Saç boyamak zararlı mı?

Takipçilerimizden gelerek Meraklı sorular listesine giren  Saç boyamak zararlı mı? sorusunun cevabını vereceğiz. Saç boyası ile ilgili geçmişten günümüze bir çok bilimsel araştırma yapıldı. Bu kısa yazımızda Saç boyamak zararlı mı? Saç boyamak kansere neden olur mu? Saç boyası alerji yapar mı? Saç boyarken neden eldiven takılmalı? sorularının bilimsel cevabını vereceğiz.

Saç boyamak zararlı mı?

Saçı boyamak “havalı görünmek” isteyen gençler için bir ergenliğe geçiş töreni niteliği taşıyabileceği gibi, yaşları geçkin kadınların da kırlaşan saçlarını gizlemelerine olanak tanıyan bir yöntemdir. Peki, saçı boyamak sağlığa zarar verebilir mi?

Cleveland Kliniği deri hastalıkları uzmanı Dr. Shilpi Khetarpal, “Saç boyasının meydana getireceği olası risklerin son derece tartışmalı bir konu olduğunu” diyor. Bilim insanlarının onlarca yıllardır önce saç boyaları için kanser nedeni olabilecek malzemeleri barındırdığını, fakat şimdilerde kimi boya malzemeleri ile kanser arasında kesinleşmiş bir bağlantının kurulmasının çok daha güç olduğuna dikkat çekiyorlar.

ABD Kanser Derneği’ne (ACS) göre, kimi araştırmalar saç boyası ile böbrek kanseri arasında olası bir bağlantıyı ortaya koyuyor. Saç boyasıyla çok daha sıklıkla karşı karşıya kalmak zorunda olan berberlerde böbrek kanserine yakalanma olasılığının, toplumun geneline kıyasla, çok değil ama biraz daha yüksek olduğu görülüyor.

2008 yılında yapılan ve Cancer Causes & Control dergisinde yayımlanan 12 bilimsel çalışmanın incelendiği bir meta analiz de, kişisel saç boyası kullanımı ile böbrek kanseri arasında böyle bir bağlantının söz konusu olmadığını ortaya koyuyor.

ACS, saç boyasıyla meme kanseri ve kan kanseri türleri arasındaki bağlantının irdelendiği araştırmalardan karışık bulgular elde edildiğini ve bu yüzden henüz kesin bir sonuca varılamadığını, başka kanser türleriyle ilgili olarak da yeterli veri bulunmadığını belirtiyor.

Khetarpal, “Araştırmalardan yola çıkıldığında, kişisel saç boyası kullanımının kanser açısından bir risk oluşturup oluşturmadığı ve oluşturuyorsa da bu olasılığı ne denli arttırdığı konusunun henüz tam bir açıklık kazanmadığı söylenebilir. Dr. Shilpi Khetarpal, saç boyası ile ilgili kaygıların başında asıl kullanılan boyanın insanda nasıl bir alerjik reaksiyon oluşturaca konusudur. Saç boyasının içindeki bazı kimyasal maddelerin sağlık sorunu yapabilir ve  saç boyasına tepki gösterenlerin büyük bir çoğunluğunun parafenilendiamin (PPD) adlı kimyasala alerjik olduklarını belirtiyor.

Uzmanlar ilk kez saçını boyayacaklara, ya da boya markasını değiştireceklere az miktarda boyayı kulak arkalarına sürüp 48 saat beklemelerini ve alerjik bir tepki göstermemeleri durumunda saçlarını boyama aşamasına geçmelerini öneriyorlar.

Saç boyası yanlış uygulanırsa deriye zarar verebilir

Saç boyası yanlış uygulandığında deriye de zarar verebileceğinden, uzmanların önerisi şöyle: Saçınızı boyarken ellerinizi korumak için eldiven takın. Kalıcı ve yarı kalıcı saç boyaları saça uygulanıp gerektiğinden daha uzun bir süre bekletildiğinde kafatası derisinde kimyasal yanıklara yol açabilirler. Bu yüzden saçınızı ilk kez evde boyamaya kalktığınızda, geçici bir boyadan yararlanın.

Saç boyamanın zararları nelerdir?

Saç boyamanın zararlı olup olmadığı, kullanılan boya türüne ve içeriklere bağlıdır. Canan Karatay’ın görüşlerine ve genel sağlık bilgilerine göre, özellikle kimyasal saç boyalarının sağlığa zararlı olabileceği vurgulanmaktadır.

1. Kimyasal Maddeler: Saç boyalarında genellikle paraben, amonyak, P-fenilendiamin (PPD) ve sodyum lauril sülfat gibi kimyasal maddeler bulunur. Bu kimyasallar saç derisine nüfuz edebilir ve uzun vadede sağlığı olumsuz etkileyebilir. Özellikle PPD, ciltte alerjik reaksiyonlara neden olabilir ve bağışıklık sistemine zarar verebilir​.
2. Toksin Yükü: Saç boyaları, vücuda toksin yükü ekleyebilir. Bu toksinler zamanla birikerek bağışıklık sistemini zayıflatabilir, karaciğer ve böbrek fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir. Kimyasal boyaların sürekli kullanımı, cilt ve saç sağlığını da bozabilir​.
3. Kanser Riski: Bazı araştırmalar, saç boyalarında bulunan kimyasalların uzun süreli kullanımda kanser riskini artırabileceğini öne sürmektedir. Özellikle amonyak ve PPD içeren boyaların bu riski artırdığı düşünülmektedir​.

Daha az zararlı alternatifler arasında bitkisel saç boyaları, kına ve doğal pigmentler önerilmektedir. Bu doğal boyalar, kimyasallara göre daha güvenli olabilir ve saçın doğal yapısını korumaya yardımcı olabilir.

Kimyasal içerikli ürünlerden mümkün olduğunca uzak durmak, genel sağlık açısından daha iyidir.

Ayrıca bakınız

• Siyah çayın Sağlık, Saç ve Cilt üzerinde bilinen 31 harika faydası nedir?