Reflü halk dilinde yemek yedikten sonra, midenin ağzına gelmesine denmektedir. Fakat reflünün açıklaması bu kadar da basit ve geçiştirilecek kadar kolay da değil. Tedavi edilmesi gereken mide hastalığı reflü hakkında geniş bir yazı hazırladık. Yazımızda Reflü nedir? Reflü neden olur? Reflüyü nasıl anlarız? Reflü nasıl tedavi olur? sorularına uzman kaynaklarımızdan aldığımız bilgilerle cevap vermeye çalışacağız.

Reflü nedir? Reflünün nedenleri ve belirtileri nelerdir?

Gastroözofageal reflü hastalığı (GÖRH) bir çok kişinin bildiği adıyla kısaca Reflü hastalığı, yemek yenildikten sonra, mide içerisindeki asitli sıvının yemek borusundan boğaz ve ağıza kadar çıkması sonucu oluşan bir mide hastalığıdır. Dünyada çokça görülen bu hastalık, genelde boğaz ve göğüs arasında yanma hissinden dolayı rahatsızlık vermektedir.

Reflü hastalığının en büyük nedenlerin, beslenme yanlışlıkları ve fazla kilo büyük rol oynamaktadır.

Midede ağrısı ve mide yanması gibi şikayetler günümüzün en sık karşılaşılan sağlık sorunları arasındadır. Mide içeriğinin yemek borusundan yukarı, boğaza doğru gelmesidir “reflü”. Halk arasında mide reflüsü olarak bilinen Gastro özofageal reflü hastalığı (GÖRH), mide içeriğinin, özellikle asitli mide sıvısı ve gıdaların yukarı yemek borusundan boğaza ve ağıza doğru geri gelmesiyle ortaya çıkan bir hastalıktır.

Bazen geçici olarak reflü durumu alabilir. Eğer bu rahatsız etmeyip, sıklıkla da olmuyorsa, en son yenilen yada fazla yeme içme sonrası olacağından durum tekrarlanmazsa sorun teşkil etmez. Ama her gün tekrar yaparak daha da yanma veriyorsa hemen doktora gitmek gerekiyor.

Reflü hastalığına dünyada oldukça sık rastlanılır, görülme sıklığı normal toplumda yüzde 10-20 arasındadır ve özellikle kilosu fazla olanlarda daha sık görülür. Kadın ve erkekler arasında görülme sıklığı arasında fark yoktur.

Gastroözofageal reflü hastalığı 40 yaş ve sonrasında daha sık ortaya çıkar.

Şimdi Reflü hastalarında ne tür belirti ve yakınmalar gözükür? bir göz atalım.

Reflü nedir? Reflünün nedenleri ve belirtileri nelerdir? | Fast Food, Alkollü ve asitli içecekler, hazır meyve suları ve fazla kahve Reflüyü tetikliyor

Reflü nasıl anlaşılır? Belirtileri nelerdir?

Reflüyü anlamak için genelde 2 tür belirti vardır. Birincisi yemek borusunda, göğüs kemiğinin arkasında hissedilen yanma hissi, her yemek sonrası ortaya çıkmaya başlar.

İkincisi ise sık yakınma ise mide içeriğinin (kısmen asitli mide sıvısı ve bir miktar gıda olabilir) boğaz ya da ağıza geri gelmesiyle, acı-ekşi tadın hissedilmesidir.

Reflünün belirtileri içinde bazen boğaz ağrısı, ağzım su doluyor diyen kişilerde ağızda tükürüğün artışı, ses kısıklığı, boğazda yumru hissi, yutmada güçlük, göğüste ağrı, kuru, irrite edici, inatçı öksürük ve nedensiz bulantı söylenebilir.

Reflü neden ortaya çıkar? Ne tür zararlar oluşturur?

Normalde yemek borusunun (özofagus) tam mideyle birleştiği noktada “özofagus alt kıskacı” adı verilen ve yemek borusunu oluşturan kasların özelleşerek yaptığı, büzülerek kapanan bir mekanizma mevcuttur. Normal olarak belirli bir basınçla kapalı olan ve mide içeriğinin bu sayede geri gelmesini engelleyen bu kıskaç, yemek yediğimizde gevşeyerek açılmakta ve gıdaların mideye geçişine izin vermektedir.

Bunun dışında, kapalı olan kıskaç reflü hastalığında, olmaması gerektiği şekilde zaman zaman yeme dışında da gevşemekte ve açılmakta ya da sürekli olarak kapanma basıncının düşük olması sebebiyle gevşek kalmaktadır. Bu durumda reflü ortaya çıkar.

Bir üçüncü neden ise mide fıtığı (hiatal herni) varlığının kıskaç mekanizmasının işlevini bozmasıdır. Bu anatomik bozuklukların yanı sıra reflünün ortaya çıkışını obezite, gebelik, diyetimizdeki bazı gıda türleri ve kimi ilaçlar kolaylaştırmaktadır.

Midedeki asidik içerik  yemek borusuna doğru ilerlemesi ile oluşan Reflü, zamanla yemek borusunun iç yapısına da zarar vermeye başlar ve tahriş yapar. Bu hasar, oluşan reflünün sıklığı, mide içeriğinin yemek borusuna kaçma sıklığı ve mide sıvısının asiditesiyle doğru orantılıdır. Ne kadar mideden asidik sıvı gelirse yemek borusu o kadar da hasar büyüyecektir. Yemek borusu iç yapısını koruyan mukoza dokusu bozulmaları da bu duruma eklenmektedir.

Reflü nedir? Reflünün nedenleri ve belirtileri nelerdir? | Reflü hastaları yemek borusunda yanma hisseder

Reflü hastalığı tanısı nasıl konulur?

Genelde reflü hastalığının klasik şikâyetleri olan ağıza ve boğaza mide içeriğinin gelmesi ve göğüste yanma hissi, reflü hastalığı tanısı koymayı kolaylaştırır. Ancak bu klasik yakınmaların yanı sıra tipik olmayan diğer yakınmaların da varlığı, tanı koymada gastrointestinal sistemin incelenmesini gerektirir. Bunun için “üst gastrointestinal sistem endoskopisi” adı verilen işlem, ışıklı bir tüp kamerayla yemek borusu ve mide içinin görülerek incelenmesi yöntemi tercih edilir: Bu tetkikle hem reflü hastalığıyla ortaya çıkan yemek borusundaki hasarlar gözlenmekte hem de bu hastalığın neden olacağı daha ileri sorunlar tespit edilebilmektedir.

Endoskopik olarak gözlenen yemek borusu hasarının derecesine göre de reflü hastalığının şiddeti belirlenebilmekte, reflü hastalığının neden olacağı hücre ve doku bozulmaları ve değişiklikleri de bu yöntem sırasında elde edilen biyopsilerle anlaşılabilmektedir.

Endoskopik inceleme yöntemi dışında, reflü hastalığının varlığını saptamada yemek borusunda yapılan basınç ve asit ölçme yöntemleri de zaman zaman kullanılabilmektedir.

Reflü nedir? Reflünün nedenleri ve belirtileri nelerdir? | Reflü nedenlerinden biri aşırı kilodur.

Reflüyü önlemek mümkün mü? Tedavi nasıl olmalıdır?

Gastroözofageal reflü hastalığı kronik bir hastalık olmasının nedeni, temelde anatomik yapısal bazı eksiklik ve bozukluklar ortaya çıkmasıdır.

Reflü hastalığı tedavisi için ilaç kullanarak, kalıcı olarak tedavi edileceği söylenemez. Reflü hastası ilk önce yeme alışkanlıklarını değiştirmeli, sağlıklı beslenme modelini seçmesi gerekmektedir. İlaç tedavisi ile hastalığı kontrol edilmeye çalışılsa da, yeme-içme alışkanlıkları hastalık öncesi gibi devam ediyorsa pekte bir anlamı yoktur.

Sağlıklı ve dengeli yaşama geçmek ile fazla kilolarda gitmelidir. Demli çay ve kahve alışkanlığı iyice düşürülmeli hatta son verilmeli, sigara ve alkol tüketiminden uzak durmak, geç vakitlerde özellikle akşam 7 sonrası yağlı, naneli gıdalar, gazlı içeceklerden kaçınmalıdır. Özellikle yatak başının yüksek olmasına dikkat edilmelidir.

Reflü tedavisi için genelde modern tıp, mide asit salgısını düzenleyen antisekretuvar ilaçlar ve antiasit ilaçları hastalarına önermektedir. Çok ileri düzeyde ki reflü hastaları için, anti reflü cerrahi tedavisi de olumlu sonuçlar alınmaktadır.

Reflü nedir? Reflünün nedenleri ve belirtileri nelerdir? | Reflü ileri seviyede ameliyat gerektirebilir

Reflü hastalığı tedavi edilmezse hangi sonuçlar ortaya çıkar?

Reflü hastalığında ortaya çıkan istenmeyen sonuçları, yemek borusuyla ilgili olan ve olmayanlar olarak iki kategoride değerlendirmek gerekir.

1. Eroziv özofajit

Yemek borusunda asit reflüsüyle erozyon ve ülserlerin ortaya çıkmasıdır.

2. Barrett özofagusu

Yemek borusunun hücre yapısının değişmesini ifade eder. Barret metaplazisi de denen bu duruma kronik olarak mideden yemek borusuna gelen asit reflüsünün neden olduğu bilinmektedir. Barret özofagusu, yemek borusu kanserine zemin hazırlayan bir hücre değişimidir.

3. Özofagus darlıkları

Yemek borusunda asit reflüsünün yol açtığı ülser ve yaraların iyileşme sürecinde ortaya çıkan yapışıklık ve bunun sonucu oluşan yemek borusu kanalında oluşan daralmadır. Bu durum gıdaların yutulmasında güçlük ve gıdaların yemek borusunda kalması gibi sonuçlara neden olabilir.

Özofagus dışı komplikasyonlar arasında ise astım, kulak ve boğaz rahatsızlıkları, kronik larenjit, nefes borusu giriş darlıkları, ses tellerinde iltihap ve tahriş, kronik öksürük, daha nadir olarak diş erozyonları, kronik sinüs enfeksiyonları, tekrarlayan zatürre, larenks kanseri sayılabilir.

Ayrıca Bakınız

• Mide ağrılarına süt içmek faydalı mı zararlı mı?
• Mide küçültme ameliyatı tehlikeli mi?
• Dünyanın en kilolu kadını mide ameliyatı oldu ve yaşamını yitirdi!
• Neden kilo alıyoruz? Kilo almanın sebepleri nelerdir?

Kaynaklar ve Dış Bağlantılar

1. Prof. Dr. Mete Özdoğan İç Hastalıkları ve Gastroenteroloji Uzmanı
2. Mayo Clinic | Gastroesophageal reflux disease (GERD) Symptoms | Causes