Kriyocerrahi nedir? Kriyocerrahi nasıl uygulanır?

Deri hastalıkları tedavileri içinde yeni nesil olanlardan biri de Kriyocerrahi. Bu yazımızda Kriyocerrahi nedir? Kriyocerrahi nasıl uygulanır? Kriyocerrahi ile hangi hastalıklar tedavi edilebilir?Kriyocerrahi kimlere uygulanmamalı Kriyocerrahinin adımları nelerdir?  soruların cevabını bulabileceksiniz.

Kriyocerrahi nedir? Kriyocerrahi nasıl uygulanır?

Kriyocerrahi aslında yapılan tedavide  beyazlaştırdığı için ona kar tedavisi deniyor. Kriyocerrahi, deride oluşan bazı enfeksiyonlarda kullanılan kontrollü aşırı dondurma uygulanan bir tedavidir diyebiliriz.

Milattan önce 2500’li yıllarda ilk defa Mısırlılar tarafından kullanılan buz ile dondurma Kriyocerrahinin atasıdır diyebiliriz. Bu yöntem Hipokrat’ın ağrı, ödem ve kanamları durdurmada kullanılmaya devam etmiştir. İmparator Napolyon’un ordu cerrahlarından Dominique Jean Lorrey savaşlarda açık yaralanmalarda kullanmıştır.

Kriyocerrahi diyebileceğimiz modern tedavi havanın sıvı halini bir pamuk ile kullanarak siğil, ben, keratoz ve deri kanserlerinin tedavisinde kullana, 1899 yılında White adlı bir Dermatologtur. 1948 yılında ise artık likid nitrogen primer, kriyojen olarak kullanılarak Kriyocerrahi ismi şekillenmeye başlamıştır. 1970’lere gelmeden zacarıan likit nitrogen spreyi geliştirilmiş, tedavi daha da etkili olmuştur.

Kriyojenik sıcaklıkların zararlı etkileri tıpta faydalı bir şekilde kullanılabiliyor. Aşırı soğutulmuş sıvı azot, siğil ve kanser gibi anormal hücreleri yok etmek için rutin olarak kullanılıyor. Kullanılan teknik, duruma göre biraz değişiyor ama genellikle sıvı azot, etkilenen bölgeye pamuklu çubuk, sprey tabancası veya kriyoprob denilen içi boş bir tüp yardımıyla doğrudan uygulanıyor.

Bu işlem, hasarlı dokuyu hızla dondurup anormal hücreleri yok ediyor. İlaç tedavisinden çok daha spesifik, az ağrıya neden oluyor ve çevredeki dokuyu ameliyattan daha az etkiliyor. Özellikle siğil tedavisi, saçkıran tedavisi için olumlu dönüşler görülmüştür.

Kriyocerrahi kimlere uygulanmamalı?

Soğukla ilgili rahatsızlığı bulunan kişilerde uygulanmaz. Örnek olarak raynaud hastalığı, soğuk kudeşeni, kriyoglobülinemi gibi hastalıklar verilebilir.

Kriyocerrahin çocuklarda ve gebelerde uygulanmasına engel bir durum yoktur. Kriyocerrahi sonrasında görülen yan etkilerinin içinde en çok yaygın olanı, uygulanan bölgede görünebilecek renk değişiklikleridir. Sonraları düzelmektedir.

Kriyocerrahi ile hangi hastalıklar tedavi edilebilir?

• Akne, sivilceler,
• Aktnik Keratozlar (güneşe bağlı olarak genellikle yüz ve saçlı deride orataya çıkan kabarıklıklar ),
• Siğiller, benler, alopeci areata (yüz ve saçlı deride ortaya çıkan kılların dökülmesi ile saçkıran olarak da bilinen rahatsızlık),
• Molloscum contagiosum (özellikle çocuklarda daha sık olarak yüz bölgesinde ortaya çıkan viral kaynaklı kabarıklıklar),
• Yaşlanmanın ve güneşe uzun süreli maruz kalmanın getirmiş olduğunu lekeler,
• Ksantelesma (göz kapaklarında ortaya çıkan kabarıklıklar ),
• Hipertrofik nodül ve keloidler (yaralanma sonrası veya kendiliğinden bağ dokusunun aşırı çalışmasına bağlı olarak ortaya çıkan kabarıklıklar),
• Et benleri vb. Ayrıca değişik deri kanserlerinde de kullanılabilmektedir.

Kriyocerrahi nasıl uygulanır?

3 adımda sizlere Kriyocerrahi nasıl uygulanır listeleyeceğiz.

1. Kriyocerrahi uygulama Adım 1 

Sıvı azot doğrudan cilde püskürtülür ve küçük, lokal bir bölgeyi hızla soğutarak -25 °C ila -40 °C sıcaklığa getirir. Tedavi 30 saniye içinde bitirilerek çevredeki dokuların hasar görmesi engellenir ve yara izi ihtimali azaltılır.

1. Azotla dondurma. Deri sıcaklığını hızla yaklaşık -40 °C’a düşürmek için sıvı nitrojen kullanılır.

2. Kriyocerrahi uygulama Adım 2 

Tedavi, lezyonun üzerinde bir buz topu belirene kadar uygulanır. Bu top, altındaki anormal hücreleri dondurur. İşlem sadece birkaç saniye sürer ve çevredeki doku etkilenmez. Ağrıyı uyuşturmak için lokal anestezikler kullanılabilir ama ameliyattan çok daha az invazif bir işlemdir.

1. Anormal hücreler. Viral enfeksiyon veya kanserden zarar gören hücreler hedef alınır.
2. Mekanik hasar. Su donarken genleşir ve buz kristalleri hücrelerin iç yapısına fiziksel olarak zarar verir.

3. Kriyocerrahi uygulama Adım 3

Su donarken genleşerek olan sivri uçlu kristaller oluşturur. Bunlar hücre zarlarını delerek onarılamaz hasara neden olur. Hücreler susuz kalır ve buz çözüldüğünde anormal hücreler onarılamayacak kadar hasar görmüş olduklarından vücuttan atılırlar.

1. Kimyasal hasar. Su donunca geriye kalan konsantre çözünmüş maddeler hücrenin bileşenlerine kimyasal olarak zarar verir.
2. Dehidrasyon. Su buza dönüşürken, çözünmüş tuzlar, iyonlar ve proteinler geride kaldığı için hücre susuz kalır.
3. Buz kristali oluşumu. Sıvı azot, hücreleri soğuturken içindeki su buza dönüşerek sivri kristaller oluşturur.
4. Çözülme. Buz çözülene kadar anormal hücrelerdeki hasar onarılamaz düzeye gelir.
5. Hasarlı bileşenler. Geriye kalan tek şey, anormal hücrelerin kabuklarıdır. Bileşenleri hasar görmüştür ve artık işlev göremezler.
6. İltihap. Vücut, iltihaplanma başlatarak tepki verir: Onarımı başlatmak için bölgeye kan ve bağışıklık hücreleri gönderilir.
7. Temizlik. Hasarlı hücreler temizlenir ve yara çok az yara iziyle hızla iyileşir.

Ayrıca bakınız

• Probiyotikler sivilce, rosacea, egzama gibi deri hastalıklarını iyileştirebilir mi?