Türkiye’de 1,5 milyon skolyoz hastası olduğunu biliyor muydunuz? Bu yazımızda Skolyoz nedir? Omurga eğriliği nedir? Skolyoz neden oluşur? Skolyoz nasıl oluşur? Skolyoz ne sıklıkta görülür? Skolyoz cerrahisinde yenilikler nelerdir? Skolyoz ameliyatı için en ideal yaş nedir? sorularının cevabını uzmanından size aktaracağız.

Skolyoz (Omurga eğriliği) nedir? Skolyoz tedavisi nasıl yapılır?

Skolyozun kelime anlamı; omurganın ön arka planda yana doğru eğrilmesidir. En sık görülen türü, nedeni bilinmeyen adolesan idiyopatik skolyozdur.

Düşük dereceli skolyozları dışarından anlamak zor olduğu için skolyozu olan çoğu çocuk veya kişi hastalığının farkında değildir. Özellikle çok düşük dereceli skolyozu olan çocukların 10 yaşından itibaren bel, sırt ve karın kaslarını güçlendirici düzenli spor yapmaları omurga sağlığı açısından önemlidir.

Omurga sağlığı ve skolyoz için en ideal sporlardan biri de yüzmedir, ancak yüzme yapıldığında skolyoz düzelecelektir diye bir yanlış algıya kapılmamak gerekir. Skolyoz tedavisinde spor sadece destek amaçlı olup asıl önemli olan, bir uzman kontrolünde kontrolleri düzgün bir şekilde yaptırıp uygun tedavi yöntemine hastalığın derecesine göre karar vermektir.

Skolyoz hakkında merak edilen soruları Nöroşirürji kökenli Omurga Cerrahı, Türk Nöroşirurji Derneği ve Türk Omurga Derneği (2013 yılından itibaren yönetim kurulu üyesidir) gibi ulusal, Avrupa Omurga Derneği (SSE), Kuzey Amerika Omurga Derneği (NASS), AO Omurga (AOSpine), Uluslarası Omurga Biliminde İlerlemeler Grubu (IGASS) ve Skolyoz Araştırma Derneği (SRS) gibi uluslararası omurga derneklerinde bilimsel üyelikleri bulunan Prof. Dr. Deniz Konya cevaplayacak.

Skolyoz neden ve nasıl oluşur? Skolyoz ne sıklıkta görülür?

İdiyopatik skolyoza adından da anlaşılacağı gibi neyin sebep olduğu bilinmemektedir. Ancak doğumsal veya edinsel gibi birçok farklı skolyoz türlerinde hastalığa neden olan birçok farklı patoloji bulunmaktadır.

Skolyoz ülkemizde fazla bilinmeyen bir hastalıktır. Türkiye’de yaklaşık 1,5 milyon skolyoz hastası olduğunu düşünürsek 70 milyonluk ülkemizde ne kadar sık görüldüğünü de anlama şansımız olur. Skolyozun çok farklı tipleri olup en sık görülen tipi idiopatik (sebebi bilinmeyen) skolyoz dediğimiz ve özellikle genç – ergen kız çocuklarında görülen skolyozdur.

Yaklaşık erkek-kız oranı 1/10’dur. Yani 10 kız çocukta gördüğümüz idiopatik skolyoz sadece 1 erkek çocukta ortaya çıkar. Bunun sebebi maalesef bilinmemektedir.

Genellikle büyüme çağındaki kızlarda ortaya çıkar. Ani boy uzamasına bağlı olarak 10 ile 14 yaş arası kız çocukları idiopatik skolyoz açısından en fazla risk altındaki gruptur.

Skolyoz (Omurga eğriliği) nedir? Skolyoz tedavisi nasıl yapılır? | Omurga eğriliği

Ergenlik çağındaki genç kızların göğüslerinin büyümesi skolyozu etkiler mi?

Aslında bu nedene bağlı olarak pozisyonel kifoz dediğimiz kamburluk gelişir. O skolyozdan biraz farklıdır, ama ikisi bir arada da görülebilir. Kifozu idiyopatik, skolyozdan farklı olarak sadece kızlarda değil büyüme çağındaki erkeklerde de görürüz.

Yaz aylarında skolyozu tespit etmek daha kolay!

Özellikle yaz aylarında askılı tişört giyen kız çocuklarında bir omuzun diğerine göre daha aşağıda olması en önemli skolyoz göstergelerinden biridir. Bu gerçekten cerrahi yapmadan önce bizler için de en önemli kriterlerden biridir. O nedenle bütün annelerden ricam, özellikle 10 yaşından sonra boyları uzamaya başlayan kız çocuklarını evde veya deniz kenarında dikkatlice izlemeleri ve çocuklarının sırtlarında gördükleri bir eğrilikte bir omurga cerrahına başvurmalarıdır.

Çünkü erken dönemde yakalanabilirse skolyozun cerrahi yapmadan tedavi edilebilme şansı çok daha yüksektir.

Skolyoz cerrahisinde yenilikler nelerdir?

Bugün skolyoz cerrahisinde dünyada yapılıp, ülkemizde yapılmayan herhangi bir cerrahi uygulama veya teknik yoktur.

Skolyoz cerrahisi, aslında tüm dünyada omurga cerrahlarının en çok üzerinde tartıştığı cerrahilerin başında gelir, çünkü hedef mümkün olan en az sayıda omuru sabitleyerek cerrahiyi yapabilmektir. Bununla ilgili birçok farklı sınıflandırma sistemleri kullanılmaktadır ve 1 hareketli omur bırakmak adına her gün arayışlar devam etmektedir.

Skolyoz ameliyatı için en ideal yaş nedir?

Ameliyat için ideal yaştan çok hastalığın ağırlığı önemlidir, bu nedenle skolyoz hastalarının özellikle büyüme çağında takipleri hastalığın şiddetine göre 3-6 ayda bir düzgün bir şekilde yapılmalı ve cerrahiye eğriliğe ve hastalığın şiddetine göre karar verilmelidir.

Skolyoz tedavi edilmezse nelere yol açar? Çocuklarda büyümeyi engeller mi?

Düşük dereceli skolyozlarda kozmetik sorunlar ve ağrı dışında bir problemle karşılaşabilme ihtimalimiz düşüktür. Yüksek dereceli skolyozlarda kozmetik sorunlar ve ağrıya ek olarak, yaşam kalitesini olumsuz etkileyen akciğer veya diğer organ problemleriyle karşılaşabiliriz.

Bu nedenle skolyozlu hastaların hayatlarının belirli dönemlerinde mutlaka bir omurga cerrahının kontrolünde olmalarında fayda vardır.

Yürüme analizi laboratuvarının omurga sağlığında yeri

Bahçeşehir Üniversitesi ve Stanford Üniversitesi işbirliği ile kurduğumuz ve şu anda tamamen kendi çalışmalarımızı sürdürdüğümüz Yürüme Analizi Laboratuvarı’nda kişinin yürüme analizini kişiye özel değerlerle bulabilme şansımız var.

Bu analizle kişinin yürümesinde bir sorun saptarsak ki yürüme deyip geçmemek lazım, yere düzgün basamayan kişi, bu bozukluğu omurgasıyla dengelemek zorunda olduğu için ilerleyen dönemlerde bel ve boyun şikayetlerine aday kişidir.

Eğer yere düzgün bastırabilirsek bu kişiyi, omurgası da daha düzgün olacağından bel boyun ağrılarında büyük oranda azalma olur.

Bu analizin avantajı şudur; kişilerdeki defektleri kendilerine özgü saptadığımız için kişiye özgü fizik tedavi ve kişiye özel hareketleri önerebilme şansımız var. Yine yürüme bozukluğu saptanan kişiye ayaklarına uygun özel tabanlık yaptırarak hem yürümesini düzeltmek hem de buna bağlı oluşabilecek omurga problemlerini önlemek mümkün.

Skolyozlu çocuklara “manyetik çubuk” fayda eder mi?

Prof. Dr. Deniz Konya, kendilerince en sık kullanılan cerrahi yöntemin, omurgaya takılan vidalarla omurgayı düz bir şekile getiren ve vidaları birbirine bağlayan bir çubuk sistemi olduğunu söylüyor. Bu cerrahi omurgayı sabitleyerek yapılır, bu durum özellikle büyüme çağındaki çocuklarda sorun yaratabilir.

Büyüme çağındaki çocuklarda omurgayı uzatma sistemi iki türlü gerçekleşebilir.

Birincisi omurgaya daha önce takılan çubuk sistemini belirli zamanlarda ufak bir cerrahi operasyonla uzatmak.

İkincisi ise cerrahi operasyonda omurgaya takılan manyetik çubuk sayesinde ileriki dönemlerde cerrahi operasyona gerek duymadan, dışarıdan özel bir cihaz yardımıyla omurgayı uzatmak.

Deniz Konya, bu yöntemlerle de 12 yaşın altındaki çocuklarda daha iyi sonuçlar aldığını belirtiyor.

Ayrıca Bakınız

• Ofis çalışanları boyunlarını korumak için neler yapmalı? Boyun koruma prensipleri
• Bel ve Sırt ağrısı çekenlere 5 dakikada etki gösteren ilginç yöntem