İstanbul °C
Nadir görülen Kızıl hastalığı vakaları yeniden artmaya başladı
Çocuk hastalıkları ve Nadir enfeksiyon hastalıkları içinde görülen, halen orta yaş grubu ve üstünün bildiği kızıl hastalığı, maalesef dünya çapında hızlı bir artma yaşıyor. Kızıl hastalığı neden geri döndü? Kızıl hastalığı neden oluşur? Kızıl hastalığının belirtileri neler? Kızıl hastalığının tedavisi nedir? Yeni kızıl hastalığı bakterileri nasıl etki ediyor? cevaplar için okumaya devam ediniz.
Nadir görülen Kızıl hastalığı vakaları yeniden artmaya başladı
Önce Kızıl hastalığı konusunda kısa bir bilgi vereceğiz.
Kızıl hastalığı en çok, özellikle 3-7 yaş aralığındaki çocuklarda görülen bakteriyel bir enfeksiyon hastalığıdır. Kızıl denmesinin nedeni ise dilde, yüzde, koltuk altında ve kasık bölgesinde kırmızı lekelerin oluşmasından dolayıdır. Bazı hastalarda leke de görülmeyebilir, hatta yetişkinler bile yakalanabilir.
A grubu streptokoklardan Streptococcus pyogenes bakterileri nedeniyle Kızıl hastalığı oluşur. Bu bakteriler toksin olacak şekilde Bakteriyofaj oluşturdukdan sonra hastalık gözükmeye başlar. Bakteriyofaj nedir? diye merak ediyorsanız kısaca ondan da değinelim. Vücudumuzda trilyonlarca bakterinin olduğunu biliyoruz. Bunların kimisi iyi kimisi de zararlı diyebiliriz. Fakat bazı enfeksiyon yapan bakteriler, insan vücuduna yerleştiğinde, aslında normal hayatlarını yaşayan zararsız bakterilere saldırarak onları zehirlerler yani onları da hasta ederler. İşte bu olaya Bakteriyofaj deniyor.
Kızıl hastalığı belirtileri ise, 38 °C ila 40 °C arasında ateş, boğazda ağrı ve yutkunma sorunu, halsizlik ve karın ağrısı, mide bulantısı ve kusma, boyun tutulması, dilin kıpkırmızı olması ve üzerinde beyaz tabaka oluşması, kırmızı bir yüz ve kızarıklıklar.
Kızıl hastalığı geçiren biri tekrar geçirebilir. Çünkü bulaşıcı ve maalesef kendini artık modifiye de edebildiği gözlemlendi. Tedavi edilmez ise başka hastalıklara neden olur ve yüksek riskli neticeler doğurabilir.
Kızıl hastası olanların hemen doktora gidip, taşıyıcı ve bulaşıcı olduklarını unutmaması gerekmektedir.
Kızıl hastlarının dilleri kırmızılaşmış ve beyaz tabaka dil üzerinde oluşur
Kızıl hastalığı neden artıyor?
Penisilinin bulunmasından ve antibiyotiğin yaygınlaşmasından önce kızıl dünya genelinde görülen bir hastalıktı. Enfeksiyon, ateş ve boğaz ağrısıyla birlikte ciltte ortaya çıkan kızarıklıklarla kendini belli ediyordu. Kimi durumlarda toksik şok ve hatta ölümle bile sonuçlanabiliyordu.
Antibiyotikle iyi tedavi edilebilen kızıl hastalığının kökü 1940’lı yıllarda kurutulmuştu. Fakat ne var ki son on yıldır dünya genelinde kızıl hastalığı yeniden görülmeye başlandı, en çok da Asya’da. Queensland Üniversitesi’nden Stephan Brouwer ‘Kızıl hastalığının dünya genelinde ortaya çıkışı, hastalık vakalarının beş misli artmasına yol açtı’ diyor. Dünyada şu sıralar 600.000’in üzerinde vaka bulunuyor. Brouwer ve ekibi vaka artışının sebebini araştırdı.
Bilindiği gibi kızıl hastalığına Streptococcus pyrogenes gibi bakteriler sebep oluyor. Bu bakteriler normalde hemen hemen hiç rahatsızlık vermezler en fazla bademcik iltihabı gelişir. Fakat hastalık etkenlerine virüs bulaştığında (profaj) durum değişir. O zaman bakteriler virüsten, toksin üretmelerine ve bunları açığa çıkarmalarına izin veren bazı genler alırlar. Bu “süper antijenler” savunma hücrelerinin aşırı derecede etkinleşmelerine ve sitokin gibi enfeksiyon uyarıcı maddelerin salgılanmasına yol açar.
Yeni ortaya çıkan kızıl vakalarından alınan bakteri örnekleriyle araştırmacılar, yeni ve eski kızıl bakterileri arasında fark olup olmadığını incelediler. Sonuca göre Asya’ya ait Streptococcus pyrogenes varyantı, SSA ve SpeC olmak üzere iki yeni süper antijene sahip. Ve bakteriler bunları profajlardan yeni almışlar. Hücre kültürlerinde yapılan testler bu süper antijenlerin, insanın bağışıklık sistemine karşı bir etki yaptığını gösterdi.
Yeni kızıl bakterileri de hücre zarına zarar veren enzim üretiyor
‘Streptococcus pyrogenes, edindiği bu toksinlerle konakçısını daha iyi kolonileştirerek, kendisine rakip olan bakteri kökleriyle başa çıkabiliyor’ diyor Brouwer’in meslektaşı Mark Walker. Bu bakteriyel turbo klonlar bu şekilde kızıl hastalığının yeniden yaygınlaşmasına neden olmuşlar. Tıpkı eski kökler gibi yeni kızıl bakterileri de hücre zarına zarar veren enzim üretiyorlar. Bu enzim ise konakçı hücrelerin zarlarını delerek, hücrenin içine kükürt içerikli bir bileşim olan tiyolleri yayıyor.
Analizler öte yandan yeni bakteri kökünün halihazırdaki iki antibiyotik sınıfına karşı dirençli olduğunu da gösterdi. Streptokoklar, Tetracycline ve Makrolidlere karşı dirençliler. Bu iki antibiyotik sınıfı bazı ülkelerde genelde solunum yolları hastalıklarında kullanılıyor. Araştırmacıların görüşüne göre bu yüzden kızıl ve streptokok kaynaklı bademcik iltihabı tedavisinde penisilin tercih edilmeli.
Koronavirüs gibi kızıl bakterileri de damlacık enfeksiyonu ile ve yüzeylerden bulaşabiliyor. Korona pandemisi nedeniyle alınan temizlik önlemleri sayesinde kızıl hastalığında bu yıl bir gerileme olmuştu. Covid-19’a karşı alınan sosyal mesafe önlemi kızıl hastalığına karşı da koruyor diyor araştırmacılar.
Fakat pandemi önlemleri gevşetildiğinde kızıl hastalığı yeniden yaygınlaşacak. Sosyal mesafe ortadan kalktığı zaman kızıl hastalığı da yeniden yaygınlaşabilir diyor uzmanlar. Tıp tarihinin en yaygın ve en ölümcül çocuk hastalığı olan kızıl da ancak bir aşı ile tamamen ortadan kaldırılabilecek.
Ayrıca bakınız
BENZER KONULAR
YORUMLAR
