Türkiye’de son yapılan referandumun nedeni ve sonucu |16 Nisan 2017

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) 21 Ocak 2017 tarihinde Parlamenter sistemden Türk tipi başkanlık sistemine geçiş için Halka sunulması için oylanmıştı ve 339 oyla kabul edilmişti. 18 maddelik Anayasa değişiklik paketi teklifi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a gönderildi ve onaylandı. Böylece Referandum süreci artık başladı.

10 Şubat 2017 tarihinde Başbakan Binali Yıldırım Nevşehir’de, 16 Nisan’da halk oylaması yani referandum yapılacağını açıkladı. Artık kritik süreç başlamış oldu. 2 tercihli oy kullanılacak. Ya evet yada hayır!

1987 yılında düzenlenen Anayasa böylece ilk değişme sınavına girmiş olacak.

Refarandum tarihi belli oldu: 16 Nisan 2017 Pazar | Başkanlık Seçimi yapılması onaylandı

Anayasa değişikliği paketindeki 18 maddede neler var ?

Milletvekili sayısı 550’den 600’e çıkacak. Milletvekili seçilme yaşı 18’e düşürülecek. 18 yaşında seçilen bir milletvekili Askerlikten muaf tutulacak.

Milletvekili Seçiimleri ile Cumhurbaşkanı seçimleri aynı gün ve 5 senede bir yapılacak. Eğer 16 Nisan’da halk evet derse, bundan sonraki ilk seçim 3 Kasım 2019’da hem Cumhurbaşkanı hemde milletvekili seçimleri olacak.

Partili Cumhurbaşkanı kavramı gelecek. En çok milletvekili Meclise sokan parti bir nevi Cumhurbaşkanı’nıda belirleyecek. Cumhurbaşkanı kendi yardımcılarını ve bakanlarını isterse seçilmiş milletvekillerden değil meclis dışından istediği kişileri atayabilecek yada tam tersi görevden alabilecek.

Cumhurbaşkanı isterse Bakanlıkların görev, yetki ve yapılandırılmasını değiştirebilecek. Bakanlıkları kaldırıp yada yeni bakanlıklar açabilecek.

Cumhurbaşkanının suç işlemesi gibi durumlarda sadece mecliste oy çokluğu olduğunda kabul edilecek. Partili Cumhurbaşkanı olduğu için en çok oyu alan milletvekili sayısıda çok olduğundan, mecliste oy çogunluğu kendi avantajında olacak.

Cumhurbaşkanı adayı bir partiye üye olabilecek. En son seçimlerde yüzde 5 oy alıp en az 100 bin kişinin oyunu alan kişilerden olabilecek.

Meclis eğer seçim kararı alacaksa 600 milletvekilinin 360’ı evet demesi gerekecek. cumhurbaşkanı eğer meclisi fesh etmek isterse yeniden seçime gidilecek. Eğer milletvekilleri tekrar seçilip yeniden seçim isterse Cumhurbaşkanı bir kez daha aday olabilecek.

Ülke bütçe durumunu Cumhurbaşkanı karar verecek.

Yürütme Cumhurbaşkanına ait olacak ve üst düzey kamu yöneticelerini o seçecek. Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Başkomutanlığını temsil eder. Milletlerarası anlaşma onaylar ve yayımlar.

Cumhurbaşkanlığı makamının herhangi bir nedenle boşalması halinde kırkbeş gün içinde Cumhurbaşkanı seçimi yapılır. Yenisi seçilene kadar Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cumhurbaşkanlığına vekalet eder ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır.

Rektörleri ve Komutanları Cumhurbaşkanı belirleyecek.

Anayasa Mahkemesi’nin üye sayısı 17’den, 15’e düşürülecek. 12’sini Cumhurbaşkanı atayacak.

“Cumhurbaşkanı mevcut yasada doğuştan Türk vatandaşı olanlardan seçilir” ifadesi de “Türk vatandaşı” olarak değiştirilecek. Sonradan Türk vatandaşlığına geçen biride Cumhurbaşkanı olabilecek.

Refarandum tarihi belli oldu: 16 Nisan 2017 Pazar | Başkanlık Seçiminde gözler Erdoğan’ın üzerinde

Referandum Süreci nasıl başlayadı? Referandum nasıl bitti?

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın resmi olarak imzalayıp gönderdiği zaman, Resmi Gazete yayını yapıldıktan sonraki 60 gün sonrasındaki ilk pazar yapılacak. Zaten alınan karara göre de resmi tarihte Başbakan tarafından açıklandığı gibi 16 Nisan 2017 Pazara denk gelmişti.

Bu durumda referandumun 16 Nisan Pazar günü yapılması bekleniyordu.

Referandumda seçim kağıtları beyaz renk üzerinde “Evet”, kahverengi üzerinde “Hayır” ibareleri bulunan iki ayrı renk ile tek bir kağıtta olacak. Tercih yazan mührü hangi kısma basmak isterse o kısma basılıp, bir kaç saniye bekleyip kurumasından sonra ters bir şekilde arka arkaya bakacak şekilde katlanıp zarfa konularak yapılmıştır.

Eğer evet yada hayırı tercih kaşesi yaptıktan sonra birbirlerine bakacak şekilde katlanırsa, her iki tarafta da tercih baskısı bulaşabilir. Bu yüzden oylar geçersiz duruma düşüyor.

Sonuç ise çoğunluk hangisi ise ona göre belirlenecek. Evet kazanırsa Anayasa değişecek, hayır kazanırsa yasa teklifi geçersiz sayılacaktı. 

16 Nisan 2017 Türkiye’nin son referandum sonucunda Evet tarafı kazandı.