Antep fıstığı (Pistacia vera, İng. Pistachio), kansere karşı ve kalp sağlığı için gerekli olan bitki sterolü bakımından ağaç yemişleri arasında en zengin kaynaklardan biridir. Ülkemizde çokça bulunması, fiyat bakımından da biraz pahalı olmasından dolayı, sık tüketilen yemişlerden değildir. Sizlere bu yazımızda Antep fıstığının tarihçesini, Antep fıstığının içindeki besin maddeleri nelerdir? Kalp sağlığı için neden Antep fıstığı yenmeli? Antep fıstığının yararları nelerdir? Antep fıstığı kansere karşı korur mu? Antep fıstığı yaşlanmayı önler mi? Antep fıstığı nasıl yenmeli? nasıl saklanmalı? sorularının cevabını vermeye çalışacağız.

Kalp sağlığı için neden Antep fıstığı yenmeli? Antep fıstığının yararları

1970’li yıllarda ABD’de üretime başlayan Antep fıstıklarının üstünkörü yapılan hasatlarından dolayı, oluşan kusurları örtmek için kırmızı rengine boyarlardı. Fakat sonraları Antep fıstığı toplamasını özel yeni teknoloji makinelere bıraktılar. Artık kırmızıya boyama dertleri de kalmadı. Ülkemizde halen Antep fıstığının çokça bölümü ağaç sallanarak yapılmaktadır. Toplanması ve kurutulması halen el ile toplandığı için fiyatı pahalıdır. Antep fıstığı üretimine neredeyse 50 yıla rağmen yeni üretime başlayan ABD’nin Kaliforniya eyaleti, kullandığı teknoloji ile kısa sürede ihracat yapan ülkeler içine girmiştir.

Kaju, sumak ve mango gibi sakız ağacıgiller ailesinden olan Antep fıstığı, üzüm salkımına benzer ağaçlarda yetişir. En iyi mahsulü veren ağaç 10 ile 15 yaşında olması gerekir.

Antep fıstığının tarihçesine kısa bir özetle anlatalım.

Yakın doğu’daki kabilelerin yaklaşık 20 bin yıl önce Antep fıstığı topladıkları kazılarda görülmüştür. Milattan Önce 7 binli yıllardan beri de Türkiye’de toplanıp ve tüketilen Antep fıstığı, yapılan kazı çalışmalarında kalıntıları bulundu. Özellikle İran ve Türkiye, Antep fıstığı için en önemli ülkelerden biridir. İncil’de Antep fıstığı, Seba Melikesi Belkıs’ın özel tutkusu olarak geçmektedir.

İran’da çiftçiler, antepfıstığı ağacının altında toplanarak, mehtaplı gecelerde fıstıkların olgunlaşması zamanında çıkardığı sesleri dinleyerek, birbirlerine şans dilemek için buluşurdu.

Günümüzde Antep fıstığının en büyük üreticileri İran, ABD Kalifornia sonrasında Türkiye gelmektedir. ABD özellikle İran’dan gelen Antep fıstığına çok fazla vergi uygulamaktadır. Çünkü ABD’de yetişen Antep fıstığının kökleri İran’dan getirilmiştir.

Kalp sağlığı için neden Antep fıstığı yenmeli? Antep fıstığının yararları | Antep fıstığı ağaçta yetişen kabuklu yemişlerdendir

Neden Antep fıstığı yemeliyim? Antep fıstığının besin analizi

Bir tabak Antep fıstığı, 125 gram Brokoli‘den daha fazla lif içermektedir.

Protein bakımından ise çok zengindir. 49 tane Antep fıstığı içi yaklaşık olarak 7 gram Protein barındırmaktadır.

1 tane koca çikita muzun barındırdığı Potasyum, 30 gram Antep fıstığı içi kadar değildir.

Magnezyum, Bakır, Fosfor gibi mineraller içinde çok zengindir. Tiyamin, B6 Vitamini ve E Vitamini yönünden de iyi bir kaynaktır.

Yapılan bilimsel araştırmalarda bitki sterolleri, Kalp Sağlığı ve Kanserle mücadele konusunda çok faydalı oldukları görülmüştür. Antep fıstığındaki bitki sterolleri, diğer kabuklu ağaç yemişlerine göre daha zengindir.

Arginin adındaki aminoasit, Vücudun kan akışını rahatlatmak için kan damarlarının genişlemesine katkı sağlamaktadır. Antep fıstığı, Arginin bakımından zengindir.

Bitkilerdeki bulunan fitokimyasal lutein, göz sağlığı için çok önemlidir. Antep fıstığı, Lutein bakımından diğer ağaç yemişlerinden daha zengin bir kaynaktır.

Kalp sağlığı için neden Antep fıstığı yenmeli? Antep fıstığının yararları | Antep fıstığı sağlıklı ve dengeli beslenen kişilerde tüketilirse tam bir hayat kurtarandır

Kanser ve Kalp Sağlığı için Tam bir hayat Kurtaran!

Başta üzüm olmak üzere pek çok farklı bitkide var olan doğal bir fitoaleksin olan Resveratrol bakımından zengin bir yemiştir. Fitoaleksinlerin bitkileri zararlı UV ışınlarına, hasar ve enfeksiyonlara karşı gelişen ikincil yapılardır. Yapılan araştırmalar bu maddenin insan vücudunda kanser ve kalp hastalıklarına karşı savaşmada önemli bir görevi olduğu gözlemlendi.

Antep fıstığının içindeki dörtlü grup Kalp sağlığı için harika bir koruma platformudur. İçindeki yüksek fitosterol ( 100 gramında 279 mg bulunmaktadır), gama-tokoferol, arginin ve yüksek üçlü doymamış yağ bileşimi birleştiğinde, kalp hastalıkları ile savaşmada ve kan dolaşımının düzenlenmesini sağlaması isteniyorsa, diyetlere eklenmesi gerekmektedir. Antep fıstığından günde bir avuç, Kalp hastalarının doktor izinlerini alarak tüketebilir.

Araştırmalara göre Kalorisinin yüzde yirmisini Antep fıstığından alınarak yapılan 3 haftalık diyet programı sonrası, Kalp sağlığının düzgün olması, kan dolaşımının düzenli olması ile HDL seviyeleri de düşmekte, toplam kolestrolün de azaldığı saptanmıştır.

Bununla beraber Yaşlanmayı da geciktirici etkilerinden söz edilebilir. Antepfıstığı içindeki zengin Luteinler, Yaşlanmaya bağlı maküler bozulmalarda ciddi azalmalar da etkisi görülmüştür.

Şimdide Antep fıstığı nasıl yenmeli, nasıl saklanmalı dilerseniz bir göz atalım.

Kalp sağlığı için neden Antep fıstığı yenmeli? Antep fıstığının yararları | Antep fıstığını yıkayarak tuzundan kurtarıp, fırında kısa süre kurutabilirsiniz

Antep fıstığıyla ilgili ipuçları | Antep fıstığı Nasıl saklanmalı? Nasıl tüketilmeli?

Antep fıstığı alırken aralanmış kabuklu olanlarına yönelmeli. Çünkü olgunlaşmamış antepfıstıkları kabukları hiç açılmamıştır.

Antep fıstığı çok çabuk nem kaptığı için, çıtırlığının kaybolmaması için, hava almayan cam kavanozlara konularak, buzdolabında saklayınız.

Antep fıstığı tüketemeyecek kadar çoksa, dondurucuya atarak 1 sene boyunca saklama şansınız var.

Antep fıstığı aldığınızda çok tuzlu ise, ılık suda bekletip, tuzundan ayrıldıktan sonra, 10 dakika fırında tutarak, tuzsuz halde çıtır olarak tüketebilirsiniz.

Hafif ayrık kabukları daha önce açılmış bir Antep fıstığının kabuğunu, çatlaktan itip çekirdeği çıkıncaya kadar döndürerek açabilirsiniz.

Antep fıstıklı yemek tariflerinde 1 kase isteniyorsa, siz her zaman 2 kase kullanınız.

Kabuklu fıstıkların iç kabuklarını bir dakika kaynar suda bekletip çıkarabilirsiniz. Ardından düşük dereceli fırında 15 dakika ısıtarak, kurutup yada iç kabuklarını kavurarak çıkarabilirsiniz.

Çöreklere ve keklere mutlaka Antep fıstığı ekleyin. İster tüm parça ister ezerek de atabilirsiniz.

Sıcak yada soğuk tahıllı karışım yemeklerine her zaman Antep fıstığı katın.

Antep fıstığı, kurutulmuş meyveler, damla bitter çikolatalı karışımlar yaparak sabah yiyeceğiniz müsli gibi karışımlarda kullanabilirsiniz.

Sığır, balık, tavuk, hindi ile yapılmış et yemeklerinin üzerine dövülmüş Antep fıstığı ile kaplayarak harika lezzetler yapabilirsiniz.

Kaynaklar ve Dış Bağlantılar

• FDA (U.S. Food and Drug Administration) | Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi 
• 101 Foods That Could Save Your Life! | Expert Dietician David Grotto