Türkiye’de neden şirketler varlık fonuna devir ediliyor?

Türkiye Varlık Fonu, 26 Ağustos 2016 tarihinde İstanbul’da kuruldu. Yönetilen şirketler şu an için varlıkları ise 50 milyon lira. Türkiye Varlık Fonu, Sermaye piyasalarının derinliğine katkı sağlamak, tek fon olarak dışardan para bulup yatırımı güçlendirmek, büyük ölçekli devlet şirketlerini tek çatı altında toplayarak ve tek yerden yönetmek adına kanunla kurulmuş bir şirket düşünebilirsiniz.

Şirketin yönetim kurulu üyeleri ise, Mehmet Bostan, Yiğit Bulut, Kerem Alkin, Himmet Karadağ, Oral Erdoğan.

2017 itibari ile, BOTAŞ, Borsa İstanbul, Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Halkbank, PTT, Türk Hava Yolları, Türk Telekom, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı TPAO, Türksat, Eti Maden İşletmeleri, Ziraat Bankası Türkiye Varlık Fonu’na devredildi.

Yönetim Kurulu üyeleri, Mehmet Bostan, Yiğit Bulut, Kerem Alkin, Himmet Karadağ, Oral Erdoğan.

Türkiye Varlık Fonunun bir anonim şirket düşünün, içeri aldıkları şirketlerde birer alt şirketi gibi düşünebilirsiniz.

5 Şubat ve 6 Şubat’ta bir anda piyasalara bomba gibi düşen haberle birçok devlet şirketinin Türkiye Varlık Fonu’na devir edildi. Bu şirketlerin toplam ödedikleri sermaye miktarı ise 20 milyar dolar.

İlk açıklama Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş’tan geldi. Bu hareketin amacının  devlete iyi bir kaynak oluşturmak ve ekonomik değişikliklere daha güçlü tepki verebilmek olduğunu söyledi.

Fakat eskiden özelleştirilen ve satılan kurumlar böyle bir mantıkta çalışmıyordu. Ne oldu da birden bu adım atıldı?

Türkiye’de birçok şirket varlık fonuna devir edildi.

Büyük Projelere Kaynak bulabilmek için mi?

Ziraat Bankası ve Halk Bankası özellikle 3. Havaalanı yapan şirketlere yüksek rakamlarda kredi verdi. Bu şirketler devletin bankalarından kredi kullanarak devlete satmak üzere havaalanı yapması zaten enteresandı.

Reuters’tan aldığımız bilgiye göre, üst düzey bir devlet yetkilisi, büyük projelere kaynak bulunmamasından dolayı, dışarıdan para bulunması için bunların teminat olacağını söyledi.

Ekonomist Uğur Gürses’te aynen böyle düşünüyor. Kamu denetiminden çıkarılacak bu şirketler, artık büyük projeler için bir garantör olarak görülecek diyor. Gürses’e göre iç kaynakların çok sıkıntılı olduğu, dışarıdan yatırım bulmakta çok zor olduğunu söylüyor. Bunun nedeni ise yolsuzluk konusunda hesap verilmemesi ve şeffaf olunmaması.

İşin ilginç tarafı ise 15 Temmuz darbe girişimi sonrası güvenlik amacı ile başlatılan OHAL’de Kanun Hükmünde Kararname ile alakası olmayan Varlık Fonu yasasının çıkarılması. Şirketlerin ilerde devir işlemleri ile ilgili çok sayıda dava açılacak. Fon çok karışık bir durumda şu anda ve hukuki olarakta pek iç açıcı değil.

Diğer taraftan Para Piyasaları bir çok Türk bankasının borçlanmasına karşı negatif değerleri taşıdığını söylüyor. Diğer taraftan THY yolları zaten zarar ediyor. Ayrıca son yılların değerli markası Türk Telekom geçen yıllarda zarar ettiğini söylemişti. BOTAŞ zaten tam bir muamma. Yurt dışından aldığı yüksek doğalgaz miktarlarını iç piyasada eritemiyor. Aldığını satamayıncada tahahüt ettiği bedel ile Rusya ve İran’a zaten borçlu.

Akıllarda soru işareti var? Fona giren şirketler ne kadar kar ediyor? Geçen sene ne kadar kar etmiş? Bu soruların cevabı neden yok?

Fon aslında 3 yıllık strateji planını çıkarır. Bu plana göre yönetilip, yapacağı karlar ülke vatandaşlarına katkı sağlamak için kullanılır. Ama maalesef bir sabah kalktığınızda birden fon devrediliyor ve her şey kapalı kapılar ardında olup bitiyor. Hiç kimsede ne olacağını önceden sezdirilemiyor. Şeffaflık ve hesap verilebilir bir ortam maalesef yok.

Başkanlık Referandumu öncesi “Reklam kokan hareketler” dersek lütfen kızmayın ama Uzmanlara göre bu işin Ekonomiye bir yararı gözükmeyecek. Daha çok borçlanıp, gelecek nesiller daha çok borç ödeyecek diye tahmin ediliyor.

Dünyada Varlık Fonlarının örnekleri var mı?

Tabiki var. Norveç gibi petrol üreticisi ülkelerde büyük yatırım fonları bulunuyor.  Dünyadaki fon şirketleri bir borç ödeneği için değil zaten fonda biriken para ile gelecek nesillere neler yapabiliriz onu düşünüyorlar. Bizde durum böyle değil diyen Ekonomist Uğur Gürses gelecek nesilleri biz borçlandırmak için elimizden geleni yaptığımızı belirtiyor.

Fakat diğer taraftan  Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı’nın (SETA) ekonomi araştırmacısı Nurullah Gür ise bu eleştirilerin çok alakasız olduğunu söylüyor.Paraların havuzda toplanıp yatırım yapılacağını söyleyen Gür, ciddi projelere çok rahat kaynak bulacağını söylüyor. aynı zamanda Gür bu şirketlerin gerçek anlamda ekonomiye 3 yıla kadar anca katkı sağlayacağını söylüyor.(Neden bu şirketlerin şu an borcu mu var?)

Aynı zamanda Nurullah Gür bu konuda çok farklı bir örnek verdi.  Bazı ülkelerde bütçeden fonlara kaynak aktarıldığını, Güney Kore’de ise merkez bankasının kaynaklarının kullanıldığını söylüyor. Sizce Merkez Bankasındaki paradan borç alınacak mı?

Daha da ilginç tarafı ise Hazineye ait arazilerin fona devredildiği görüldü. Bu konu sorulduğunda ise Gür herhangi bir düşüncesi ve bilgisi olmadığını söyledi.

Nurullah Gür, ne olursa olsun şeffaf bir yapı oluşması gerektiğini söylüyor. Eğer şeffaf olmazsa uluslararası şirketlerden olumlu not alamayacağını ekledi.

Prof. Dr. Yalçın Karatepe, Türkiye’nin tartıştığı Varlık Fonu’nu anlattı | İzle

İsterseniz gelin bu işi birde uzmanından dinleyin. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nin eski Dekanı Prof. Dr. Yalçın Karatepe, sosyal medya hesabından yayınladığı video

Türkiye'de neden şirketler varlık fonuna devir… paylaşan: gelgez.net