Okul döneminde çocuklar nasıl beslenmeli?
Okul döneminde çocuklar nasıl beslenmeli?
Okul Döneminde Beslenme, ebeveynler için çocuğa yapılan en önemli görevlerinden biridir. Çocuğun, ergenlik ve yetişkinlik dönemine girmeden, temelde kazanacağı beslenme alışkanlığı tüm hayatı boyunca geçerli olacaktır.
Bebeklik büyüme dönemi daha yavaş olmasına rağmen, okul dönemindeki çocukların iştahları düşük , fakat yüksek besin ihtiyaçlarına ihtiyacı vardır. Bu yüzden tüm yemekler ve aperatifler besin ve enerji bakımından zengin olmalıdır. Çocukların gelişme dönem beslenmesi gelecekteki sağlık riskini etkileyebilir ve ayrıca daha sonraki yaşamında beslenme alışkanlıkları etkileyebilir.
Okul Döneminde Beslenme, düzenli öğünler ve atıştırmalıklar, yapılandırılmış bir beslenme planı iyi beslenme alışkanlıkları kurmak önemlidir. Fast food, hamburger ve patates kızartması her öğün içinde kesinlikle olmamalıdır.
Çocuğunuzun Beslenmesi, Besin Grupları modeline uygun, geniş besin yelpazesine sahip olduğundan emin olmanız gerekmektedir. Velilere bu bakımdan çok büyük sorumluluk düşüyor.
Okul Döneminde Beslenme ve Enerji
Okul Döneminde Beslenme ile büyümekte olan çocukların her daim faaliyet içinde olacağından yüksek bir enerjiye ihtiyaç vardır.Ancak dengesiz beslenmede alınan kalori aşırı kilonun doğmasına sebep oluyor. Böyle bir durumda fiziksel aktiviteler onun yararına ve tekrar yeme alışkanlığı düzelmesi için iyi bir diyetisyen kontrolünde problem çözülecektir.
Çocuklarda enerji patlamasına sebep olan karbonhidrat ve şeker li besinlerin tüketimine dikkat etmeli, sınırlandırılmalıdır.
Okul Döneminde Beslenme nin yanlış olması aşırı kilo yükleyen çocuğun yemesini durdurup onun besin alımını engellemek yanlıştır. Hala büyüme ve gelişme için gerekli tüm yapı taşlarını sağlayan bir besin dolu bir beslenme modeli yapmak en doğru olanıdır. Sağlıklı beslenmenin teşvik edilmesi çocukların sağlıklı bir kilo koruması sağlamalıdır. Bütün aile için iyi rol model sunmak için Okul Döneminde Beslenme çok önemlidir.
Okul Döneminde Beslenme ve Kalsiyum
Okul Döneminde Beslenme ile büyüme evresinde Kalsiyum minerali, sağlıklı kemik gelişimi için önemlidir. Kalsiyum iyi kaynakları süt, peynir, yoğurt ve peynir tatlıları yanı sıra zenginleştirilmiş portakal suyu, yeşil yapraklı sebzeler, hububat, susam ve soya peyniri gibi süt ürünleri içerir.
Okul Döneminde Beslenmede, çocuğunuz ideal kalsiyumdan zengin gıdayı üç porsiyon hedeflemelidir. Örneğin, süt 150ml cam, yoğurt küçük bir tencerede peynir ve küçük bir kibrit kutusu büyüklüğünde parça gayet yeterlidir.
Evde doğal yoğurdu kullanmayı düşünün. Katkılı yoğurtlardan uzak urmaya çalışın.
Okul Döneminde Beslenme ve Folat
Okul Döneminde Beslenme içinde Folat önemli bir vitamindir. Bu vitamin büyüme için önemlidir, ancak güçlendirilmiş tahıllar folik asit için iyi bir kaynaktır Kahvaltıyı atlayan her çocukta folat eksiktir. Diğer kaynaklar ekmek, yeşil yapraklı sebzeler ve bakliyat sayılabilir.
Okul Döneminde Beslenme ve Demir
Okul Döneminde Beslenme de Bu mineral kırmızı kan hücrelerinin sağlıklı kalmasına yardımcı olur. Yetersiz demir alımı demir eksikliği anemisine yol açabilir. Demir’in en iyi kaynakları, kırmızı et, karaciğer, zenginleştirilmiş kahvaltılık tahıllar, fasulye ve bakliyat sayılabilir.
Et dışı kaynaklardan daha etkin bir demir almanıza yardımcı olmak için, bu tür narenciye ve meyve suyu gibi C vitamini yönünden zengin besinler ile birleştirmek.
Okul Döneminde Beslenmede Yağlı ve şekerli gıdalar
En tehlikeli bölüme geldik. Şeker çocuk için çok tehlikeli bir yiyecektir. Yağlı ve şekerli grubu , yağlar (tereyağı gibi), pişirme yağı, şeker, bisküvi, kek, cips, şekerleme, krema ve dondurma, çikolata ve şekerli içecekler içerir. Bu besinler çok sık yenmemesi gerekir ve yalnızca küçük miktarlarda tüketilmelidir.
Bu tip gıdalarda kalori, yağ ve şeker yüklüdür, birçok vitamin ve mineral içermez. Ayrıca, şekerli gıdalar ve içecekler (meyve suyu dahil) diş çürümesi riskini artırabilir.Bazı şekersiz ya da diyet içecekler de dolayı asitlik çürümeye neden olabilir. Süt veya su yemekler arasında en iyi içecektir.
Çocuk beslenmesinde yemek öncesi asla şeker ve tatlıları vermeyin. Eğer verilecekse yemek sonrası az şekerli tatlılar yaparak çocuğu tatmin etmek gerekir.
Okul döneminde beslenme , başarı ile doğru orantılıdır. Bu dönemde kazanılan yemek kültürü ileriki yıllar için sağlıklı beslenmenin temelini oluşturacak bir dönemdir. Çocuğun okul çağlarında edindiği beslenme alışkanlıkları gelecekte de süreklilik göstermektedir. Bu dönem de çocuk kadar anne ve babanın da beslenme konusunda bilinçli davranması gerekmektedir.
Yanlış beslenme alışkanlıklarının kazanımı için çok sayıda neden vardır. Bunların başında çocukların besin gereksinimlerinin bilinmemesi, ailenin beslenme alışkanlıkları ve okul çağındaki çocuklar için en iyisini yapmak isteyen annelerin kendi bilgilerine göre en iyi bildiği besinlerden çocuğuna fazla miktarda yedirmek istemeleri gelmektedir.
Bunların dışında fiziksel aktivite azlığı; özellikle ailenin akşamları veya evde olduğu günler içerisinde televizyon- bilgisayar karşısında oturmaları, çocukları ile oyun oynamamaları, yürüyüşler yapmamaları, sözlerden daha kalıcı izler bırakan olumsuz mesaj ya da mesajlar bırakabilmektedir.
Ayrıca öğün atlama, şeker, tuz ve yağ içeriği yüksek yiyecek-içecek tüketimi özellikle ileri yaşlardaki beslenme alışkanlıklarını kötü yönde etkilemektedir. Bu hatalı beslenme şekli, özellikle çocukluk dönemindeki şişmanlık (Obezite) riskini artırmaktadır.
Okul Döneminde Beslenme döneminde görülen en sık değişiklik kahvaltı yapmamaktır. Kahvaltı günün en uzun açlığı olan gece açlığını takip etmesi nedeniyle biten enerjinin tekrar alınabilmesi için en önemli öğündür. Bu konuda yapılmış bazı çalışmalar da bulunmaktadır. Bu araştırmalarda, kahvaltı yapan çocuğun sınıf içerisindeki başarısının daha fazla olduğu, problem çözme yeteneklerinin diğerlerine göre daha gelişmiş olduğu, kavrama yeteneklerinin daha iyi olduğu gözlenmiş, bazı araştırmalarda ise kahvaltı yapan çocukların beslenme yetersizliğinden oluşan hastalıklara daha az yakalandıkları rastlanmıştır. Yine bu araştırmaların sonucunda kahvaltı yapmayan çocukların daha şişman oldukları belirlenmiştir.
Okul Döneminde Beslenme de yetersiz ve yanlış beslenme çocukların sağlığını etkiliyor
Aile içerisinde ve okulda beslenme bilgisinin yetersiz verilmesi, okul yemeklerinin sevilmemesi ve çocukların % 90’ının kantinlerde hamburger, tost, kızarmış patates, cips kola gibi yağ ve karbonhidrat bakımından yüksek olan fast-food besinleri tüketmeleridir. Günlük almaları gereken vitamin ve özellikle kalsiyum minerali bakımından yoksun beslenmeleri büyüme ve gelişmelerini olumsuz yönde etkilemektedir.
Çocukların okul ve evde çeşitli yiyecekleri tüketmeleri ve temel beslenme ilkeleri konusunda bilgilendirilmeleri çok önemlidir. Özellikle; öğünlerin atlanmaması, kahvaltının önemi, ara öğünlere önem verilmesi, okul yemeklerinin fast-food yemeklerinden daha sağlıklı olduğu konusunda çocukların bilinçlenmeleri ileriki hayatlarında yaşam kalitelerini artıracaktır.
Okul döneminde beslenme alışkanlıklarında meydana gelebilecek değişiklikler bu nedenle çok büyük önem taşımaktadır. Hem daha sağlıklı hem de daha başarılı nesiller yetiştirmede ailenin ve öğretmenlerin beslenme konusunda bilinçlendirilmesi ve eğitilmesi bu sebeple önemlidir.
- Taze sıkılmış meyve suyu,
- Peynir,yumurta,
- Domates-salatalık,
- Ekmek,
- Pekmez, tahin.
Örnek beslenme çantası:
- Kuru meyveli veya cevizli ev yapımı kek veya ev yapımı peynirli poğaça yada börek,
- Ayran veya taze sıkılmış meyve suyu yada meyve,
- Fındık ve Ceviz kuruyemişleri.
Okul Döneminde Beslenme ve Atıştırmalar
- Müsli ve yoğurt,
- Kavrulmuş fındık,fıstık ezmeli bir sandviç,
- Taze meyveler,
- Az yağlı yoğurt ya da süt ,peynir tatlıları,
- Kuruyemiş, tohum veya kurutulmuş meyve,
- Küçük süt paketleri,
- Meyveli tatlılar yoğurtlu yada sütlü,
- Peynirli kraker,pohaça veya evde yapılmış kekler.
Okul Döneminde Beslenme Modeli Temelini Nasıl Uygulamaya Başlamalı?
- Önce 3 ana öğün alışkanlık haline getirilmeli, ek aperatifler öğün aralarında verilmelidir.
- Çocuğunuz çok yağlı ve şekerli yiyecek ve içeceklerin yerine, çok daha sağlıklı besleyici atıştırmalıklara teşvik edebilirsiniz.
- Okulda yemesi için hazırlanan beslenme çantası içeriği bilinçli hazırlanmalı, öğle yemeği günlük besin alımını önemli bir katkısı vardır.
- Çocuğunuzun fiziksel aktivitilerde oldurmaya teşvik edin. Sağlıklı bir beslenme ile birleştiğinde, bu kısa vadede ve gelecekte iyi temel sağlayacaktır.
- Kesinlikle yemek yemesi için ödül aksine cezada vermeyin.
Kaynaklar ve Dış Bağlantılar
- Amerikan Hastanesi Diyet ve Beslenme Bölümü Diyetisyen Zuhal Güler Çelik
- BBC Ulusal Çocuk Beslenme
- Dünya Sağlık Örgütü