Tycho Brahe kimdir?
Johannes Kepler’in hocası Tycho Brahe, çıplak gözle gezegenlerin hareketlerini doğru hesaplayabilen sayılı gökbilimciler listesinde. İlk defa nova kelimesini kullanan ve halan ismi Ay ve Mars’da yaşayan Tycho Brahe kimdir? Tycho sistemi nedir? okumaya devam edin.
Tycho Brahe kimdir?
“Nova” terimini türeten ve teleskoplardan önce gezegen hareketlerini hesaplayan adamla tanışın.
Gezegenlerin hareketini çıplak gözle Tycho Brahe kadar doğru şekilde hesaplayabilen çok az gökbilimci vardır. Brahe’nin yaşadığı dönemde, Aristoteles’in öğretisine göre gezegenlerin ve yıldızların hiç değişmediğine, bunların “sabit” göksel kürelerde bulunduğuna inanılıyordu.
Danimarkalı asilzade Tycho Brahe, 1572’de yeni bir yıldızı ve 1577 Büyük Kuyruklu yıldızını gözlemleyerek bu inancı sarstı.
Brahe’nin eğitimi erken yaşta başladı. Henüz iki yaşındayken amcası onu ailesinden alıp eğitimini üstlendi. Asilzade çocuklarının çoğu gibi 12 yaşında Kopenhag Üniversitesi’nde hukuk okumaya başladı.
Ancak 1560 yılında güneş tutulması Dünya’ya karanlık bir gölge düşürürken Brahe’nin astronomi tutkusunu aydınlattı. Brahe, dönemin büyük gökbilimcilerinin çalışmalarını incelemeye başladı.
Brahe bir süre yurtdışında okudu. Geri döndükten sonra başka bir amcasının (Steen Bille) maddi desteğiyle Herrevad Manastırı’nda bir gözlemevi ve kimya laboratuvarı inşa etti.
1572’de çok parlak bir yıldızın görünümünü ilk kez burada fark etti. O zamanki popüler teoriye göre gezegenler ve yıldızlar, esir denilen bir maddeden oluşan ve ust üste geçmiş küre şeklinde tabakaların içinde oturuyordu. Oysa Brahe’nin gözlemleri, gerçekten yeni bir yıl bulduğunu ve bu teorinin geçersiz olduğunu kanıtlıyordu.
İlk kitabı: De Nova EtNulliusAevi Memoria Prius Visa Stella (Yeni ve Daha Önce Görülmemiş Yıldız Üzerine)
Bir yıl sonra De Nova EtNulliusAevi Memoria Prius Visa Stella (Yeni ve Daha Önce Görülmemiş Yıldız Üzerine) adını verdiği ilk kitabını yayımladı. Bu kitapta kullandığı “nova” terimi daha sonra yıldızları tanımlamak için kullanılmaya başlandı.
Kral II. Friedrich, Brahe’yi Danimarka’da tutmak istiyordu. Ülkede kalması karşılığında ona Hven adasını ve yeni bir gözlemevi kurması için para teklif etti. Bu parayla önce 1576’da Uraniborg, sonra da Stjerneborg adlı yeraltı gözlemevi inşa edildi. Bunlar hem gözlemevi hem de Brahe’nin yeni aletler tasarlayıp ürettiği atölyeler olarak çalışıyordu. Brahe bu gözlemevleri ve aletler sayesinde inanılmaz derecede doğru gözlemler yaptı. Belirlediği konumların doğruluğu eski bilgilerden çok daha yüksekti.
1588’de Kral Frederick öldükten sonra Brahe gözden düştü. Yeni kral IV. Christian ile araları açılınca Brahe 1599’da o zamanlar Bohemya’ya bağlı olan Prag’a taşındı.
Bohemya Kralı II. Rudolf’un desteğiyle Benâtky nad Jizerou’da yeni bir gözlemevi inşa etti. Burada Rudolf Cetvelleri’ni derlemeye başladı. Bunlar, geçmiş ve gelecekteki herhangi bir zamanda gezegenlerin konumlarını hesaplamaya olanak veren astronomik tablolardı. Brahe ayrıca burada Johannes Kepler ile de tanıştı. Kepler, 1601’de Brahe ölene dek onun asistanlığını yaptı. Brahe’nin kapsamlı araştırmalarını emanet ettiği Kepler, tabloların son halini 26 yıl sonra yayımladı.
Tycho Brahe’ın Biyografisi
Tycho Brahe’nin gökbilim kariyerindeki dönüm noktaları.
- 1546. Danimarka’ya bağlı Scania’daki Knutstorp Kalesi’nde Otte Brahe ile Beate Bille’nin çocuğu olarak dünyaya geldi.
- 1559. Kopenhag Üniversitesi’nde hukuk eğitimine başladı.
- 1560. 21 Ağustos 1560’ta güneş tutulması olacağının bilinmesi Brahe’yi çok etkiledi ve onu astronomiye yöneltti.
- 1572 . Brahe, Herrevad Manastırı gözlemevinden yeni bir yıldız (SN 1572) gözlemledi.
- 1573. De Nova Stella adlı kitabıyla astronomiye “nova” terimini kazandırdı.
- 1576. Danimarka Kralı II. Friedrich’in bahşettiği Hven adasında Uraniborg gözlemevini inşa etti.
- 1577. Brahe’nin Büyük Kuyrukluyıldız gözlemleri, cisimlerin göksel küreler arasında hareket edebildiğini kanıtladı.
- 1599. Yeni Danimarka Kralı IV. Christian (sağda) ile anlaşmazlığa düşünce Prag’a taşındı ve Bohemya’nın imparatorluk gökbilimcisi oldu.
- 1601. Ani bir böbrek veya mesane rahatsızlığı geçirdikten 11 gün sonra, 54 yaşında öldü.
Tycho sistemi
Tycho sistemi, Brahe’nin geliştirdiği bir Güneş Sistemi modelidir. Brahe, Kopernik’in güneş merkezli modelinin aksine, Dünya’nın sürekli hareket halinde olamayacak kadar “iri” ve “tembel” olduğuna inanıyordu. Brahe’nin güneş merkezciliği reddetmesinde dinin de rolü vardı. Çalışmalarında Incil’den alıntılara yer vermişti.
Dünya’nın evrenin merkezinde olduğu, Güneş ve Ay’ın Dünya’nın etrafında döndüğü, diğer gezegenlerin Güneş’in etrafında döndüğü bir model öne sürmüştü.
Tycho Brahe’ın İzinden giden ünlü fizikçiler
- Johannes Kepler. Prag’da yaşadığı süre boyunca Brahe’nin asistanı, Almanya’da matematik öğretmenliği yapmış olan Johannes Kepler’di. Brahe, kendi geliştirdiği Tycho sistemini hatalı bulan Kepler’i ikna etmek için 1601’de onu Prag’a davet etmişti. Ama fikirlerinden o kadar etkilendi ki onu halefi yaptı. Kepler daha sonra Brahe’nin verilerini temel alarak gezegensel hareket yasalarını geliştirdi.
- Isaac Newton. Brahe ve Keplerin çalışmaları, Isaac Newton’un kütle çekimi yasalarının temelini oluşturdu. Newton, 1687’de gezegenlerin katı göksel kürelere sabitlenmeden nasıl yörüngede kalabileceklerini açıkladı. Kütle çekimi, gezegenlerin Güneş etrafında dönmesini gerektiriyordu. Ayrıca Newton, tüm gezegenlerin ve Güneş’in ortak bir kütle merkezi etrafında döndüğünü belirtti.
TYCHO BRAHE hakkında 5 ilginç detay
- Çıplak göz. Brahe, çıplak gözle çalışan son önemli gökbilimciydi. Ölümünden yedi yıl sonra ilk teleskoplar kullanılmaya başlandı.
- Metal burunlu. 19 yaşındayken bir öğrenciyle yaptığı kılıç dövüşünde burun kemerini kaybetti. Hayatının geri kalanında metal bir protez taktı.
- Zalim. Tycho Brahe’nin Hven adasında baskıcı bir rejim kurduğu ve orada yaşayan halkı hor gördüğü söylenir.
- Cinayet mi? TBrahe’nin zehirlendiği iddia ediliyordu ama 2010 yılında mezarından çıkarıldı ve sonuçlar muhtemelen idrar kesesi patlamasından öldüğünü gösterdi.
- Ay’daki miras. Brahe’nin adı uzayda yaşıyor. Ay’daki Tycho Krateri ve Mars’taki Tycho Brahe Krateri onun adını taşıyor.