kalsifikasyon tedavisi ve önlenmesi Pepping. Am J Sağlık Sist Ecz 1 Ağustos 2005.
• Basu TK, sağlık ve hastalık Donaldson D. Bağırsak emilim: mikrobesinler. Best Pract Res Clin Gastroenterol. 2003 Aralık.
• Berkner KL. K vitamini bağımlı karboksilasyon. Vitam Horm 2008,
• Booth SL. K vitamini yaşlılarda durumu. Vitam Horm 2008,
• Bugel S. K vitamini ve yetişkin insanlarda kemik sağlığı. Vitam Horm 2008,
• Cheung AM, Çini L Lee, Y, ve ark. Osteopeni ile postmenopozal kadınlarda K vitamini takviyesi (ECKO deneme): randomize kontrollü bir çalışma. PLoS Med. 14 Eki 2008,
• Cockaybe S, Adamson, J, Lanham-Yeni S ve ark. K vitamini ve Kırıklarının Önlenmesi: Sistematik İnceleme ve Meta-analiz. Arch Intern Med. 2006,
• Conway SP. Kistik fibroz K vitamini. JR Soc Med 2004.
• Danziger J. Vitamin K bağımlı proteinler, Warfarin ve Vasküler kalsifikasyon. J. Am. Soc. Nephrol. 2008.
• Erkkila AT, Booth SL. K vitamini alımı ve ateroskleroz. Curr Opin Lipidol Şubat 2008..
• Fisher L, Byrnes E, ve Fisher AA. Hepatobiliyer ve pankreas bozuklukları olan hastalarda K vitamini ve D vitamini eksikliği prevalansı. Nutr Res. 2009..
• Homma K, Wakana N, Suzuki Y, ve ark. Warfarin alan hastalarda aşırı plazma K vitamini konsantrasyonu önlemek için, fermente bir soya hazırlanması, natto tedavisi. J Nutr Bilim Vitaminol (Tokyo) Ekim 2006.
• Huyghebaert N, De Beer, J, VERVAET C, ve ark.Formülasyon ve stabilite çalışması: A vitamini, D3, E ve kistik fibrozis hastalar için K3 takviyeleri Bileşikler. Ekim 2007.
• Kamao M, Suhara Y, Tsugawa N, ve ark. Japon genç kadınlarda diyet K vitamini alımı, yiyecek ve K vitamini içeriği.J Nutr Bilim Vitaminol (Tokyo) Aralık 2007.
• Kuwabara, Tanaka, K, N ve ark Tsugawa. Yüksek, K vitamini ve D eksikliği prevalansı ve inflamatuvar barsak hastalığı KMY azalmıştır. Osteoporos Int. Haziran 2009.
• Lamson DW, Plaza SM. K vitamini Altern Med Rev Aug 2003 antikanser etkileri, 2003.
• Mager DR McGee PL, Furuya KN ve ark. K vitamini eksikliği olan çocuklarda hafif ve orta şiddette kronik karaciğer hastalığı yaygınlığı. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2006 Ocak.
• McCann JC, Ames BN. K vitamini, triyaj teorisinin bir örnek: yaşlanma hastalıklara bağlı mikrobesin yetersizliği. Am J Clin Nutr. Ekim 2009.
• Merli GJ, Fink J. K vitamini ve tromboz. Vitam Horm 2008.
• Mizuta T, Ozaki I. Hepatosellüler karsinom ve K vitamini Vitam Horm 2008.
• Oldenburg J Marinova M, Muller-Reible C, ve ark. K vitamini döngüsü. Vitam Horm 2008.
• Pearson DA. Kemik sağlığı ve osteoporoz: K vitamini ve antikoagülanlar potansiyel antagonizması rolü. Nutr Clin Pract 2007 Ekim.
• Schurgers LJ, Teunissen KJ, Hamulyak K, ve ark. K vitamini içeren besin takviyeleri: sentetik K1 vitamini ve natto-türevi menaquinone-7 karşılaştırılması. Nisan 2007 .
• Shearer MJ Newman P. Metabolizma ve K vitamini Thromb Haemost hücre biyolojisi. 2008 Ekim.
• Tsugawa N, Shiraki M, Suhara Y ve ark. K vitamini sağlıklı Japon kadınların durumu: osteokalsin {gama} karboksilasyon için yaşa bağlı K vitamini gereksinimi. Am. J. Klinik Beslenme, Şubat 2006.