Konrad Zuse kimdir? Konrad Zuse’nin Hayatı ve Biyografisi
Hayatımıza yön veren ve teknolojinin gelişmesine öncülük eden bilgisayarlar, eskiden hayal edilemeyecek kadar küçüldü. Yıllar önce bir odanın hepsini kaplayacak kadar büyük olan ilk bilgisayarlar, teknolojik evrimler geçirdi. Bizlere bu günlerin ilhamını veren, ilk bilgisayarları yapan kişiler tabi ki unutuldu. Unutulanlardan biri de Alman mühendis ve Zuse Bilgisayarlarını tasarlayan Konrad Zuse. Geleceğe yön vermek için, geçmişteki bilim insanlarını bilmek çok önemlidir. Bizde bu amaçla ilk bilgisayarlar yazı dizimize Z Bilgisayarları da ekledik. Bu yazımızda Z Bilgisayarlar nedir? Konrad Zuse kimdir? Konrad Zuse’nin Hayatı ve Biyografisi hakkında bilgiler vereceğiz.
Konrad Zuse kimdir? Konrad Zuse’nin Hayatı ve Biyografisi
İlk programlanabilen delikli kartlara sahip, halı dokuma makineleri, bir çok bilim insanına model oldu. Bunlardan biri ise Alman dahilerden biri Konrad Zuse’dir. Hayatının tümünü Almanya’da geçirmiş, 1910 yılında doğmuş, 1995 yılında ölmüştür. Ona biz kişisel bilgisayar mucitlerinden ve ilk bilgisayarların öncülerinden biridir desek haksızlık yapmayız.
Konrad Zuse’nin en büyük başarısı, dünyanın ilk işlevsel program kontrollü bilgisayar, kendine has Z3 modeli 1941 yılının Mayıs ayında çalıştırılmıştır.
Konrad Zuse kimdir? Konrad Zuse’nin Hayatı ve Biyografisi
Konrad Zuse, 22 Haziran 1910’da Maria ve Emil Zuse’nin oğulları olarak doğdu.Kendisinden büyük bir ablası da en az Zuse kadar zekiydi. Babasının bir memur olarak sabit bir yerde durmayışı nedeniyle 2 yaşından itibaren sabit bir yerde büyümemiştir.
Doğu Prusya’nın Braunsberg kentine 2 yaşında taşınmıştır. Lise yıllarına kadar da burada yaşamıştır. Hosianum Lisesi’nde ilk sene bitirdikten sonra ve 1923 yılında babasının tayini çıktığı için, yeni yerleri olan Hoyerswerda’ya taşınmışlardır.
Kalan lise yıllarını Reform Lisesinde tamamladı ve bu okuldan da mezun oldu.
Konrad Zuse bu yüzden kendisini “gezgin öğrenci” diye tanımlar. Yüksek öğrenimine Berlin-Charlottenburg Teknik Yüksek Okulu’nda (bugün Berlin Teknik Üniversitesi) makine yapımına başladıktan sonra mimarlığa geçmiş ve oradan sonra da yapı mühendislik dalını tercih etmiş. Erken yaşlarında tekniğe ve sanata yatkınlığını hissetmiş düşündüğü şeylerin daha önce tasarlanışı ona yeni bir şeyleri üretmede rol oynadı.
Konrad Zuse, 1935’te mühendis olduktan sonra, bir süreliğine Ford Motor Company’nin reklam tasarımı ile becerilerini gösterdi. Sonrasında ilk işini Henschel Uçak Fabrikalarında statikçi olarak başladı. Sıkıcı bulduğu bu işi bırakarak, aklındakileri hayata geçirmek için kısa bir iş hayatından sonra kendi evlerinin alt katında bir çalışma atölyesi kurdu.
İlk programlanabilen mekanik hesap makinesini buldu
Charles Babbage‘in tasarımını hiç görmedi ama onun amacı programlanabilir ve hafızası olan bir şey olmalıydı. Punch Card yani delikli kartlar ona göre çok basitti. Atölyesinde Z1’in tasarımına başladı. Floating point kullanan ve bunları 35 mm film şeritinde saklama mantığını geliştiren, ilk programlanabilen mekanik hesap makinesini bulmuştur. Fakat tasarımla uğraşırken sade mekanik düzenle kurulu olup elektriksel olarak 1 ve 0 anahtarlamada bellek yönetim eksikleri sorunları yaşamıştır.
Konrad Zuse‘nin Z1 tasarımındaki eksiklikleri, 2. zuse makinesi adıyla ünlü Z2′yi geliştirdi. Z2 gelişmiş bir röle üzerinde dünyanın ilk sayısal, bellekli bilgisayarını meydana getirdi.
Z1 hiçbir zaman mükemmel bir şekilde çalışmadığı için Konrad Zuse, Uçak Araştırma-Geliştirme Müdürlüğü’nün maddi desteğiyle Z2’yi, daha sonra Alman Hükümeti’nin desteğiyle de Z3‘ü geliştirdi.
2. Dünya Savaşı patlak vermişti ve Nazi Almanyası tarafından askere alınma bildirisi aldı. Fakat bu dahinin ellerinden gitmemesi için Uçak Araştırma-Geliştirme Müdürlüğü yöneticisi Prof. Herbert Wagner tarafından özel izinle askerlikten muaf tutuldu.
Konrad Zuse, uzaktan kontrol edilebilen, zamanlanmış bombalar ile ilgili araştırma ve geliştirme bölümünde, ciddi projelerde önemli bir adamdı. Uzaktan kumandalı uçan bombaların taşınması ve uçak kanat ölçümünde kullanılabilen özel hesap makinelerini geliştirdi. 1940 yılında Zuse, uçak kanatlarının ne kadar bomba taşıyabileceği ile ilgili S1 ve S2 hesap makinelerini tasarlamıştır.
“Zuse Mühendislik ve Tasarım” şirketi ve aldığı patentler
1941 yılında Konrad Zuse, 20 personeli olan “Zuse Mühendislik ve Tasarım” şirketini açtı. O yıllarda hesap makinesi tasarım ve üretim hakkı elinde olan tek firmalardan biriydi.
1942’de, Konrad Zuse Z4 üzerinde çalışmaya başladı. Savaş ortamı nedeniyle çalışmalarına güvenli bir şekilde devam edemediğinden Z4‘ü ancak 1950’de tamamlayabildi. Z4 dünyada ticari amaçla kullanılan ilk bilgisayar sıfatını aldı.
Zuse’nin çalışmaları için patent hakkı başvurusu önce kabul edilse de, ilk önce Triumph sonra da IBM buna itiraz ettiler. Dava birçok mahkemede bakılırken nihayet 1967’de Federal Patent Mahkemesi tarafından “yetersiz icad değeri” olarak kararlaştırıldı. İşlemcili çalıştırma fikrini patentleme de Zuse’nin hiç aklına gelmedi. Bu yüzden 1967’de ‘yetersiz icat değeri’ gerekçesi ile patent hakkı geri alındı.
Okumadan Geçme: İlk hesap makinesini Leonardo da Vinci’mi buldu? Pascal’mı buldu?
1945 yılında Berlin’de Gisela (Brandes) ile evlenen Zuse‘nin, 5 çocukları oldu. En büyükleri olan Horst Zuse, matematik profesörü oldu. 2. Dünya Savaşının son yıllında Berlin’den kaçan Konrad Zuse ailesi ile beraber Allgäu (Güney Almanya) bölgesine gitmiştir. Yanında ise, Z4 hesap makinesini de almıştır.
Savaş sona erdikten sonra, kurtarabildiği Z4 Hesap makinesi onu kurtarmış ve Almanya’da kurduğu yeni şirket ilk bilgisayar şirketi oldu. Şirketin müthiş yükselişinden sonra büyük borçlanmaya giren Zuse 1964’te çoğu hisse senetlerini satarak borçlarını kapattı. Daha sonrada 1967 yılında Siemens elektronik firması tarafından satın alındı. 1969 yılında Siemens şirketi tam kontrole geçirdikten sonra, Zuse danışman olarak çalışmaya devam etti.
Konrad Zuse’nin Başarıları ve Emeklilik yılları
Hayatında en iyi yaptığı hesaplama işini kitaba döktü. Emeklilik yıllarının başında “Rechnender Raum” (Hesaplanan Mekân)” kitabıyla ilgi çekmeyi başardı.
Konrad Zuse, emeklilik yıllarını sanata ayırmıştır. Dışavurumculuk stilinde çizdiği tablolara, kendi isminde değil de “Kuno See” takma adıyla imzalamıştır.
Din görüşü ise Jane Smiley 2010 yılında çıkarttığı Digital Pionner Biyografi kitabında yazılanlara göre ateisttir.
Konrad Zuse, Z4 üzerine çalışırken makine kodları ile yapılan programlamanın oldukça karmaşık olduğunu düşünerek, üst düzey bir programlama dili olan ‘Plankalkül‘ü yazdı. Bu dilin uyarlaması ancak 2000’li yıllarda yapılabildi.
1998’de Z3 dünyanın ilk programlanabilir bilgisayarı olarak kabul edildi.
Konrad Zuse, 8 fahri doktora ünvanına sahip olmakla birlikte bir çok ödüle de layık görülmüştür. Bilişim Desktekleme Derneği (Geselschaft für Informatik) ve Alman Yapı Branşı Merkez Tabanı (Zentralverband des Deutschen Baugewerbes) bilişim alanındaki başarılarından dolayı Zuse’ye madalya verdiler. Ayrıca, Alman Liyakat nişanınına (1995), Wener-von-Siemens yüksüğüne (1964) ve Wilhekm-Leuschner madalyasına layık görüldü. Birçok bilim merkezine ve okula ismi Zuse ve yaptığı hizmetlerin adı verildi.
Konrad Zuse, 18 Aralık 1995’te ölmüştür. 2010 yılında manevi olarak 100 yaşının anısına, Almanya hükümeti 10€ ‘luk madeni paralar bastı.
Konrad Zuse’nin bilgisayarları Berlin’de Alman Teknik Müzesi’nde sergilenmektedir.
Z Serisi Bilgisayarlar
Zuse kendi yapıtları olan Z1,üretimleriyle bilgisayar öncülerindendir.
Programlanabilen ilk bilgisayarlardan biri olan Z1′in yanında modifiye olarak Z2, Z3, Z4, Z11, Z22, Z23, Z25, Z31, Z60 ve Z64 bilgisayarları üretilmiştir. Günümüzde Graphomat örnekleri halen Hünfeld Alman Teknik Müzesi’nde özel Zuse bölümünde ziyarete açıktır.
2005 yılında Z22 modeli hep çalışır durumda Karlsruhe Yüksek Meslek Okulu’nda sergileniyordu. Fakat her zaman çalışır olarak tutulamamaktadır. İçinde bulunan Kathod lambalarının tamiri artık çok zor ve bakım maliyeti çok yüksek olması sebebi ile, pek seyrek çalışma gösterileri yapılmaktadır.
Z Serisi Bilgisayarlar, Konrad Zuse tarafından tasarlanan, programlanabilen ile mekanik bir hesap makinesiydi. Z Serisi Bilgisayarlar ilk örneği, 1935 ile 1938 tarihleri arasında tasarlanmış olup ilk adı Z1 olarak isimlendirilmiştir. Z Serisi Bilgisayarlar’ı sıralı olarak açıklayalım.
Z Serisi Bilgisayarların ilki: Z1
1936 yılında ailesinin bodrumunda çalışarak, kayan nokta delikli 35 mm film Talimatları okurken, sınırlı programlanabilen ile ikili mekanik bir hesap makinesi Z1 tasarlamıştır.1938 yılında Z1 ,30.000 metal parçalar bulunan ve yetersiz çalışan olan mekanik aletti. Z1 ,özgün tasarımı 2. Dünya Savaşı sırasında parçalanmıştır.
1987 ve 1989 yılları arasında, Z1 yeniden yaklaşık 800.000 eski alman markı, (yaklaşık $ 500,000) Siemens ve beş şirketten oluşan bir konsorsiyum tarafından tekrar yapıldı.
Z Serisi Bilgisayarların yeni nesilleri | Z2, Z3, Z4, Z5, Z11, Z22
Z1 röleleri revize edilmiş bir versiyonu olarak Z2 doğmuştur. 1941 yılında, Zuse Apparatebau şirketi ile imalatı yapılmaya başlamıştır.
1941 yılından sonra, Z2 makine geliştirilmesine başlandı. Farkı ise, 22-bit kayan nokta bellek ve telefon röleleri dayalı bir hesaplama ünitesiyle, döngüler ile ancak koşullu atlama olmadan programlanabilirliğe sahip hesap makinesiydi.
Z3, ilk tam operasyonel elektromekanik bilgisayar olarak, Alman hükümeti DVL (Deutsche Versuchsanstalt für Luftfahrt Alman Araştırma Enstitüsü) desteğini alarak yapıldı.
1949 yılından sonra savaş sonrası Zuse, Eduard Stiefel ve Teknoloji Zürih İsviçre Federal Enstitüsü ( Eidgenössische Technische Hochschule (ETH) yardımları ile Z4 bilgisayarını inşa etti.
8 Kasım 1949 tarihinde Zuse’nin şirketi KG kuruldu. Z4 ise 12 Temmuz 1950’de ilk satışını ETH ‘ye yaparak güvenirliğini ispatladı.
1953 yılının temmuzunda Z5, makine şirketi Leitz Wetzlar’a teslim edildi. Z5 Almanya’da inşa edilen ilk büyük bilgisayar oldu. Z4 modeline göre 6 kat hızlı olan bir makineydi.
Ticari olarak yaptığı tasarımlara isim veren Zuse, Z11 ve Z22’yi inşa ederek sattı.
En son Z23 modeli ile serinin en sonuncusu oldu.
Z Serisi Bilgisayarlar ve S1, S2 Hesaplama Makineleri
1940 yılında, Zuse’ye Alman hükümeti aracılığıyla fon verildi. Aerodynamische Versuchsanstalt (AVA, Aerodinamik Araştırma Enstitüsü) ciddi ekonomik destekler sağladı .
Zuse radyo kontrollü olarak uçakların kanatlarında taşınan bombaların aerodinamik düzeltmeler hesaplanan özel amaçlı cihazlar olan S1 ve S2 işlem makinelerini, inşa etti.
Bu makineler Henschel Werke’ye katkıda bulunarak Hs 293 ve HS 294 modern öncüleri vardır.1941 ve 1945 yılları arasında Alman askeri tarafından geliştirilen güdümlü füzeler, seyir füzesi yapımlarında kullanıldı. Zuse bu makinelerin 1945 yılında işgalci Sovyet askerleri tarafından alıkonulunduğunu söylemektedir.