Yeşil enerji nedir? Geleceğin yakıtları ne olacak?
Enerji yetmiyor artık. Katlanan nüfus artan talepler varolan enerjiyi karşılamıyor. Yeraltı enerji kaynakları artık gelecek için bir tehlike. Bunun için artık yenilenebilir enerji kaynaklarına doğru bir gidiş var. Geleceğe doğru, Yeşil enerji nedir? Geleceğin yakıtları ne olacak? Enerji verimliliği nedir? Yenilenebilir enerji kaynakları kaç tane? Yenilenebilir enerji kaynakları kıyaslaması ve Önemli enerji tarihleri hakkında bilgiler yazımızda.
Yeşil enerji nedir? Geleceğin yakıtları ne olacak?
Dünyada kullanılan enerji miktarı, insanların kullandıklarını baz alırsak yaklaşık 17 terawatt enerji kullanıyor. Bu miktar, 3 trilyon iPad’i aynı anda çalıştırmaya yeter. Dünyanın dört bir yanındaki insanların harcayacağı enerji her yıl yaklaşık 580 eksajul (580 milyon terajul) olarak enerji tüketiyor ve 2040 yılına kadar bunun 740 eksajul olması bekleniyor.
Ancak enerji kullanımımız şaşırtıcı derecede verimsiz: ABD’de enerjinin %58’sinin boşa harcandığı (çoğunun ısıya dönüştüğü) tahmin ediliyor.
Enerjimizin çoğu fosil yakıtlardan geliyor ama petrol, doğalgaz ve kömür rezervleri azaldıkça ve küresel ısınmayla ilgili endişeler arttıkça yenilenebilir enerji yükselişe geçti. Güneş, rüzgâr, gelgit, biyokütle ve jeotermal ısı enerjisini kullanan yenilenebilir kaynaklar şu anda dünyanın enerji ihtiyacının yaklaşık %26’sını karşılıyor.
Rüzgâr, gelgit ve hidroelektrik enerjisi söz konusu olduğunda kinetik enerji toplanıp elektrik enerjisine dönüştürülüyor. Örneğin hidroelektrik barajları, hapsettiği suyun potansiyel enerjisinden yararlanıyor. Dönen türbinler, barajdan akan suyun kinetik enerjisini yakalıyor. Sonra türbinler, mıknatısları kullanarak hareket enerjisini elektrik akımına dönüştürüyor.
Geleceğin yakıtları
Gezegenimizin artan enerji ihtiyacını sürdürülebilir bir şekilde karşılamak zor. Nükleer füzyon (Güneş’e güç veren süreç) bir gün Dünya da sınırsız, ucuz, temiz enerji kaynağı olabilir ama önemli bir sorun var: Hidrojen atomlarını kaynaştırıp nükleer enerjilerini açığa çıkarmak için gereken yoğun basınç ve sıcaklık koşullarını yaratmak çok zor.
Geleceğin otomobilleri biyodizel, etanol veya bitkisel yağla çalışabilir ya da hidrojen yakıt hücresi denilen yeni bir kaynaktan elektrik çekebilir. Bu hücreler, hidrojen ve oksijeni birleştirerek su oluştururken açığa çıkan kimyasal enerjiyi kullanılıyor.
BİLİYOR MUYDUNUZ? Ağır el işçiliği yapan bir kişi, 100 W’lık bir ampulü çalıştırmaya yetecek kadar enerji üretir.
Enerji verimliliği
Hiçbir enerji aktarımı %100 verimli olamaz. Bu akış şeması, bir elektrik motorunda gerçekleşen enerji aktarımlarını gösteriyor. Enerji girişi 100 jul olan motor, 56 julü kullanılabilir kinetik enerjiye çeviriyor. Başka bir deyişle, motorun verimi %56.
Geriye kalan enerji, ses ve ısı olarak boşa harcanıyor. Bu bilgi sayesinde mühendisler, sürecin hangi kısımlarını iyileştirerek verimlilik artışı sağlanabileceğini belirliyor.
Yenilenebilir enerji kaynakları
Dört büyük yenilenebilir enerji kaynakları ve bunların arasında hangisi daha iyi görelim.
1. Güneş enerjisi
Güneş enerjisi, ışık enerjisini elektriğe veya ısı enerjisine dönüştüren fotovoltaik hücrelerle toplanıyor. Güneş sınırsız enerji sağlasa da hücreler oldukça verimsiz ve pahalı.
- Güç: 30
- Verim : 20
- Büyüme : 90
- Arazi İhtiyacı: 40
- Kurulum süresi : 80
- Kurulum maliyeti : 20
- İşletme gideri : 60
- Toplam : 49
Güneş’e güç veren nükleer füzyon süreci bir gün Dünya’da sınırsız, ucuz ve temiz enerji kaynağı olabilir.
Güneş enerjisi hakkında ayrıca tıklayınız : Güneş enerjisinden elektrik üretimi neden önemli?
2. Hidroelektrik
Hareket halindeki suyun kinetik enerjisini kullanan hidroelektrik, en büyük yenilenebilir enerji kaynağı. Ancak hidroelektrik santrali için baraj yapmak gerekiyor ki bu da çevreye zarar verebiliyor.
- Güç: 90
- Verim : 80
- Büyüme : 50
- Arazi İhtiyacı: 20
- Kurulum süresi : 30
- Kurulum maliyeti : 70
- İşletme gideri : 70
- Toplam : 59
3. Jeotermal enerji
Jeotermal enerji santralleri, Dünya’nın merkezinde üretilen ısıyı topluyor. Ancak bu enerjinin yüzeye kendi kendine çıkması gerekiyor. O yüzden sadece birkaç yerde (ör. İzlanda) toplanabiliyor.
- Güç: 60
- Verim : 70
- Büyüme : 10
- Arazi İhtiyacı: 40
- Kurulum süresi : 20
- Kurulum maliyeti : 40
- İşletme gideri : 50
- Toplam : 41
İzlanda’nın yenilenebilir şansı
İzlanda’ya vuran jeolojik piyango sayesinde ülke, enerjisinin %80’inden fazlasını (ve elektriğinin %100’ünü) yenilenebilir kaynaklardan üretebiliyor. Tektonik levha hareketlerinin merkezi Atlantik Ortası Sırtı nın ortasında yer alan İzlanda, birçoğu 250 derece sıcaklıkta kaynar su fışkırtan 200’den fazla volkan ve yaklaşık 600 kaplıcayla kaplı.
Bu ısı sayesinde ülkenin enerji ihtiyacının %65’ini jeotermal enerji karşılıyor. Evleri, yüzme havuzlarını ve seraları doğrudan ısıtmak için bu sıcak su kullanılırken, jeotermal santraller de ısıyı elektriğe dönüştürüyor. Ülkedeki nehir ve şelale bolluğunun mümkün kıldığı hidroelektrik ise İzlanda’nın enerji ihtiyacının %20’sini daha karşılıyor. Yenilenemeyen enerjinin oranı %15.0 da çoğunlukla petrol yakan taşımacılıkta kullanılıyor.
4. Rüzgar
Rüzgâr türbinleri, rüzgârın kinetik enerjisini yakalayıp elektriğe dönüştürüyor. Nispeten verimli ve kurulumu ucuz olan rüzgâr enerjisi sektörü hızla büyüyor ama rüzgâr tarlatan biraz çirkin görünüyor.
- Güç: 20
- Verim : 40
- Büyüme : 80
- Arazi İhtiyacı: 40
- Kurulum süresi : 60
- Kurulum maliyeti : 50
- İşletme gideri : 10
- Toplam : 43
Yenilebilir enerji kaynakları hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki linki tıklayın.
Önemli enerji tarihleri
- 1775 yılında James Watt, geliştirdiği buharlı motorla Sanayi Devrimi’ne öncülük etti.
- 1830’lu tarihlerinde Michael Faraday enerji tarihi konusunda bir çığır açtı. Michael Faraday’in çalışmalarını temel alan elektrik jeneratörleri ve motorlar icat edildi.
- 1848 yılında ilk modern petrol kuyusu Azerbaycan’da açıldı. 1900’lerin başında küresel üretimin yarısını oluşturuyordu.
- 1945 yılında ABD ilk nükleer bombayı patlatarak 20 kiloton TNT’ye (84 terajul) denk bir patlama yarattı.
- 2005 yılında CO2 salınımlarını azaltmayı taahhüt eden 192 ülkenin imzaladığı Kyoto Protokolü yürürlüğe girdi.