Hepinizin bildiği gibi buğday, dünya üzerinde neredeyse her ülkede tüketilen temel bir besin maddesidir. Biz; bu yazımızda dünya üzerindeki 14 kromozom ile genetik olarak ilk buğday özelliğine sahip olan ve günümüzün en çok kullanılmakta olan buğday türü siyezin ne olduğunu anlatacağız. Yazımız içerisinde Siyez nedir? Siyez buğdayı nedir? Siyez bulguru nedir? Siyez buğdayı ve Siyez bulgurunun faydaları nelerdir? sorularının cevaplarını anlattıktan sonra siyez ile yapabileceğiniz enfes lezzetlerden birkaç tarif vereceğiz.

Siyez buğdayı nedir? Siyez bulguru nedir? Faydaları nelerdir?

Siyez, bugün için sıkça duymaya başladığımız ve ilerleyen dönemde de sürekli duymaya devam edeceğimiz bir tür bulgurdur. Siyez; Türkiye’nin korunma ve üretim desteklenmesini gerektirmekte olan Presidium ürünü olarak ilan edilmektedir. Siyez; esas olarak en doğal buğday türü olarak bilinmektedir. Siyez denilen buğday türü, ülkemizde en çok Kastamonu ilinde yetişmektedir. En önemlisi de genetiğinin bozulmamış olmasıdır.

Siyez buğdayı nedir? Siyez bulguru nedir? Faydaları nelerdir? | Kastamonu’da asırlardır siyez buğdayı genetiği değiştirilmeden üretilmekte

Siyez nedir?

Siyez; sürekli ve hızlı bir şekilde artmakta olan bir kullanım alanına sahip olmuştur. Özellikle siyez bulguru ile sağlıklı ve lezzetli yemeklerin yanı sıra, siyez unu ile de hamur işleri ve ekmek yapılmaktadır. Siyez; Fas, Fransa, Yugoslavya, Türkiye ve kaplıcalarda yetişmekte olup, yabani buğday türünden çıkarak kültüre alınmış halidir. Siyez ile birlikte Triticum dicoccum buğdayı da erkenden kültüre alınmış olan buğday türlerindendir. Ayrıca ilk olarak Güneydoğu Anadolu Bölgesi üzerinde yer alan Karaca Dağ’da evcilleştirilmiş olduğu bilinmektedir.

Siyez buğdayı nedir?

Siyez buğdayı, Kastamonu ilinin İhsangazi ilçesinde yetiştirilmektedir. Siyez buğdayı dünya üzerindeki 14 kromozom sayısı ile birlikte ilk buğday çeşidi olarak bilinmektedir. Siyez buğdayının geçmişi yaklaşık olarak 10 bin sene öncesine kadar dayanmaktadır. Özellikle dağlık olan arazilerde yetiştirilen siyez buğdayı, bugün kullanılan buğdayın atası olarak kabul görmektedir.

Siyez buğdayı nedir? Siyez bulguru nedir? Faydaları nelerdir? | Siyez Buğdayı

Siyez buğdayı ve Siyez bulgurunun faydaları nelerdir?

Siyez buğdayının kaplıca buğdayı olarak ta biliniyor oluşu, son yıllarda tüketiminin artmasına neden olmuştur. Siyez buğdayı, verimsiz alanlarda yetiştirilmeye imkan sağladığından dolayı daha sağlıklıdır. Ve tüketiciler tarafından da tercih edilmeye başlamıştır. Yukarıda da belirttiğimiz gibi özellikle Kastamonu İhsangazi ilçesinde bolca yetiştirilmektedir. Hatta 2013 yılında yapılmış olan araştırmaların sonucuna göre; yıllık üretimi yaklaşık 1687 ton olarak kaydedilmiştir. 1687 ton siyez buğdayından, 470 ton siyez bulguru elde edilmiştir.

Siyez bulgurunun, bugün bile hala geleneksel yöntemler ile elde edildiğini söylemeden geçmeyelim. Yapımı da şu şekilde ilerlemektedir. Öncelikle siyez buğdayı, kaynatılarak kurutulur. Sonra taş değirmenler üzerinde bulgura dönüştürülür.

Siyez buğdayının; birçok geleneksel aktivite ile dünya üzerinde yaygınlaştırılmaya çalıştığını da söyleyelim. Hatta 2012 yılında İtalya Torino’da yapılmış olan Del Gusto isimli festivalde, ülkemizi siyez bulguru temsil etmiştir. Son zamanlarda da tüketicilerden gelen talep üzerine siyez unu ile ekmek üretilmeye başlanmıştır. İçerisindeki değerleri ve besin maddelerini de aşağıda listeliyoruz;

Enerji: 340 kcal/100g
Kül 1,70 g/100 g
Protein 14-25/100 g (ekmeklik buğdaylarda bu değer 10-12 gr./100 g)
Karbonhidrat 64,92/100 g
Diyet lif 9,72/100 g
Yağ 1,78/100 g
E Vitamini 0,09 mg/100 g
B1 Vitamini (tiamin) 0,25 mg/100 g
B2 Vitamini (Riboflavin) 0,026 mg/100 g
Niasin 4,21 mg/100 g
B5 Vitamini 0,208 mg/100 g
B6 Vitamini 0,41 mg/100 g
B7 Vitamini 1,66 IU/100 g
B12 Vitamini 0,091 IU/100 g
K2 Vitamini 1,23 IU/100 g
Folik Asit 26 IU/100 g
Çinko 5,32 mg/100 g
Demir 4,21 mg/100 g
Fosfor 159,7 mg/100 g
Kalsiyum 32,26 mg/100 g
Magnezyum 93,51 mg/100 g
Potasyum 403,5 mg/100 g
Sodyum 3,41 mg/100 g
Selenyum 11,5 IU/100 g
Ham lif %0,90
Nişasta %56,69

Siyez buğdayı nedir? Siyez bulguru nedir? Faydaları nelerdir? | Siyez Buğdayı

Siyez Bulgurunun Faydaları Nelerdir?

Şimdi ise sizler için siyez bulgurunun faydalarını aktaracağız. Öncelikle siyezin, günümüzde pirinçten daha çok tercih edilen bir bulgur çeşidi olduğunu söylemek mümkün olacaktır. Bildiğiniz gibi lif; kandaki yağ oranını düşürmeye yardımcı olur. Siyez bulguru da lif bakımından oldukça zengindir. Ayrıca lifli yapısı dolayısıyla sindirimi de kolaylaştırmaktadır. Bunun yanında bağırsakları temizleyici yönü de vardır.

Siyez buğdayı; içerisinde yüksek derecede antioksidan içermektedir. Bu da hücre yapısının korunmasını sağlar. Ayrıca yaşlanmayı da geciktirmektedir. Hiçbir şekilde bozulma ya da küflenme yapmamaktadır. İçerisindeki karbonhidrat değeri düşüktür. Buna nazaran protein değeri de oldukça yüksektir. Bulgur içerisinde B1 vitamini bulunmaktadır. B1 vitamini de sinir sistemi ve sindirim sistemi için oldukça önemlidir.

Siyez buğdayı; içerisinde folik asit bulundurmaktadır. Bu sebeple de hamile kadınlar ve çocuklar için son derece önemli bir gıda maddesidir. Siyez buğdayının bitmeyen faydalarını sıralarken; doymamış yağa sahip olduğunu söylemeden edemeyiz. Sağlıklı bir besin maddesi oluşunun bir nedeni de yağ oranının düşük oluşudur. Asla kolesterol içermemektedir. Dünya üzerinde insanlar için glisemik endeksi en uygun olan gıdadır.

Siyez buğdayı içerisinde folik asit  miktarının yüksek oluşu, emziren anneler için oldukça sağlıklı olmasına sebeptir. Ayrıca anne sütünü arttırdığı da bilinmektedir. Hububat ürünler içerisindeki en büyük dezavantaj; fitik asittir. Ancak bulgur; pişirme ve ardından kurutma işlemlerine girdiği için böyle bir durum söz konusu bile değildir.

Siyez bulguru; yüksek selüloz ve mineral dolayısıyla besin emilimini hızlandırmaktadır. Bağırsak kanserini önleyerek, kabızlığı da engellemektedir. Siyez buğdayını diğer bakliyatlar ile karşılaştırdığımızda, en önemli besin kaynağı olduğu görülmektedir.

Siyez buğday ve bulgurunun en mükemmel özelliği de radyasyonu hiçbir şekilde emiyor olmayışıdır. Kesinlikle radyasyona karşı dayanıklı bir yapıdadır. Bu sebepten ötürü bazı ülkelerde, sivil ya da askeri amaçlar uğruna stoktaki ürünler arasındadır.

Siyez buğdayının, genetiği değiştirilmiş buğday dan farkını anlamak için aşağıdaki videoyu izlemenizi tavsiye ederiz.

Siyez Bulguru ile Pilav Tarifi

Siyez bulgurunu kullanarak şahane bir pilav hazırlayabilirsiniz. Öncelikle kullanmanız gereken malzemeleri listeliyoruz. İlk olarak 1 su bardağı haşlanmış ve bekletilmiş nohut, 1 su bardağı siyez bulguru, 2 su bardağı sıcak, kaynamış olan su, 1 çorba kaşığı kadar tereyağı ve 2 çorba kaşığı kadar da zeytinyağı kullanılacak. Varsa himalaya tuzu, zerdeçal ve karabiber kullanmanı, lezzeti açısından son derece önemlidir.

Pilavın Yapılışı:

Malzeme listesini saydığımıza göre artık pilavın yapılış tarifine geçebiliriz. Öncelikle ısıtmış olduğunuz tereyağının içerisine nohutları atıp hafif bir şekilde kavurmalısınız. Hafifçe kavurduktan sonra üzerine siyez bulgurunu eklemelisiniz. Nohuttan çıkan su ise hali hazırda pişmekte olan pilav üzerine eklenmelidir. Bundan sonra sabırlı bir şekilde sürekli karıştırmalısınız. Himalaya tuzunu sıcak suda eriterek, 3 ila 4 yemek kaşığı ilave edilmelidir. Üzerine zerdeçal ve karabiber ilave edilmelidir. Burada eklemenin amacı zeytinyağının suyu çekmemesidir. Sonrasında bir miktar su ilave edilerek, ocağın altı kapatılarak bir süre dinlendirilir ve servis edilir.

Sizler için siyez bulguru ile yapılabilecek bir diğer tarifi de paylaşıyoruz.

Siyez buğdayı nedir? Siyez bulguru nedir? Faydaları nelerdir? | Siyez Bulguru

Eyşili Pilav Nasıl Yapılır?

Eyşili pilav için ilk yapmanız gereken bir adet soğanı tereyağı ile kavurmaktır. Hemen ardından süzülmüş bulgur ilave edilir. Sonrasında pilavın içerisine bir miktar salça ilave edilir. Burada dikkat etmeniz gereken şey; pilavın içerisine fazla su katmamanızdır. Sebebi de sunum yapılırken, demlenme sırasında ayran eklenecek olmasıdır. Pilav içerisine isteğinize göre tuz, karabiber ve zerdeçal gibi baharatlar ekleyebilirsiniz.

Pişirildikten sonra demlenme sırasında taze nane, asma yaprağı, ısırgan, dere otu, ebegümeci ya da maydanoz konulabilir. Bu baharatları, yaklaşık 1.5 ila 2 su bardağı ayran ile birlikte ilave etmelisiniz. Pilav suyunu çekiyorken, ocağın altını kısabilirsiniz. Son olarak 45 dakika daha kısık ateşte demlendirilir. Ve servis edilir. Afiyet olsun.

Son olarak fındık ve nohutun, kalbe son derece faydalı olduğunu söyleyelim. Ayrıca günde 10 ila 15 tane kabuğu soyulmamış ve kavrulmamış fındık yemek te kal sağlığı için son derece faydalıdır. Tıp uzmanlarına göre her gün nohut suyundan yaklaşık 200 ml. içildiğinde, kalp damar sağlığını korumaktadır.

Ayrıca Bakınız

• Buğday proteini Lektin nedir? Lektin insan sağlığına zararlı mı?
• Neden buğday yemeliyiz? Buğdayın sağlık açısından bilinmeyen yönleri